Hiçbirimiz yalnız değiliz

'Hayatın devamlılığı nasıl tutulur?' 57. San Sebastian Film Festivali'nde yarışan 11'e 10 Kala'nın incelikle anlattığı bu evrensel mesele herkesin ilgi odağı oldu. Bu akşam yapılacak ödül töreniyle sona erecek festivale katılan film ekibinin 'hayat damarı' olan Mithat Esmer yolculuğu göze alamadığı için gelemedi. Ama başrolü paylaştığı Nejat İşler, yönetmen ve senarist Pelin Esmer, yapımcılar Nida Karabol ve Tolga Esmer buradalar. Ayağının tozuyla basın toplantısına koşturan Nejat İşler çocuklar gibi şen. İspanya'dayız ya, birisinin filmdeki karakterleri Don Kişot ile Sanço Panço'ya benzettiği aklına geliyor ve ekliyor "Film özetle yalnız değilsiniz" diyor. Türkiye'de de dün gösterime giren 11'e 10 Kala'nın yönetmeni Pelin Esmer ve oyuncusu Nejat İşler İspanya'da SABAH'a konuştu.
Mithat Amca hayranlık duyduğum biri:
Pelin Esmer: Mithat Amca çocukluğumdan beri merakla izlediğim, beraber yaşadığım, hayranlık duyduğum birisi. 2002'de yaptığım belgeselle de onu anlatmak istemiştim ama o filmle birtakım sorularımın bitmediğini gördüm. Ali rolü için sadece Nejat (İşler) ile görüştüm. Mithat Bey rolünü zaten amcam Mithat Bey canlandıracaktı. Nejat'ı da Cannes'da gösterildiğinde Yumurta'da izlemiş ve çok beğenmiştim. Nejat İşler: Mithat Amca Dahi Çocuklar Kanunu ile yurtdışına gönderilmiş zeki bir adam. Analitik zekası çok yüksek ve tek hayıflandığı şey transistörlü radyoyu niye ben yapmadım oluyor! Bir de Mithat Amca'nın "Hayatın devamlılığını tutuyorum" sözlerine tav oldum. Belki vücudu yaşlı gösteriyor ama gözleri çok genç.
Neyin pahalı, değerli olduğu belli değil:
Pelin Esmer: Karakterlerim Türkiye'de yaşıyorlar ve tabii ki onları yaşadıkları toplumdan ayrı ele almak olmaz. Ama onları belli bir grubun sembolü olarak görmüyorum. Tabii ki ait oldukları bir dünya var. Ama ben bu zeminleri biraz kaygan görüyorum. Bence farklı katları ve katmanları seyircinin zihin özgürlüğüne bırakmak gerek. Nejat İşler: Karakterlerde Cumhuriyet'in ilk ve son dönemlerine dair yansımalar var. Birebir dönemi anlatmak yerine, döneme insanlar ve kişisel tarihler üzerinden yaklaşmak daha iyi bence. İki tane çaresiz karakter karşılaşıyorlar ve hayatlarını idame ettirirken birbirlerinden bir şeyler öğreniyorlar. Ali suç veya özürden bağımsız, gayet naifçe Mithat Bey'in istediğini bildiği şeyi veriyor.
Bu 'çöp evlere' yabancı değilim
Pelin Esmer: Bu senaryo Mithat Bey için yazıldı. Bütün diyalogları, senaryoyu onun oynayacağını tasarlayarak yazdım. Yanlış anlaşılmasın, Mithat Bey kendini oynuyorsa da filmdeki kurgulanmış bir karakter. Nejat İşler: Mithat Bey'le karşılıklı oynama fikrinden başta korktum! Ne de olsa o bir fenomen! Hatta yerine bir oyuncu olabilir mi diye düşündüm. Kendisiyle karşılaştıktan sonra bu düşünceyi anında kafamdan sildim. Bu film başkasıyla olmazdı. Ama birbirimizle empati kurmamak için setten önce tanışmak istemedim. Filmdeki kat sakinleri Mithat Bey'in evine 'çöp ev' diyor. Ama ben hiç yabancı değilim öyle evlere, çünkü benim evlerim de öyleydi.
Köy Enstitüleri'ni kuran da kapatan da aynı
Pelin Esmer: Filmdeki hayali bir karakter ama gerçekte bu tür yaşanmışlıklar çok var. Ayrıca sadece Mithat Bey değil, Ali veya apartman sakinlerinin gençlik dönemlerinde hayata verdikleri mana ve hayaller bakımından bir uçurum olduğunu düşünüyorum. Nejat İşler: Büyük resim ile ilgili bir şey söylemem gerekirse Köy Enstitüleri'ni kuran da kapatan da aynı insanlar. Filmdeki Mithat Amca karakteri de üreticiliği yanlış kullanılmış bir insan. Bursla ABD'de okutuyorsun ama Türkiye'ye dönünce yeterince ondan yararlanamıyorsun.