Türkler Kullanmasın Diye Rumlar Giderken Evlerini Yaktılar

Uluslararası Kara Mürsel Alp ve Kocaeli Tarih Sempozyumu’nda konuşan Yrd. Doç. Dr. Mustafa Sarı, mübadele sırasında Akmeşe’den ayrılan Rumların, Türkler kullanmasın diye evlerini yaktıklarını anlattı.
Sempozyumu’nun üçüncü gününde Hersekzade Ahmet Salonu’nda yapılan ikinci oturumda Sakarya Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr Mustafa Sarı “Kocaeli’de Nüfus Mübadelesi (1923-1930)” başlıklı bildirisinde mübadele sırasında Kocaeli’de yaşananları anlattı.
Prof. Dr. Osman Akandere başkanlığında yapılan ve dört bildirinin sunulduğu oturumda Mustafa Sarı, Lozan Antlaşması sonrası Kocaeli’den Rum ve Ermenilerin mübadeleye tabi tutulduğunu, aynı şekilde 27 bin Türk’ün Kocaeli’ye yerleştirildiği belirtti. Sarı, mübadelenin dini temelli yapıldığını, Türkler’in gemilerle getirildiğini, gelirken yanlarında büyük ve küçükbaş hayvanlarını aldıklarını ifade etti. Yrd. Doç. Dr Mustafa Sarı, “Mübadeleye tabi tutulan Akmeşeli Rumlar, giderken Türkler evlerinde oturmasın diye evlerini yaktılar” dedi.
Konuşmacılardan bir diğeri olan Trakya Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Veysi Akın ise, Balkan ve 1.Dünya Savaşı esnasında Edirne’de hastanede vefat eden Kocaelili askerler hakkında sunum yaptı. 54 askerin hastanede vefat ettiğini belirten Veysi Akın, Kocaelili askerler hakkında bilgilerin mevcut olduğunu söyledi.
Hersekzade Ahmet Salonu’nda yapılan oturumda 4 bildiri sunuldu. Akın’ın ardından söz alan Sıtkı Kocaman Üniversitesi’nden Doç. Dr. Murat Keçiş günün ilk bildirisinde “Sakarya Boyunda Bizans-Türk Mücadelesinde Önemli Bir Geçit: Malagina” başlıklı sunumuyla Kocaeli tarihinde önemli bir yer tutan Malagina’ya değindi. Murat Keçiş, Malagina’nın Kocaeli bölgesinde önemli bir askeri kent olduğunu belirti. Keçiş, “Tarih boyunca 3 defa Müslümanlar tarafından kuşatılan Malagina, Osmalı tarafından 1304 yılında ele geçirildi. Bu tarihten itibaren Osmanlı, Üsküdar’a kadar alanı kontrol etti” dedi.
Marmara Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Sami Öztürk “Kocaeli Arkeoloji ve Etnografya Müzesi Yazıtlar Corpus” başlıklı bildirisinde Kocaeli Müzesi’nde bulunan lahitler üzerinde yer alan yazıların açıklamasını yaptı. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Sami Öztürk, bölge ile ilgili en geniş çalışmaların F.K. Dörner ve Sencer Şahin tarafından yapıldığını 3. yüzyılda en çok mil taşının burada bulunduğunu belirtti.
Kocaeli Arkeoloji Müzesi’nden Rıdvan Gölcük “Hereke Kalesi Kazısı ve Kocaeli’de bir Sualtı Keşfine Dair” başlıklı bildiri sundu. Rıdvan Gölcük bildirisinde Hereke Kalesi kazıları sırasında ulaştıkları bilgileri katılımcılarla paylaştı. Kazılar sırasında kalenin geçmişine dair önemli bilgiler edindiğini belirten Gölcük, “Hereke Kalesi, 1207 yılında yapıldı. İlk defa Matrakçı Nasuh tarafından çizildi. Fakat çizimin yapıldığı 17. asırda kale tamamen yıkılmıştı” dedi.