Efsane fotoğrafçının zor günleri

Mayıs ayında 700 civarında dost ve meslektaş karşısında Uluslararası Fotoğraf Merkezi'nin (New York) yaşam boyu başarı için verdiği Sonsuzluk Ödülü'nü kabul edereken, "Fotoğrafçılık, emekli olabileceğiniz bir meslek değildir," diyordu. Sade bir siyah elbise ve kara gözlüklerle katıldığı ödül töreninde, fotoğrafçıların uzun yaşadığını ve sonuna kadar çalıştığını da söylüyordu. Buna örnek olarak da Lartigue'in 92, Cartier-Bresson'un 94 ve Irving Penn'in de 92 yaşındayken hâlâ çalıştıklarını örnek gösteriyordu. Annie Leibovitz, sözlerini "Yine de bu zor zamanlarda bu ödül benim için çok anlamlı," diye bitirdi. Leibovitz, 'zor zamanlar' derken abartmıyor. Son beş yıl içinde hem anne babasını hem de uzun zamandır birlikte olduğu yazar Susan Sontag'ı kaybetti. Ayrıca borçları da 24 milyon dolarlık bir kredi nedeniyle onu batırma noktasına getirmiş durumda. Dünyanın en ünlü magazin fotoğrafçılarından olan Annie Leibovitz, mesleği gereği 40 yıldır mühlet verilmesine alışkın. Ancak üç hafta sonraya yetiştirmesi gereken iş, bugüne kadar yaptığı hiçbir işe benzemiyor. Rolling Stone, Vanity Fair ve Vogue gibi dergiler için yaptığı işlerle dünya çapında üne kavuşan Leibovitz, 8 Eylül'de bir finans şirketine 24 milyon dolar ödemek zorunda. Leibovitz bu parayı ödemediği takdirde sadece gayrımenkullerini kaybetmekle kalmayacak, bütün yaşamı boyunca çektiği fotoğraflar üzerindeki yasal hakkını da kaybedecek. New York Magazine'de Andrew Goldman imzasıyla çıkan bir inceleme New York'un abidevi isimlerinden birinin nasıl bu duruma düştüğüne ışık tutma amacı güdüyor. Çekimleri bir servete mal olan bir perfeksiyonist olsa da, Leibovitz her daim araranan bir fotoğrafçı oldu. Ünlü dergi grubu Conde Nast ile yaşam boyu bir sözleşmesinin olduğu ve bu sözleşmeden yılda beş milyon dolar kazandığı kulaktan kulağa yayılıyordu. Louis Vuitton gibi müşterilere bir reklam çekimi yapmak üzere stüdyoya girdiğinde, günlük ücreti 250 bin dolardan başlıyordu. Zaten fotoğraflarının onun tarafından çekileceğini duyan herkes için -ki bunlara İngiltere Kraliçesi Elizabeth de dahil- akan sular duruyordu. Ancak işine yansıttığı bu titizlik, fotoğraf çekimleri için yapılan aşırı harcamayla da el ele gidiyordu. Ama bu çekimlerden de ikonik fotoğraflar elde ediliyordu. John Lennon ve Yoko Ono'nun Rolling Stone dergisine kapak olan çıplak fotoğrafları, Vanity Fair'in kapağını süsleyen çıplak ve hamile Demi Moore gibi. Ünlülerin fotoğrafçılığından kendisi de 'ünlü' kategorisine sıçrayan Leibovitz'in yaşam biçimi konusunda asistanı Dan Kellum'un, New York Magazine''e verdiği bilgiler epey ilginç: Kızı Sarah yeni doğduğunda yeme alışkanlıklarını bir deftere kaydetmeye karar veren Leibovitz, İsveç malı bir defter tercih etmiş. Ve defter stoku azaldığında, yeni defterler için, İsveçli bir çiftle, kuryelik yapmaları üzere anlaşmış. Leibovitz'in, uzun vadeli sevgilisi Susan Sontag'la yaşadığı Paris'teki evinde ise bir şef, bir kâhya, bir yoga eğitmeni, bir bahçıvan ve bir de dadı varmış. Ayrıca New York Greenwich Village'da aldığı evi yenilemek için yanındaki evi de satın alması; yandaki bina yenileme çalışmalarından zarar görünce birkaç milyon doları daha gözden çkarması, yaşam biçiminin örnekleri olarak sıralanıyor. Sonuç: Dünyaca ünlü bir isim olan Annie Leibovitz'in vadesi eylül ayında dolan 24 milyon dolarlık kredi borcu. Ağır bir ekonomik kriz yaşayan Amerikan toplumunda gayrımenkullerinin satılması fazla etki uyandırmasa da, 40 yıldır çektiği fotoğrafların telif hakkının elinden çıkması riski epeyce tartışılacağa benziyor. Telif yasalarının çok güçlü olduğu ve bir entelektüel hak olarak görüldüğü ABD'de, efsanevi fotoğrafçının kendisine verilen son tarihe kadar borcunu yetiştirip yetiştiremeyeceğini merakla bekliyor.