Yılmadılar dünyayı değiştirdiler

Dünyanın çeşitli coğrafyalarında 52 kadının yaşam öyküsü bir araya getirildi... Bu kadınların ortak noktası, bilim ve dünyayı değiştirmeleri. Tıptan bilgisayara kadar birçok alanda buluşları ve çalışmaları ile iz bırakan bu kadınların yaşam öykülerini bir araya getiren Rachel Swbay'in kitabı Koç Üniversitesi Yayınları'ndan Dikbaslılar adıyla çıktı. Yazar, bu isimlerin uğradıkları haksızlıklara, alay edilmesi ve küçük görülmelerine karşı çalışmalarını inatla sürdürmelerine dikkat çekiyor. Bu konuda, 1964'te Dorothy Crowfoot Hodgkin'in kimya alanında en büyük ödülü kazanmasıyla gazetede 'İngiliz eşe Nobel Ödülü' başlığının atılmasını örnek gösteriyor. Yazarın bir başka örneği de, Amerikalı ilk kadın astronot Sally Ride'in babasının, bir kurumun reklamında uzaya gideceği günün hayalini kuran bir erkek çocuğu resmedilince yazdığı şu mektup: "İlk ABD'li kadın astronotun velisi olarak kızların da matematikle bilime ilgi duyduğunu ve bizlerin bu kızları Amerika'nın uzaydaki geleceğine ulaşma konusunda teşvik etmemiz gerektiğini ilk elden biliyorum." Yazar, tüm bunlara karşın bu kadınların çalışmalarıyla kabul görerek haklı çıktıklarının da altını çiziyor. Rachel Swaby'in kitabındaki 52 kadının bir başka ortak yanı da hayatta olmamaları. Yazar bunu "Geride bıraktıkları etki konusunda net olabilmek için" cümlesiyle açıklıyor. DNA yapısının çözülmesinden tüp bebek yönteminin geliştirilmesine, uzaya ilk giden kadından hastalık tedavilerine kadar bilime ve dünyaya katkı sunan o isimlerden birkaçı:
Alice Ball (1892-1916/Kimya): Cüzam tedavisinde şolmogra ağacının tohumları kullanılıyordu. Kimi hastalar ciltlerine sürüyor kimileri içiyor kimileri damarlarına enjekte ediyordu. Bu yöntemler sorun yaratıyordu. Amerikalı kimyager Ball, bu yağın inceltilmesi için uğraştı. Çünkü böylelikle vücuttan atılmak yerine emilecekti. Böylece bir yağı vücuda enjekte edilip emilebilecek forma çevirebilen ilk kişi oldu.
DİKBAŞLILAR
Rachel Swaby
Koç Üniversitesi Yayınları
Bilim, Yaşam Öyküsü
312 s., 20 TL