‘Dantel’in kozmik komedyası

Türkiye'nin en önemli edebiyat araştırmacısı ve eleştirmenlerinden Yıldız Ecevit'tin beklenen romanı Kozmik Komedya nihayet yayımlandı... Beklenen diyoruz çünkü bugüne kadar metinler ve yazarlar arasında sonsuz salınımlarla, uçsuz bucaksız vahalarda gezinen bir kalem Yıldız Ecevit. Ondan, onun muhayyilesinden ve emeğinden çıkacak bir roman hem yıllardır bekleniyordu, hem de merak ediliyordu. Kozmik Komedya adından da anlaşılacağı üzerine, derin, soyutla somutun birbirine geçtiği, bilgiyle hayalin kucaklaştığı bir roman. Ne anlattığından çok nasıl anlattığı, hangi üslupla okuyucuyla iletişime geçtiği daha önemli sanki. Dante'nin İlahi Komedyası'na selam çakarcasına romanın kahramanının adı Dantel...

YAZI DÜNYASINDA YOLCULUK
Kozmik Komedya yaşamının büyük bölümünü bilgi derleyerek geçiren bir edebiyat araştırmacısının ürünü. Böyle biri için bilginin ve alıntıların dünyası da tıpkı içinde soluklandığı doğal koşullar ve başa çıkmaya çalıştığı toplumsal ilişkiler yumağı kadar gerçektir. Bu kitap yaşamı; ağaçlar, dağlar, denizler, insan ilişkileri/ duyguları/ aşkları aracılığıyla değil de metinlerin dünyasından yola çıkarak anlatıyor. Yıldız Ecevit, yaşamı da, kendini de bilgi aracılığıyla çözümleme çabasına girişirken okuru çok çeşitli okumaların oluşturduğu çoğulcu bir ortama çekiyor. Romanın kahramanı Dantel kimi zaman Kafka'yla birlikte korkular cehenneminin diplerine iniyor, kimi zaman Schopenhauer'ın kendisine parmak sallayan söylevini dinlemek zorunda kalıyor, kimi zaman Tezer Özlü'nün toplum cehennemindeki haykırışlarıyla irkiliyor; kimi zamansa modern fiziğin sarmalında Stephen Hawking'in önüne serdiği bilgiler aracılığıyla 'Ben'inin kozmolojik kökenine inmeyi deniyor ve ulaşılmaz gerçekliği Carlos Castaneda'nın şamanlarının dünyasında yakalamaya çalışıyor. Kurgu şablonu olarak Dante'nin İlahi Komedya'sının kullanıldığı ve postmodernist bir yaklaşımla metinlerarası düzlemde oluşturulan romanda, Dantel de tıpkı Dante gibi Cehennem/Araf/Cennet dolaşıp duruyor... Çeşitli donanımlara sahip rehberler eşliğinde... Ama Dante'ninkine pek benzemeyen mekânlarda... Modern toplumun cehenneminde... Bilginin kutsallaştırıldığı arafta... Ve konturları kesin çizilmemiş bir cennette... "Ben kimim" sorusunun ardı sıra... Kozmik Komedya alıntıların ve düşünsel bütünlüğün bir aradalığı... Türkçede alışılmadık bir roman. Bir bilgi romanı!