Yazın herkes mutlu mu?

Erdal Şafak, geçen haftaki bir yazısında yaz mevsiminin iyimserliği, iyimserliğin ise rehaveti getirdiğini yazıyor ve "İyimserliğimizi sürdürürken rehavete düşmeyelim," diyordu. Yaz mevsimiyle birlikte, büyük çoğunluk mutluluk ve coşku hissederken, bir kısım insan ise kötümserlik ve depresyon içine düşüyor. Mevsimsel değişimlerin insanın ruh hali üzerinde yaptığı etkiler uzun zamandır biliniyor. Bu duruma 'mevsimsel duygu durum bozukluğu' deniliyor. Türkiye'de ise her yıl yaklaşık üç buçuk milyon kişi mevsim değişikliğinden dolayı depresyona giriyor. Yazdan kışa geçerken bu duygusal karmaşayı yaşayanların sayısı, yaklaşık 3 milyon. Yaza geçişte ise ortalama 500 bin insan, ruhsal çöküntünün kapanına sıkışmakta. Yaz aylarında ruhsal çöküntü (depresyonu) yaşayanların bir kısmı biyolojik nedenlerle bu sıkıntıdan musdarip. Özellikle daha sıcak bölgelerde yaşayanlar, yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte depresif belirtiler göstermeye başlıyorlar. Bunda hangi biyokimyasal değişikliklerin rol oynadığı tam bilinmese de sıcak ve nemin önemi çok büyük. Yaz depresyonu belirtilerinin başında iştah kaybı, uyumakta güçlük, zayıflama ve endişe geliyor.
DÜZEN DEĞİŞİKLİKLERİ
Biyolojik sebepler dışında çevresel etkenler de yaz depresyonunun gelişmesine katkıda bulunuyor. Yazla birlikte ortaya çıkan düzen değişiklikleri göz ardı edilmemesi gereken depresyon riskleri arasında. Depresyon geçirenler bilirler: Tedavinin önemli unsurlarından biri günlük düzeni iyi oturtmak ve buna elden geldiğince uymaktır. Yazla birlikte evden çıkmayan çocuklar, şaşan yemek düzenleri, koca bavullarla ziyarete gelen akrabalar, depresyon belirtilerinin tekrar ortaya çıkmasına ön ayak olabiliyor.
PARA SORUNLARI
Birçok kişi için yaz demek, masraf demek. Bütün bir yıl boyunca derslerinden başlarını kaldırmayan çocuklarına iyi bir tatil geçirtmek her anne babanın hayali. Eğer sahilde bir yazlığınız, yaylada anne babanız yoksa, çocuklarınıza iyi bir tatil geçirtmek paraya bakıyor. Hele bu ekonomik krizde, tatile gidip döndüğünde işi yerinde bulamamak da var. Tüm bunların yanında üç hafta her şeyi unutup tatil yaptıktan sonra, dönüşte karabasan gibi bekleyen sorunlar, ödemesi geçmiş faturalar tatil dönüşünün önceden akla getirilmeyen dertleri.
BEDENİNDEN MEMNUN OLMAMAK
Sıcaklarla birlikte kat kat giysiler çıkmaya başladığında azımsanmayacak sayıda insan, bedenlerine olan güvensizliklerinden ve memnuniyetsizliklerinden dolayı utanç duyar. Kısa şortlarla ya da mayo ile deniz kıyısında nasıl görüneceklerini düşünmek, karalar bağlamak için yeterlidir. Kendilerini böyle hezeyanlara kaptırmamış kişiler için incir çekirdeğini doldurmayacak konular gibi görünse bile göğüslerinin küçük olduğunu düşünen bir genç kız ya da çok kıllı olduğuna inanan bir delikanlı için bunlar aşılmaz sorunlar. Şişmanlık veya çok zayıflıktan bahsetmeye zaten gerek yok. Düşünsenize böyle algılama bozuklukları olmasaydı onca güzellik merkezi ya da diyetisyen nasıl evlerine ekmek götürecekti? Böylesi gerçek ve sanal sorunlar, yaz mevsimini kimileri için çekilmez bir derde dönüştürebiliyor. Her şeye rağmen yazın mutlu olmak elinizde. İşte bazı ipuçları:
YAZ DERTLERİ İLE NASIL BAŞA ÇIKILIR?
Gerekiyorsa profesyonel yardım alın: Baktınız, tek başınıza düştüğünüz kuyudan çıkmak zor, hiç çırpınıp kendinizi yıpratmayın. Kimilerine ruhsal bir sorun için doktora ya da psikoloğa gitmek ayıp gibi gelebilir, ama depresyon da bademcik iltihabı gibi bir hastalıktır ve aynı onun gibi başarıyla tedavi edilebilir. Zaten depresyon tedavisindeyseniz doktorunuzdan ilacınızın dozunu ayarlamasını talep edebilirsiniz.
Yaz mevsimini planlayın: Baktınız her yıl, yazın getirdiği karmaşadan bunalıyorsunuz, bunlara karşı önceden plan yapın. Örneğin; kayınvalideniz sizi ziyareti ekim ayına ertelesin ya da etrafta dönüp duran çocukları yaz okuluna yazdırın.
Uykunuza dikkat edin: Uzun yaz günleri erken doğan güneş, yaz akşamı eğlenceleri ilk başta size hoş gelebilir ama uyku düzeninin bozulması ve az uyumak önemli depresyon tetikleyicilerinden biridir. Bu nedenle uykuya zaman ayırın.
Spor yapın, ama ipin ucunu kaçırmayın: Bedeni hareketli tutmak insanı mutlu eder; yazın sıcak olmasına rağmen sabah erken saatlerde ya da akşamüzeri günlük sporunuzu yapmak için zaman bulun. Fakat 'Karın kaslarım ortaya çıksın,' ya da 'Bir yıl önceki bikiniye gireyim,' diye yapılacak amansız spor ya da rejim, başarısızlığa uğradığı takdirde sırtınıza bir de bu yükü bindirecektir.
Yapacağınız tatil üzerine iyi düşünün: Öncelikle parasal endişeleriniz varsa, biletinizi alıp otel rezervasyonunuzu yaptırmadan önce iyi düşünün; belki de üçdört haftalık uzun bir tatil planlayacağınıza tatilinizi uzatılmış hafta sonları şeklinde yapabilirsiniz. Böylece daha az para harcamanızın yanında işlerinizden de kopmamış olursunuz.
Dönüşünüzü planlayın: Döndüğünüzde yapmanız gereken işleri gitmeden planlayıp ödemelerinizi yapın. Toz toprak içinde yoldan geldiğinizde suyun, borcu yüzünden kesildiğini görmek biriktirdiğiniz tüm enerjiyi bir anda sıfıra indirecektir.