Halit BOLKAN: Kış lastiklerini taktırdınız mı?

Eminim birçok sürücü henüz ülkemizin önemli bir kısmında hava sıcaklıkları kışlık kıyafetlere tam olarak ihtiyaç duyacağımız seviyelerde olduğu için kış lastiklerini hala taktırmadı. Ancak çok kısa bir süre sonra Türkiye'nin neredeyse tamamında sabah ve akşam saatlerinde hava sıcaklıkları kazak, palto ve bot ihtiyacı duyacağımız ölçüde soğuyacak. 2013 yılından bu yana uygulanan, 1 Aralık-1 Nisan tarihleri arasında kış lastiği kullanım zorunluluğunun başlamasına 1 ay kadar kaldı. Yaşadığınız bölgenin iklim özellikleri gereği 1 Aralık'tan önce, örneğin bugünlerde sabah ve akşam saatlerinde bile olsa hava sıcaklığı 7 C derecenin altına düşüyorsa, 1 Aralık'ı beklemeden kış lastiklerinizi taktırın. Ayrıca binlerce aracın lastiklerini değiştirmek için her zaman olduğu gibi son günleri bekleyeceğini ve lastikçilerde uzun kuyruklar oluşacağını da aklınızdan çıkarmayın.
KIŞ LASTİĞİNİN FARKI NEDİR?
Taşıt aracıyla yol arasındaki bağlantıyı kuran lastiklerin fiziksel özellikleri tutunma limitlerini belirler. Fiziksel özellikleri de iki ana başlıkta toplamak gerekiyor: Hamur karışımı ve taban deseni. Yaz lastikleri hava sıcaklığı 7 C derecenin altındaki sıcaklıklarda sertleştiği için tutunma özelliklerini kaybetmeye başlar. Isınmayan lastik tutunamayacağı için kış aylarında Ege ve Akdeniz bölgelerinde bile sabah ve akşam saatlerinde frenlerle viraj dönüşlerinde risk çok artar. Ayrıca taban desenindeki kanallar şu deşarjı için tasarlanmıştır; çamur ve karlı zeminde lastik dişleri kendi kendini temizleyemez ve karlı zeminde tutunma özelliklerini tamamen kaybedebilirler. İşte tam burada devreye kış lastikleri girer. Hamur karışımı daha düşük sıcaklıklarda ısınabilmesini sağlayacak özelliklerde olan kış lastikleri, yaz lastiklerinin tutunmayı kaybetmeye başladıkları sıcaklıklardan itibaren sıfırın altındaki sıcaklıklarda gayet iyi tutunur. Diş derinlikleri genelde yaz lastiklerinden daha fazla olan kış lastiklerinin tabanında daha fazla ve geniş kanal bulunur. Üstelik çok ince ve tırtıklı kanallara da sahip olan kış lastikleri çamur ve karlı zeminde kendini temizleyebildiği için tutunmaya devam eder. Türkiye'de genellikle kış lastikleri kar lastiği olarak algılansa da aslında soğuk ve kuru zeminde de yaz lastiklerinden daha iyi tutunma ve fren özellikleri sergiler. Kış lastiklerini diş derinlikleri 4 mm'nin altına indiğinde performansları belirgin şekilde düşer. Bu nedenle yaz lastikleri gibi değerlendirilmemeli ve örneği 3 mm diş derinliğinin kış şartlarında yeterli güvenliği sağlayacağı düşünülmemelidir. Araca takılan kış lastiklerinin ön ve arka akslarda birbirleriyle aynı ya da çok yakın diş derinliğinde olması, mümkünde desenlerinin de aynı olması sürüş güvenliği açısından önemlidir. Örneğin bir otomobilin ön tekerleklerine kış, arka tekerleklerine yaz lastikleri takılırsa, virajlarda ve frenlerde aracın arkası kayacaktır.
KIŞ LASTİĞİ NASIL AYIRT EDİLİR?
Taban desenlerine bakıldığında kolayca fark edilebilmelerine rağmen kış lastiklerinin yanaklarında kış kullanımını ifade eden işaretlemeler bulunur. Araçların lastiklerinin yanaklarında (M+S) işareti veya (M+S) işareti ile birlikte kar tanesi (snowflake) logosu veya sadece kar tanesi (snowflake) işareti varsa bu lastik kış lastiğidir.