Sakarya mutfağında çerkes etkisi

Herkese merhaba. Geçtiğimiz günlerde Sakarya'da SABAH etkinliği kapsamında Sakarya'daydım.
Dün sizlerle geleneksel Sakarya yemeklerini paylaşmıştım.
Ancak Sakarya çok göç alan bir bölge olduğu için, göçmen yemekleri de çok fazla.
Sakarya'da Çerkes mutfağından birçok lezzet denedim ve Çerkes mantısının tarifini öğrendim.
Bugün sizlerle bu tarifi paylaşıyorum.
Oldum olası etnik ve yöresel mutfaklara ilgi duymuşumdur.
Tanıştığım yeni birine hemen memleketini sorar, köklerinin nereden geldiğini bulmaya çalışırım.
Farklı yemek kültürleri hakkında bilgi sahibi olmak, onların sofra adetlerini ve bayram geleneklerini öğrenmek bana ilham veriyor. Hem öğrendiğim reçeteleri orijinaline sadık kalarak uygulamak istiyorum, hem de tat birleşimlerinin verdiği ilhamla damak hafızamı geliştirecek deneysel yemekler yapıyorum.
Çerkes mantısı olarak bilinen psihaluj, Çerkesler'in olmazsa olmaz lezzeti.
Çerkes peyniri ile yapılanı tam bir şaheser ama ben patatesli yapmayı tercih ettim.
Kafkasların meşhur hıngeli, Çerkesler'de kapanış şeklinin farklı olmasıyla psihaluj ismini almış.
ANLAMI 'SUDA HAŞLANAN MANTI'
Çerkesler, psihaluj'un hamurunu açtıktan sonra kareler halinde kesiyor ve içine peynir koyup üçgen şekilde kapatıyorlar.
Ardından kızgın yağda kızartıyorlar.
Bu çeşidine haluz ya da haluj diyorlar. Peynirli puf böreğine benziyor ve enfes bir lezzeti oluyor.
Haluj, yanında yoğurtla servis ediliyor.
Çerkesce'de psi, su anlamına geldiği için, suda haşlanan mantılara psihaluj ismi veriliyor.
ORİJİNAL ÇERKES TAVUĞU
Çerkes tavuğu diye bildiğimiz bayat ekmek, ceviz, sarımsak, tavuk suyu ve haşlanmış tavuk etiyle yapılan ezme, aslında Çerkes tavuğu değil. O şahane mezenin adı, yalancı Çerkes tavuğu.
Çerkesler'in yaptığı orijinal Çerkes tavuğunun içinde, acuka denilen salçalı ve cevizli bir ezme var.
Çerkes tavuğu, daima pasta ile birlikte yeniyor.
SÜT VE ET YEMEKLERİ
Hem Rus, hem de Türk etkisinin görüldüğü Çerkes mutfağında yemekler, et ve süt ürünlerinden yapılıyor.
Çerkesler pasta adını verdikleri, darı ya da mısır unundan yapılan lapayı çok seviyor.
Taze etten, lepsi adını verdikleri et suyu elde ediyorlar.
PSİHALUJ
HAMUR İÇİN:
4-5 su bardağı un
1 adet yumurta
Ilık su
Tuz
IÇI İÇİN:
5 adet orta boy patates
2 adet orta boy soğan
Tuz, kuru nane, karabiber, tatlı kırmızı toz biber
1 yemek kaşığı biber salçası
SOSU İÇİN:
Sarımsaklı yoğurt
2 kaşık tereyağı
1 yemek kaşığı kırmızı toz biber
YAPILIŞI:
Hamur malzemelerini orta sertlikte olacak şekilde yoğurun. Üzerine bir mutfak bezi örterek bekletin. İç malzeme için; soğanları rendeleyip orta ateşte soteleyin ve salçayı ilave edin. Patatesleri haşlayıp baharatları ekleyerek ezin, soğana ekleyin ve soğumaya bırakın. Dinlenmiş hamuru küçük bezelere ayırıp olabildiğince ince bir şekilde açın. Çay bardağı ile daireler kesin. Ortasına patatesli harçtan koyarak hamuru pileli şekilde kapatın. Zaten hamur esnek olduğu için pileli şekli vermek hiç zor olmayacaktır. Hamurları tuz ilave edilmiş kaynar suya atıp haşlayın. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve kırmızı biberli tereyağı dökün.
PÜF NOKTASI
Haşladığınız psihalujları ertesi gün de tüketmek isterseniz, bu kez yağda kızartarak servis edebilirsiniz.