Sabah memurlar: Bakanlıklarda çalışanlar dikkat!

MEVZUAT

14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Uzman istihdamı" başlıklı ek 41 inci maddesinde; "Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilatlanmalarına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülmesi kaydıyla kurumun görev alanına giren konularda çalıştırılmak üzere merkez teşkilatlarında, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığında, Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıklarının merkez karargâhlarında uzman ve uzman yardımcısı istihdam edilebilir. … Uzman yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmak ve istihdam edildikleri birimlerce belirlenecek konularda hazırlayacakları uzmanlık tezi, oluşturulacak tez jürisi tarafından kabul edilmek kaydıyla, yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. … Uzman ve uzman yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavı ile uzman ve uzman yardımcılarıyla ilgili diğer hususlar, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınarak kurumlarınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir. …" hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda, 05/11/2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlıklar ve Başbakanlık Bağlı Kuruluşları Avrupa Birliği Uzmanlığı Yönetmeliğinin "Uzman yardımcılarının yetiştirilmesi" başlıklı 18 inci maddesinde; "Uzman yardımcıları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 21/2/1983 tarihli ve 83/6061 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Aday Memurların Yetiştirilmelerine İlişkin Genel Yönetmelik hükümleri çerçevesinde eğitime ve staja tabi tutulur.

(2) Uzman yardımcılarının yetiştirilmesi için insan kaynaklarıyla ilgili birimce, üç yıllık bir süreyi kapsayan özel çalışma ve yetiştirme planı hazırlanır ve uygulanır.

(3) Çalışma ve yetiştirme planı;

a) Uzman yardımcılarına, Avrupa Birliği alanında uzmanlaşabilmeleri için gerekli tanım, kavram, yöntem ve uygulamalara ilişkin asgari temel bilgilerin ve kurumsal kültürün kazandırılmasını,

b) Mesleki mevzuat ve bu mevzuatın uygulanmasına ilişkin bilgi ve becerilerin edinilmesini,

c) Yazışma, rapor yazma, inceleme ve araştırma konularında gerekli bilgi ve yeteneğin kazandırılmasını,

ç) Bilimsel çalışma ve araştırma alışkanlığının kazandırılmasını,

d) Bilgisayar ve teknoloji kullanım becerilerinin geliştirilmesini,

e) Uzmanlık mesleğinin gerektirdiği davranış ve yetkinliklerin kazandırılmasını,

f) Yabancı dil bilgilerinin geliştirilmesini,

g) Yurtiçi veya yurt dışında görevleri ile ilgili konferans, seminer ve benzeri programlara katılım sağlanarak deneyim kazandırılmasını, sağlamaya yönelik programları kapsar." hükmü bulunmaktadır.

Anılan Yönetmeliğin "Tez konusu ve danışmanın belirlenmesi" başlıklı 19 uncu maddesinde ise; "Uzman yardımcısı, Kurumun görev alanıyla ilgili konularda aylıksız izin ile toplamı üç ayı aşan hastalık ve refakat izinleri hariç olmak üzere adaylıkta geçen süre dâhil Kurumda iki yıllık fiili hizmet süresinin bitimini izleyen bir ay içinde, tez konusunun belirlenmesi için Kurum tarafından daha önce belirlenen tez konuları arasından seçtiği veya kendisinin belirlediği üç tez konusunu bağlı bulunduğu birim amirine sunar. …" hükmüne ve "Yeterlik sınavına girme koşulları" başlıklı 23 üncü maddesinde ise; "Uzman Yardımcıları; a) Aylıksız izin, toplamı üç ayı aşan hastalık ve refakat izinleri hariç, en az üç yıl Kurumlarda görev yapmış olmak, b) Hazırladıkları uzmanlık tezi Tez Değerlendirme Komisyonu tarafından başarılı bulunmak, kaydıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar." hükmüne yer verilmiştir. İlaveten, mezkur Yönetmeliğin "Uzman yardımcılarının görev ve yetkileri" başlıklı 32 nci maddesinde ise; "Avrupa Birliğiyle ilişkilerde kamu hizmetlerinin süratli, düzenli, etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi amacıyla istihdam edilen uzman yardımcılarının görev ve yetkileri şunlardır:

a) Biriminin görev alanına giren konularda yürütülen çalışmaların gerektirdiği hizmetleri yapmak.

b) 367 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında, ilgili Kurumun görev alanına giren konularda uzmanlarca yapılacak araştırma ve çalışmalara katılmak ve gerektiğinde tek başına araştırma ve çalışmalar yapmak.

c) Mesleki mevzuat ve yayınları takip etmek, gerektiğinde bunlara ilişkin özet ve eleştirileri kapsayan rapor hazırlamak.

ç) İlgili Kurumun çalışma alanı ile ilgili olarak konferans, seminer ve eğitim programlarına katılmak.

d) Birim amirleri veya birim amirleri tarafından belirlenen uzmanlarca verilecek benzeri nitelikteki görevleri yapmak." hükmü yer almaktadır.

Öte yandan, 15/07/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin geçici 2 nci maddesinde; "Mülga 14/4/1989 tarihli ve 367 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre bakanlıklarda istihdam edilmiş olan Avrupa Birliği uzmanları ve uzman yardımcıları hakkında anılan Kanun Hükmünde Kararname hükümlerinin uygulanmasına devam olunur." denilmektedir. Bu çerçevede, mülga 14/04/1989 tarihli ve 367 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinde; "Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, Avrupa Birliğiyle ilişkilerde kamu hizmetlerinin süratli, düzenli, etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için bakanlıkların ve Cumhurbaşkanlığına bağlı kuruluşların kendi görev alanları ile sınırlı Avrupa Birliğiyle ilgili birimler kurmak, bu birimlerin görevlerini ve buralarda çalıştırılacak uzman yardımcıları ile uzmanların istihdam şekillerini düzenlemektir." hükmüne ve 3 üncü maddesinde ise; "2 nci maddeye göre uzman yardımcılığına atananlar en az üç yıl çalışmış ve olumlu sicil almak kaydıyla açılacak yeterlik imtihanına girmek hakkını kazanırlar. İmtihanda başarılı olanlar "Avrupa Birliği Uzmanı" unvanını alırlar." hükmüne yer verilmiştir

Görüldüğü üzere, Avrupa Birliği Uzmanlığı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36/A-11 maddesinde sayılan, kariyer meslekler olarak bahsi geçen ve diğer memur unvanlarına göre mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlilikleri bakımından farklı bir prosedüre tabi olan unvanlardandır. Avrupa Birliği Uzman Yardımcıları, üç yıllık yetişme süreci boyunca, Avrupa Birliğiyle ilişkilerde kamu hizmetlerinin süratli, düzenli, etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için görev yaptıkları kurumların görev alanlarına giren konularda gerekli hizmetleri yürütmekte, konferans, seminer ve eğitim programları ile araştırma ve çalışmalara katılmakta ve kendilerine tevdi edilen diğer görevleri yerine getirmektedirler. Bu minvalde, uzman yardımcısı olarak hizmete alındıktan sonra, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca, üç yıllık bir süreyi kapsayan çalışma ve yetiştirme planı kapsamında, Avrupa Birliği alanında uzmanlaşabilmeleri için gerekli mesleki ve mevzuata ilişkin bilgileri, davranış ve yetkinlikleri, bilimsel çalışma alışkanlıklarını, yabancı dil bilgisini ve kurumsal kültürü kazandırmayı amaçlayan bir eğitime tabi tutuldukları bir süreç söz konusu olmaktadır. Bahsi geçen eğitim ve yetişme sürecinin ilk iki yılı fiili olarak tamamlandıktan sonra ise bir ay içerisinde tez konuları belirlenmekte ve konular belirlendikten sonra da bir yıl içinde tamamlanması gereken uzmanlık tezinin hazırlık süreci başlamaktadır. Hazırladıkları uzmanlık tezi başarılı bulunan ve aylıksız izin, üç ayı aşan hastalık ve refakat izinleri dahil edilmeksizin kurumda en az üç yıl görev yapanlara yeterlik sınavına girme hakkı verilmektedir.

Yukarıda yer alan hükümlerin değerlendirilmesi neticesinde "Avrupa Birliği Uzman Yardımcıları"nın, "Avrupa Birliği Uzmanı" kadrosuna atanması için öngörülen üç yıllık yetişme süreci boyunca, yukarıda anılan plan ve program çerçevesinde eğitime tabi tutulmaları ve görev alanlarıyla ilgili hizmetleri yürüterek bu alanda gerekli bilgi ve donanımı kazanmalarının amaçlandığı görülmekte olup; -İlgili personelin söz konusu eğitim programı çerçevesinde yetiştirilmeleri ve yürütecekleri göreve ilişkin gerekli bilgi ve tecrübeleri kazanması maksadıyla geçici görevlendirilmiş olması kaydıyla, söz konusu sürelerin iki yıllık fiili hizmet kapsamında değerlendirileceği, -Ancak bu personelin, görev alanlarıyla ilgili olmayan hizmetleri yürütmek için, eğitim programlarının kapsamı dışında olan, yetiştirilmeleri amacını taşımayan hizmetlerde geçici görevlendirilmiş olmaları halinde söz konusu sürelerin iki yıllık fiili hizmet süresinden sayılmayacağı düşünülmektedir.