Sabah memurlar: 4/c personel olanların dikkatine!

a) Hakkında ceza kovuşturması yapılan geçici personel hakkında yapılacak işlem ne olmalı?

2/4/2018 tarihinden önce; - 2014/7140 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki mülga Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İş Sözleşmeleri Sona Eren İşçilerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esasların 13 üncü maddesine istinaden 657 sayılı Kanunun görevden uzaklaştırmaya ilişkin hükümlerinin uygulanması gerektiği, 2/4/2018 tarihinden itibaren ise; - 657 sayılı Kanunun görevden uzaklaştırmaya ilişkin hükümlerinin uygulanmasına imkân bulunmadığı,

Gözaltına alınan veya tutuklanan sözleşmeli personelin, sözleşmesinin tutukluluk süresi sonuna kadar askıya alınması, ilgilinin durumunun tutukluluk hali sona erdikten sonra tekrar değerlendirilerek işlem tesis edilmesi gerektiği, - İlgili personelin gözaltında veya tutukluluk süresince sözleşmesinin askıda bulunduğu sürede, bu konuda ilgili mevzuatta açıkça bir düzenleme bulunmadığından ilgiliye herhangi bir ücret ödenmesinin mümkün bulunmadığı,

İlgili personelin sözleşmesinin tek taraflı feshedilmesinin Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların "Sözleşmenin feshi" başlıklı ek 6 ncı maddesi kapsamında Kurumunuzca ele alınarak değerlendirilmesi gerektiği,

İlgili personelin sözleşmesinin askıda bulunduğu süredeki sosyal güvenlik, sağlık giderleri hususunda Sosyal güvenlik Kurumundan görüş alınması gerektiği, belirtilmiştir.

b) Hakkında mahkûmiyet kararı bulunan personelle sözleşme imzalanıp imzalanmayacağı Bilindiği üzere, 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan sürekli işçilerle ilgili olarak 2004 yılında bir düzenleme yapılarak bunların kamu kurum ve kuruluşlarına 657 sayılı Kanunun 4/C maddesine göre geçici personel olarak istihdamına başlanmıştır.

Özelleştirilen kurumlarda 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi çerçevesinde eski hükmü personel çalıştırıldığı göz önünde bulundurularak bu personelinde geçici personel olarak atamaları yapılmıştır. 24/12/2017 tarihli ve 30280 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 17 nci maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun geçici personel istihdamını düzenleyen 4/C maddesi ihtiva ettiği hükümler 4/B maddesine ilave edilmek suretiyle yürürlükten kaldırılmış, böylece Kanunda düzenlenen dört istihdam şeklinden biri olan geçici personel istihdamı uygulamasına son verilmiştir.

Diğer taraftan, 06/06/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"da, özelleştirme uygulamaları neticesinde kamu kurum ve kuruluşlarına 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi çerçevesinde idari büro görevlisi ve idari destek görevlisi olarak atamaları yapılan personelin ilk atama işlemlerinde farklı koşullar öngörülmüştür. Söz konusu personele ilk atamalarında 657 sayılı Kanunun 48/A-5 maddesinin uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır. Meri mevzuat çerçevesinde atamaları yapılarak göreve başlayanlardan bilahare 657 sayılı Kanunun 48/A-5 maddesinde belirtilen suç ve cezalardan mahkum olanların sözleşmelerinin ise mezkur Esaslar ek 6 ncı maddesi gereğince feshedilmesi gerektiği belirtilmiştir.

c) Geçici personel statüsünde çalışmakta iken hakkında ceza kovuşturması devam etmekle birlikte tahliyesine karar verilen personelin durumu Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48/A-5 maddesinde memuriyete engel suç ve cezalar sayılmakla birlikte bunların çalışanların hukuki durumlarına tesir etmesi için iki şart bulunmaktadır. Bunlardan biri "mahkumiyet", diğeri ise "kesinleşmedir". Danıştay, mahkûmiyetle sonuçlanmayan adli kovuşturmaların memuriyete atanmaya engel sayılmayacağına karar vermiştir (Danıştay 5. Daire, E:1986/435, K:1987/1328, T:19/04/1988). Mahkumiyete ilişkin başka bir kararda da şu ifadeler yer verilmiştir. "657 sayılı Kanun'un 48 inci maddesinin (A) bendinin 5 inci fıkrasında sayılan suçlar dışında ve 6 aydan fazla hapis veya ağır hapis cezası gerektiren ve cezanın üst sınırı on yılı geçmeyen bir suç işlediği öne sürülen Devlet memurlarından, 4616 sayılı Kanun gereğince haklarında takibata geçilmemiş veya hazırlık soruşturmasına girişilmiş olmakla birlikte henüz hüküm verilmemiş veya verilen hüküm kesinleşmemiş olanların, 657 sayılı Kanun'un 48 inci maddesinde belirtilen Devlet memuru olmaya engel sayılan bir cezadan dolayı haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararının bulunmaması nedeniyle memuriyet görevine son verilemeyeceği..." (Danıştay 1. Daire, E:2001/33, K:2001/47). Başka bir kararda ise şu ifadeler yer verilmiştir, "Davacının beraatine hükmedilen ve kesinleşen ceza davası dolayısıyla sabit olmayan eylemlerinin niteliğine ilişkin olarak bir değerlendirme yapılamayacağı gibi, memuriyete girme hakkı bakımından hakkında ceza davası bulunan bir kişi ile hakkında ceza davası bulunmayan bir kişi arasında ayrım gözetilemeyeceği gibi, kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden ikincisinin ilkine tercih edilmesi de hukuken korunan bir yaklaşım değildir. Bu durumda, davacının memuriyete engel oluşturacak nitelikte bir fiilinin bulunmaması, arşiv araştırması sonucunun olumsuz olarak değerlendirilmesini haklı kılabilecek hukuken kabul edilebilir başkaca bir tespit de bulunmaması karşısında, davacının arşiv araştırması sonucunun olumlu olmadığından bahisle atamasının yapılmamasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığından davanın reddi yolunda verilen temyize konu kararda hukuki isabet görülmemiştir" (Danıştay 12. Daire, E:2015/1008, K:2015/4473, T:02/07/2015).

Bununla birlikte gerek mevzuatta, gerekse yüksek yargı mercilerince ve gerekse literatürde ceza kovuşturması ve ceza mahkemesi kararının hiçbir şekilde disiplin kovuşturması ve disiplin cezası uygulanmasını etkilemeyeceğini açık olarak belirtmiştir. Nitekim 657 sayılı Kanunun ilgili maddesinin gerekçesinde de "Çünkü yukarıda belirtildiği gibi arada temel mahiyet farkı vardır" denilmek suretiyle Kanun koyucunun temel mahiyet farkından dolayı ceza kovuşturması ve ceza mahkemesi kararının, disiplin cezası uygulanmasını etkilemeyeceğini belirtmiş bulunmaktadır. Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; - Geçici personel statüsünde çalışmakta iken işlediği bir suçtan dolayı gözaltına alınan ve bilahare serbest bırakılan ilgili hakkında disiplin soruşturması açılması, - Personelin üzerine atılı suçu işlediği hususunda somut delillere dayalı kuvvetli suç şüphesinin varlığı ile diğer deliller dikkate alınarak göreve devam edip etmeyeceğine karar verilmesi, - Göreve devam etmesi yolunda karar verilmesi halinde ilgilinin 657 sayılı Kanunun geçici 43 üncü maddesi çerçevesinde sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi, - Sözleşmeli personel olarak başlatılmadan önce hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yaptırılması, ilgi yazıda belirtilen fiilden başka atanmasına engel bir durumun varlığı halinde sözleşme imzalanmaması, - Hakkında devam eden ceza kovuşturması neticesinde hakkında verilecek mahkumiyetin kesinleşmesi halinde mezkur Esaslar ek 6 ncı maddesi gereğince yapılmış ise sözleşmesinin feshedilmesi gerektiği,değerlendirilmektedir.