Geçtiğimiz günlerde Uşak'ta Sabah etkinliği kapsamında Uşak'taydım.
Ege ve Orta Anadolu etkisinde kalmış, ne tam Ege kadar sebzeli yemekleri olan, ne de bir Orta Anadolu kadar et ağırlıklı Uşak mutfağına konuk oldum. Türk mutfağının tüm zenginliğini ve harmonisini bir arada sunan Uşak mutfağı, gerçekten tanımaya ve anlatılmaya değer.
Ben bugün Uşak mutfağından, hepinizin evlerinde kolay kolay bulabileceği malzemelerden yapılacak et basması ve cendere tatlısı tariflerini merak edip pişirdim. Lezzetleri ve yapılışları hoşuma gittiği için Uşaklılar'dan öğrendiğim bu reçeteleri bugün sizlerle paylaşıyorum.
YÖRESEL YEMEKLER
Tarhana çorbası, Uşak'ın en ünlü çorbasıdır.
Bunun dışında salatalık yemeği, köpük helva, haşhaşlı ve tahinli peksimet, cevizli baklava, bükme, kese ayranı, pide, cıbır çorbası ve düğün yemeklerinin vazgeçilmezi keşkek; Uşak'ta önemli yemekler arasında yer alır. Anadolu'nun çoğu bölgesinde olduğu gibi burada da et yemeklerinin ağır gelebileceği düşünülüyor ve son yemek olarak bol ekşili bamya ikram ediliyor. Uşak, son yıllarda güney ve güneydoğu bölgelerinden çok göç aldığı için bu yörelerin mutfak kültürünü de almış ve kendi coğrafyasına uyarlayarak kullanmış.
Bugünlük benden bu kadar. Mutlu sofralarda buluşabilmek dileğiyle...
ET BASMASI
3-4 adet patates
1 kg. orta yağlı kıyma
2 adet soğan
2 adet yeşil biber
4 diş sarımsak
2 çay kaşığı karabiber
2 çay kaşığı kırmızı toz biber
1 tatlı kaşığı biber salçası
1 yemek kaşığı domates salçası
1.5 tatlı kaşığı tuz
YAPILIŞI: Öncelikle soğan, sarımsak ve biberleri rondoda çekiyoruz. Diğer bütün malzemeyi bir araya getirerek köfte harcını oluşturuyoruz. Patatesleri halka halka kesip yuvarlak bir tepsiye dikkatli şekilde sıkı sıkı diziyoruz. Üzerine köfte harcını yerleştiriyoruz ve elimizle iyice bastırıyoruz. Son olarak dilimlediğimiz domates ve biberleri en üste diziyoruz. Önceden ısıttığımız 175 derecelik fırında 30-40 dakika pişiriyoruz.
GÜL PEKSİMETİ
3 su bardağı süt
1 su bardağı yoğurt
3 adet yumurta (birinin sarısı üzeri için ayrılacak)
1 çay bardağından biraz eksik sıvı yağ
3 yemek kaşığı oda sıcaklığında tereyağı
1 paket instant veya 1 adet yaş maya
1 çay kaşığı tuz
1 tatlı kaşığı şeker
Aldığı kadar un
ÜZERI İÇIN:
Yumurta sarısı
Susam
YAPILIŞI: Karıştırma kabında malzemeleri yoğurmaya başlıyoruz. Çok sert olmayacak şekilde hamur elde ediyoruz. Mayalı olduğu için iyice yoğuruyoruz. Sonra bir fincan kadar sıvı yağa ellerimizi batırıp hamuru biraz daha yoğuruyoruz. Bu işlemi bir kaç defa tekrarlıyoruz. Hamurun mayalanması için yarım saat üzerini örterek bekletiyoruz. Sonra hamuru rulo şekline getirip dört parçaya kesiyoruz. Kestiğimiz hamurları da kalın olmayacak şekilde rulo yapıp küçük küçük kesip tepsiye diziyoruz. Üzerine yumurta sarısı sürüyoruz ve susam serpip 180 derece fırında 40 dakika kadar pişiriyoruz.
ALACA TENE
1 su bardağı yeşil mercimek
1/2 çay bardağı kırık bulgur
1 tane soğan
1 yemek kaşığı salça
1 yemek kaşığı sıvı yağ
Sıcak su
Tuz
YAPILIŞI: Soğanları yemeklik doğruyoruz ve sıvı yağda pembeleşinceye kadar kavuruyoruz. Salçayı da ekleyip kokusu çıkana kadar kavuruyoruz. Mercimekle birlikte bulguru tencereye alıyoruz sıcak su ilave ederek tencerenin kapağını kapatıp kısık ateşte pişmeye bırakıyoruz. Tuzunu ekleyip sık sık kontrol edip karıştırıyoruz. Suyu azaldıkça sıcak su ekliyoruz. Mercimekler özlü hal alana kadar pişiriyoruz.
İLİBADA SARMASI
2-3 demet ilibada yaprağı
1.5 su bardağı pirinç
Yarım su bardağı bulgur
1 adet orta boy kuru soğan
1 tatlı kaşığı domates salçası
Tuz
Karabiber
Nane
150-200 gr. kıyma (tercihe bağlı)
YAPILIŞI: İç malzemesi için; uygun bir tencerede yemeklik doğradığımız soğanı, sıvıyağ da kavuruyoruz. Kıymayı da ekleyip kavurmaya devam ediyoruz. Ardından pirinç ve bulgur ilave edip biraz daha kavuruyoruz. Son olarak salça, tuz, karabiber ve nane ekleyip çok az döndürüyoruz. İki su bardağı sıcak su ekleyip suyu çekene kadar pişiriyoruz. İç harcı dinlenirken ilibada yapraklarını hazırlıyoruz. İlibadaları sıcak suda hafifçe haşlıyoruz. Sıcak sudan alır almaz hemen soğuk suya bırakıyoruz. İlibada yapraklarına iç malzemeden yeteri kadar koyup sarıyoruz ve tencereye yerleştiriyoruz. Sarmaların üzerine gelecek kadar su döküyoruz ve suyu çekene kadar kısık ateşte pişiriyoruz. Üzerine yoğurt gezdirip servis ediyoruz.
DÖNDÜRME
3 adet köy yufkası
İÇI IÇIN:
3 adet yumurta
Tulum ya da beyaz peynir
KIZARTMAK IÇIN:
1 yemek kaşığı sıvı yağ (Her yufka için ayrı)
YAPILIŞI: Köy yufkasını tezgaha seriyoruz. Bir yumurtayı bir kapta çırpıyoruz, serili olan yufkayı ortasına döküp yayıyoruz ve üstüne peynir serpiyoruz. Yufkayı bohça gibi tutarak dört köşesini katlıyoruz ve teflon tavaya 1 yemek kaşığı sıvı yağı koyup arkalı önlü kızarana kadar pişiriyoruz. Diğer yufkaları da aynı şekilde yapıyoruz. Afiyet olsun.
Not: Dönderme kirsehor Kırıkkale'ye aittir. Bunu bu şekilde yapıp ayrı bir yufka ekmeğe dürüm yapınca da güzel oluyor. Sade şekilde yine az yağda kızartınca da güzel oluyor, cips gibi oluyor.
CENDERE TATLISI
1 paket margarin
1 kahve fincanı sıvı yağ
1 kg. toz şeker
Aldığı kadar un
1 kg. ceviz
1 paket mısır nişastası
2 adet yumurta
ÜZERİ İÇİN:
Yarım paket margarin
1 kahve fincanı sıvı yağ
ŞERBET İÇİN:
1 kg toz şeker
Yarım limonun suyu
3 su bardağı su
YAPILIŞI: Margarin, toz şeker, sıvı yağ, yumurta ve unu karıştırıp yoğuruyoruz. Hamurdan bezeler koparıp açıyoruz. Ceviz içi ve nişastayı karıştırıp üzerine serpiyoruz. Her yufkayı iki tarafından oklava ile sarıyoruz. Dilim dilim kesip yağlanmış tepsiye diziyoruz. Yarım paket margarini eritip sıvı yağ ile kızdırıyoruz ve tatlının üzerine gezdiriyoruz. Önceden ısıtılmış 175 derece fırında kızarana kadar pişiriyoruz. Şeker ve suyu kaynatıp şerbeti hazırlıyoruz ve limon suyu ekleyip ılıtıyoruz. Sıcak tatlının üzerine ılık şerbeti gezdirip dinlendirdikten sonra servis yapıyoruz.
