‘İyi bir sanat eseri hayatın acılarına ilaç gibi gelir’

Dünyada ilk tiyatro günü 27 Mart 1962'de kutlandı. Bir tiyatro gününün icat edilip kutlanması fikri, Finlandiya'dan çıkmıştı. Milletler Tiyatrosu'nun açılış gününe rastlayan 27 Mart'ta, Paris'teki 50 tiyatronun 27'si istirahat günü olduğu için bu kutlamaya katılmadı. Katılanlar ise günlük paralı temsillerini verdi. Oysa Dünya Tiyatro Günü'nün özelliği; tiyatroların kapılarını parasızlıktan gidemeyenlere ya da hiç tiyatroya gitmemiş olanlara ücretsiz açması olmalıydı. Fransa'da bunu sadece iki tiyatro yaptı. Kadıköy Şehir Tiyatrosu'nun o günkü temsili, temizlik işçilerine ayrılmıştı. Muhsin Ertuğrul "Bir tek gün 2 bin 500 kişiye tiyatro göstermek nedir ki! Biz bugünü paslı bir klişe olmaktan kurtarıp bir kültür bayramı haline getirmeliyiz" dedi. Bu satırları, Can yayınlarından çıkan Ayşegül Çelik'in 'Ölmeyi Bilen Adam Muhsin Ertuğrul' adlı kitabından aldım. İşte ülkemizdeki ilk tiyatro günü bu şekilde icra edilmiş. Bugün de oyunlar, o gün olduğu gibi, ücretsiz sahnelenecek. Ünlü tiyatrocuların bu özel gün hakkındaki görüşleri ise şöyle:

'BİZİ AYDINLATSIN'
Celal Kadri Kınoğlu (İstanbul Devlet Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmen Yardımcısı): Dünya Tiyatro Günü, hepimizden eski bir kavram. Uydurmasyon günlerden değil. Aynı zamanda Dünya Tiyatro Günü, benim karıma evlilik teklifi ettiğim bir gündür. İstiyorum ki insanlar sabah uyanıp gözlerini açtıklarında, "Ben bu akşam Devlet Tiyatroları'nda harika bir oyun seyredeceğim" desinler. İyi bir sanat eseriyle karşılaşacağını bilerek hayatın acısına katlanan insanlar olsun. Çünkü hayat acı veriyor. Sanat, bizim yaşayamadığımız hayattan intikam almamızı sağlayan çok güçlü bir şey.
Süha Uygur (İBB Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni): Alkışların sonsuzluğa kadar süreceğini, tiyatro ateşinin bizleri her zaman aydınlatacağını bilmenin mutluluğuyla, bütün tiyatro dünyasının ve saygıdeğer seyircilerimizin, Dünya Tiyatro Günü'nü kutlarım.
'NEFİS BİR TİYATRO YILI OLSUN'
Cem Davran (İstanbul Halk Tiyatrosu kurucusu ve oyuncu): 'Güzel koku çiçekten dağıldığı gibi, medeniyet de güzel sanattan fışkırır. Tarih, tiyatrosuz yükselmiş bir millet gösteremez. 1942'de yangın bombaları taşıyan İngiliz uçakları karanlık Berlin'in göklerini tırmalarken, Devlet Tiyatrosu'nda Gustaf Gründgens'in yüzüncü 'Hamlet'i kutlanıyordu ve ben davetliler arasındaydım.' Bu cümleleri hocamız, ustamız Muhsin Ertuğrul'un 1966'da yazdığı bir yazıdan aldım. Düşünmek için yeterlidir sanırım.
Özen Yula (Yönetmen): Hayatın en samimi ve sahici halleriyle sahneye getirildiği, yaşamanın ve yaşatmanın ne kadar mübarek olduğunu anlatan bir sanat algısının kurulduğu nefis bir tiyatro yılı olsun. Dünya Tiyatro Günü kutlu olsun.
Erhan Yazıcıoğlu (Oyuncu): Dünyayı sanat kurtarır. Bunca karışıklığın yaşandığı dünyamızda, her aile çocuklarını sanatın bir koluna yönlendirirse; çocuklar, yanlışa düşmekten kurtulacaklardır. Gençler bu bilinçle ve sanatın gücüyle, ülke sorunlarına daha duyarlı yaklaşıp geleceğe umutla bakabileceklerdir.
Suna Keskin (Oyuncu): Tiyatro büyük özveri isteyen, çok çileli bir meslek. 55 yıldır hiç durmadan çalışıyorum. "Hiç pişman oldunuz mu?' diye soruyorlar; hayır, hiç olmadım. Bu süreçte müthiş doyuma ulaştım ve bu mesleği yapmaktan keyif alıyorum. Tiyatro seyirciyi eğlendirir, güldürür, ağlatır ve en önemlisi eğitir. Tiyatro oyunu izleyen bir kişi, oyundan başka biri olarak çıkar.
'TİYATRO BİR MEDENİYET GÖSTERGESİDİR'
Oktay Kaynarca (Oyuncu)
"Tiyatro hayattır. Tiyatro, bir milletin gerçek anlamda medeniyet seviyesini ölçen, belirleyen sanat dallarından biridir. Canlı olması, canlı seyredilmesi sebebiyle de çok değerli bir sanattır. Tiyatro üzerinde yapılan her şey gerçek anlamda sanatın ta kendisidir. Oyunculuk performansları ve sahne üzerinde olan her şey seyirciyle birebir direkt ilişkidir. O yüzden tiyatroyu, diğer sanat dallarından ayrı yere koyarız. Bizim için çok değerlidir. Oyuncular arasında geçen tabirle; tiyatro, er meydanıdır. Çünkü hepimizin kendini gerçek anlamda sesiyle, gözüyle, bedeniyle gösterebildiği tek yerdir. Oyuncuların bileylenme yeridir. Çünkü yurt dışında da, ülkemizde de birçok oyuncu, televizyondan-sinemadan ayrı durup tekrar kendilerini bu anlamda yenilemek adına tiyatroda sahneye çıkmaya zorlar. Doğrusu da budur. Yaşasın tiyatro, yaşasın sanat!"
'35 YIL DAHA BU MESLEĞE HİZMET ETMEK İSTERİM'"
Nedim Saban (Tiyatro Kare kurucusu ve oyuncu):
"Tiyatro, empati sanatıdır. Hiç tanımadığımız bir bedende, anlamadığımız bir beyinde bir yolculuk yapar, değişik insanları anlarız. Sevmek şart değil ama empati kurmak çağın gerekliliği. Bu çağdaş işlevi çağlar boyunca yerine getirmiş olan tiyatro sanatı var olsun, sağ olsun. İyi ki bu mesleği seçmişim ve ülkemin dört bir yanındaki güzel insanlarla kucaklaşmışım. Bu yıl sanatta 35'inci yılım. Umarım bu mesleğe 35 yıl daha hizmet edebilirim."
'TİYATRO, İNSANI İNSANA HİLESİZ HURDASIZ BİR ŞEKİLDE ANLATIR'
Zihni Göktay (Oyuncu)
"Tiyatro, dünyanın en eski sanatlarından ve mesleklerinden biridir. Mağara devrinden günümüze, pandomimle başlayıp seyirlik oyunlarla devam edip, Anadolu'daki Dionysos Şenlikleri'nden süregelmiştir. Bugün modern hale gelip biçimlenen gösteri sanatı olmuştur. Meslek amblemimiz ağlayan ve gülen masklardan anlaşılacağı üzere; ağlatırken de güldürürken de düşündüren, eğlenceliyle faydalıyı bir arada sunan bir meslek-i edeptir. Hilesiz hurdasız, birebir insanı insana insanca anlatan bir sanattır. Tiyatro hayatın aynasıdır. Yaşasın tiyatro! Bütün zorluklarına rağmen ne mutlu bu sanata kendini adayanlara. Aramızdan ayrılan ustalarımızı, hocalarımızı minnet ve şükranla anıyor, Allah'tan rahmet diliyorum. Dünya Tiyatro Günü'müz kutlu olsun."
'DÜNYA KADAR SAHNEMİZ VE ALKIŞIMIZ OLSUN'
?Kerem Alışık (Oyuncu)
"Alkışlarla yaktık tiyatro ışığımızı, alkışlarla uğurladık bütün ustalarımızı. Sevdamızın çabasında, seyircimizin mutluluğunda, dünya kadar alkışımız, alkışlayacak sahnelerimiz olsun. Dünya Tiyatro Günü'müz kutlu olsun."