Filmini çek kitabın satışı patlasın

Kitap uyarlamaları aslında bir çeşit kumardır. Milyonlarca satan kitaplardaki hikayeler bile senaryolaştırıldığında bazen gişede beklenen başarıyı elde edemez, eleştirmenlerin eleştiri okları ile karşı karşıya kalır. Sinema tarihinin başladığı günden beri, çok satılan kitapları filme uyarlamak ise eskimeyen bir gelenektir. Geçtiğimiz yıl Hollywood'da 11 romanın sinemaya uyarlanmış olması da bu görüşün ispatı niteliğinde...
EKİM'DE GÖRECEĞİZ
Uzun bir aradan sonra edebiyat ve sinema arasındaki yakın bağı bize hatırlatan kitap ise Elizabeth Gilbert'ın 'Eat, Pray, Love' (Ye, Dua Et, Sev) isimli romanı oldu... Türkiye'de önümüzdeki ay vizyona girecek olan film; başarısıyla hem iyi bir gişe hasılatı kazandı, hem eleştirmenlerden tam not aldı, hem de sinemaya uyarlandığı kitabın zaten iyi olan satışlarını daha da artırdı.
2006'DA 94 BİN SATTI
Gilbert'ın acılı bir boşanma sonrası dünyayı dolaşarak yeniden kendini keşfedip mutlu olma sürecini anlatan 'Ye, Dua Et, Sev'; 2006'da Viking Yayınevi tarafından basıldı. Ancak tüm yıl boyunca sadece 94 bin adet sattı. Kulaktan kulağa başarısı yayılan kitap, ilk basımından bir yıl sonra New York Times'ın 'En Çok Satanlar Listesi'ne girdi. 187 hafta boyunca listede kalan kitap Hollywood'un da iştahını kabarttı.
BAŞARI KAÇINILMAZDI
Senaryo sıkıntısı çeken ve kadın izleyenlere romantik bir macera sunmayı hedefleyen Columbia Pictures, kitabın film haklarını satın aldı. Ryan Murphy tarafından senaryolaştırılan filmin başrolünde de kadınların kendilerine en yakın hissettiği Julia Roberts olunca; gişe başarısı kaçınılmazdı... 60 milyon dolar bütçeyle çekilen film, beş haftada 75 milyon dolar gişe hasılatı elde etti. Filmi izleyenler kitabını da okumak istedi. Böylece roman; filmin Amerika'da vizyonda olduğu hafta 94 bin adet sattı. Yani 2006'daki tüm yıllık satışı tek bir haftada yaptı! CNN Televizyonu; 'Eat, Pray, Love' filminin, kitap satışlarını artırmasının beklenen bir şey olduğunu ve bu etkiye Hollywood dilinde 'book-tomovie bounce' (filme uyarlanan kitapların satışlarının patlaması İngilizce böyle ifade ediliyor) dendiğini hatırlatıyor.
HERKES KAZANIYOR
CNN, "Kitap ve sinema arasındaki ilişki bazen eleştirilse de, genel olarak her iki taraf da bu iş birliği sayesinde kâra geçiyor" diyor. Edebiyat uyarlamalarının kitap satışlarını 'patlatma' etkisi, New York Times gazetesinde ise şöyle anlatıyor:
AYNI TADI VERİR Mİ?
Yaşam koşturmacası içinde, sevebileceği bir kitap tercihi yapamayan yeni nesil okuyucular için sinema bir kurtarıcı. Onlar, senaryolaştırılmaya layık görülmüş kitapları almayı tercih ediyor. Bu da filmleştirilen her kitabın yeni okuyucu kitleleriyle tanışmasını ve daha da çok satılmasını sağlıyor. Ancak, iyi oyuncular ve güzel bir senaryoyla iki saat izlenen bir filmden alınan tat, bazen yüzlerce sayfalık kitaptan alınamayabiliyor.
ACILI BİR BOŞANMA SONRASI MUTLULUK
Senaryosu Ryan Murphy'ye ait olan 'Eat, Pray, Love' filmi; hayatta her şeye sahip olan ama bir türlü tam bir mutluluğa erişemeyen Elizabeth'in acılı bir boşanma ve depresyonun ardından kendini keşfetme sürecini anlatıyor.
HASILAT REKORU KIRDILAR
YÜZÜKLERİN EFENDİSİ (Lord of the Rings): Tolkien'in efsane kitabı tüm dünyada 150 milyon adet sattı. 93 milyon dolar bütçeyle çekilen film 314 milyon dolar gişe hasılatı elde etti. HARRY POTTER 44 milyon satan 'Harry Potter' serisinin ilk filmi, dünya çapında 976 milyon dolar hasılat yaptı. İlk haftasında da 90 milyon dolar topladı.
ALACAKARANLIK (Twilight) 36 milyon dolarlık küçük bir bütçeyle çekilen 'Twilight', vizyona girdiği hafta 69 milyon dolar hasılat elde etti. Filmin vizyona girmesinin ardından kitapların satışı 25 milyon doları buldu. Kitap 37 dile çevrildi!
ELEŞTİRMENLER NE DİYOR?
ATİLLA DORSAY (ELEŞTİRMEN)
Git gide az okunan bir çağdayız... Dolayısıyla 'sinemalaştırma' birçok kitabın daha çok kesime ulaşmasını sağlıyor. Ayrıca, film beğenilirse asıl kaynağa, yani kitaba dönüş sağlıyor. Birçok insan filmini beğendikleri eseri bir de kitaptan okumak istiyorlar. Temel sakıncası şu; bazı güzel kitaplar da kötü senaryolar nedeniyle harcanıyor! Son yıllardan iki örnek verebilirim... İkisi de Latin Amerika'dan olan 'Ruhların Evi' ve de 'Kolera Günlerinde Aşk'. Bu iki uyarlama da başarısız olduğu için, kitabı okumayanlar, kitap hakkında kötü bir düşünceye sahip oldu.
İHSAN YILMAZ (GAZETECİ-YAZAR)
Edebiyat gibi güçlü bir birikimi sinemanın görmezden gelmesi düşünülemezdi. Başlangıçta zaten ağırlıklı olarak edebiyat eserlerinin uyarlamalarıyla gelişimini sürdürdü. Bir kitapla, ondan yola çıkılarak yapılan uyarlama çok farklı iki üründür. Filmi film diye izlemek, kitabı da kitap olarak okumak gerekir. Filmin kitap satışlarına tabii ki pozitif etkisi oluyor. Ancak hiçbir film, bir kitabın en çok satanlar listesine girmesini sağlamaz.
ERKAN AKTUĞ (GAZETECİ)
Sinemada bir edebiyat eserinden yararlanılması son derece normal. Kitabı ve senaryoyu ayrı ayrı değerlendirmek lazım... Bence bir kitabın senaryolaştırılması kitaba zarar vermez, zira o başlı başına bir sanat yapıtıdır ve öyle kalacaktır. İyi bir roman sinemaya kötü uyarlanırsa bu sinemanın sorunudur. O roman hâlâ iyi bir romandır. Tabii ki sinemaya uyarlanan kitabın satışları; 'Harry Potter' serisi, 'Yüzüklerin Efendisi' gibi filmden pozitif olarak etkilenir.