Sabah Memurlar: Memnu hakların iadesi kararı alanlar memur olabilir mi?

SORU: Devlet memuru olarak 2001 yılında görev yapmakta iken karıştığım kavga neticesinde kasten yaralama suçu nedeniyle aldığım (2 yıl 8 ay) mahkûmiyetten dolayı Devlet memurluğundan ilişiğim kesildi. Memnu hakların iadesi kararı aldığı ve yeniden memur olmam mümkün mü?

MEVZUAT

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Devlet memurluğuna alınacaklarda aranacak genel ve özel şartların düzenlendiği 48/A5 maddesinde? "Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile? kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak" hükmüne yer almaktadır. Söz konusu hükümden de anlaşılacağı üzere, memuriyete engel olan nitelikteki suçlar tek tek sayılmış, cezanın süresine ve niteliğine (hapis cezası veya adli para cezası olup olmadığına) bakılmaksızın mezkûr maddede "affa uğramış olsa bile" ifadesinden sonra sayılan suçlardan mahkûm olanların memur olamayacakları, bunların dışında mahkûmiyete ilişkin asgari süre belirlenerek (kasten işlenen bir suç nedeniyle bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasıyla mahkûm olmamak) bu süre ve üzerinde mahkûm olmanın da yine memur olarak atanmaya engel olacağı belirtilmiştir.

Bununla birlikte, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde? "(1) Kişi, kastenişlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak? Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden? bu kapsamda, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliğinden veya Devlet, il, belediye, köy veya bunların denetim ve gözetimi altında bulunan kurum ve kuruluşlarca verilen, atamaya veya seçime tabi bütün memuriyet ve hizmetlerde istihdam edilmekten, ... yoksun bırakılır. Bunun yanında, 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 13/A maddesinde? "(1) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir. Bunun için? Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla,

a) Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması,

b) Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaat oluşması, gerekir.

(2) Mahkûm olunan cezanın infazına genel af veya etkin pişmanlık dışında başka bir hukukî nedenle son verilmiş olması halinde, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilmesi için, hükmün kesinleştiği tarihten itibaren beş yıl geçmesi gerekir. Ancak, bu süre kişinin mahkûm olduğu hapis cezasına üç yıl eklenmek suretiyle bulunacak süreden az olamaz.

(3) Yasaklanmış hakların geri verilmesi için, hükümlünün veya vekilinin talebi üzerine, hükmü veren mahkemenin veya hükümlünün ikametgâhının bulunduğu yerdeki aynı derecedeki mahkemenin karar vermesi gerekir.

(4) Mahkeme bu husustaki kararını, dosya üzerinde inceleme yaparak ya da Cumhuriyet savcısını ve hükümlüyü dinlemek suretiyle verebilir.

(5) Yasaklanmış hakların geri verilmesi talebi üzerine mahkemenin verdiği karara karşı, hükümle ilgili olarak Ceza Muhakemesi Kanununda öngörülen kanun yoluna başvurulabilir.

(6) Yasaklanmış hakların geri verilmesine ilişkin karar, kesinleşmesi halinde, adlî sicil arşivine kaydedilir..." hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, Danıştay İdari Dava Dairelerinin 17/11/2011 tarihli ve E:2007/2368 ve K:2011/1214 sayılı Kararında da? "Memnu hakların iadesi kararı, 657 sayılı Kanunun anılan 48/A5 inci maddesinde sayılan yüz kızartıcı suçlar dışında kalan suçlar bakımından devlet memuru olabilme koşulları yönünden ehliyetsizliği geleceğe dönük olarak ortadan kaldırmakta,…"denilmektedir.

SONUÇ

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, kasten işlenen bir suç dolayısıyla 1 yıl ve daha fazla süreli (2 yıl 8 ay) hapis cezasına mahkûm olmanız nedeniyle Devlet memuru olmak için gerekli görülen şartlardan birini kaybettiğinden atanmanızın n mümkün bulunmadığı,ancak mahkûm olduğunuz suçun 657 sayılı Kanunun 48/A-5 maddesindeki "…affa uğramış olsa bile…" ibaresinden sonra sayılan nitelikteki suçlardan olmaması (kasten yaralama) ve mahkûmiyet infazı sonrasında 5352 sayılı Kanunun 13/A maddesinde belirtilen şekilde, usulüne uygun yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı almış olması sebebiyle Devlet memuru olarak atanabilmesinin mümkün bulunduğu değerlendirmekte,