Yaprak üzerine hüsn-i hat

Yaprak üzerine hüsni hat sanatını, ustası olmadan, el yordamıyla öğrenen 52 yaşındaki diş hekimi Aynur Handan Temelöz, geleneksel ancak ülkede az sayıda kişi tarafından yapılan sanatı, Osmanlı Devleti'nin ilk üç katlı hanı Balibey Han Geleneksel Sanatlar Çarşısı'ndaki küçük Tüy Kalem Atölyesi'nde yaşatmaya çalışıyor. Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi mezunu olan ve 15 yıl mesleğini yapan Temelöz, sanatın inceliklerini anlattı. Temelsöz, diş hekimliği yaptığı dönemde resim ve heykelle uğraştığını, daha sonra yaprak üzerine hat sanatıyla tanıştığını belirterek, 10 yıldır bu sanatla ilgilendiğini söyledi. Türkiye'de sayılı kişinin bu sanatı yaptığını ifade eden Temelöz, "500 yıllık bu zanaata hat sanatının bir yan kolu gibi bakabiliriz. Eskiden hattatlarımız kağıda yaptıkları gibi kurutulmuş ve sadece damarları kalmış yaprak üzerine de 24 ayar altınla hat çalışmışlar. Ben, hattat değilim. Bu sanatı, antikacılarda gördüm, keşfettim, yaprak üzerine uygulamaya başladım" diye konuştu. Temelöz, önceleri yaprakların üzerine minyatür yaptığını daha sonra ise hat çalışmaya başladığını dile getirerek, "Yaprak üzerine hüsn-i hat sanatı, çok zarif, özen isteyen, çalışırken çok sabır isteyen bir zanaat" dedi. Hindistan ve çevresinde yetişen banyan ağacının yapraklarının damarlarının çok sık ve iğne oyası gibi estetik olduğunu söyleyen Temelöz, eski hat ustalarının yaprakları da kendilerinin ürettiğini, defter aralarında yaprağın sadece iskeletinin kalmasının beklendiğini fakat bunun yıllar alan bir işlem olduğunu anlattı.

KELEBEK HASSASİYETİ
Yaprağı balyasından çıkardıkları andan itibaren çok hassas davranmak gerektiğini anlatan Temelöz şunları söyledi: "Kelebek kanadı hassaslığında bir yaprak, o yüzden çok sabırlı ve çok özenli davranmamız gerekiyor. Yprağın üzerinden asetatlı kalemle belli belirsiz kontörleri çiziyorum. Sona akrilik boyayla belki 3-4 kez boyayarak, gözenekleri doldurarak hattı bitiriyorum. Daha sonra ise altın uygulama aşamasına geçiyorum."
YAPRAĞI İŞLİYOR
Temelöz, yaprak üzerine ebru da uyguladığını belirterek, "Yaprağa ebru uyguladıktan sonra üzerine akrilik boyayla minyatür, resim veya hat çalışıyorum. Yaprak üzerine hep hat çalışılmış. 'Yaprak üzerine minyatür ve resim çalışmaları, benim zanaata katkım' diyebiliriz" ifadesini kullandı. Yurt içinde ve yurt dışında birçok sergi açtığını dile getiren Temelöz, bu sanatı dekoratif alana sokmak için kahve tepsileri tasarladığını sözlerine ekledi.