Liseli 'Zihni Sinir'ler

Öyle projeler geliştirdiler ki bilime 'sıkıcı' diyenleri şaşırttılar. Buluşlarının içinde kekikler, Küçükçekmece Gölü'nün suyu, Mars'taki çiçekler, nar kabukları, keçiboynuzları ve bol bol hayal gücü var. Her biri kullanıma hazır projelerle, geleceği şekillendirecekler. Türkiye'nin dört bir yanından öğrenciler 19 yıldır düzenlenen MEF - EBAV araştırma projeleri yarışmasına katıldı. Tam 500 proje içinden bilim kurulu en önemlilerini seçti. Seçilenler, İstanbul Teknik Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi'nden altı kişilik yeni bir bilim kurulu tarafından elendi. Projelerin her biri aylar süren çalışmalar ve önemli keşifler içeriyor. Lise öğrencileri bilim insanı gibi çalıştı. Projelerine plan ve azim kadar hayallerini de kattılar. Son elemeyi geçen 66 proje arasından fizik, kimya ve biyoloji alanında ilk üç seçilecek.
GİZEM EVİRGEN - YİĞİT AKTAŞ Özel
Kültür Lisesi - İstanbul Mutluluk hormonu müzik oldu
1999'da genetik dizilimin notaları belirlenmişti, onlar bu kez mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin hormonu üzerinde çalışıp genetik dizilimini notaya döktüler. Sonra bu dört parçayı çeşitli enstrümanlarla çalmayı denediler. En çok piyano ve flüte yakıştığını anlayınca kayda aldılar. Tam 45 öğrenciye dinlettiler. Serotonin hormonunun rahatlatıcı etkisini gösterebilmesi için çok fazla ve çok dinlenmemesi gerekiyor. Bu nedenle 12 dakika süreyle dinlemelerini istediler. 'Genom Müziği'nin rahatlatıcı özelliğini bu çalışmayla gözlediler. La, do, sol ve re yani dört notadan oluşan bu müziğin rahatlatıcı etkisini kanıtladılar.
CEM GÜNER - EZGİ DENİZ ELGELEN
Özel Kültür Fen Lisesi - İst. Küçükçekmece'nin suyu pil oldu
Doğal pil ürettiler. Bunun için Küçükçekmece Gölü'nün suyunu kullandılar. Bakır metali ve bakteriler olan göl suyundan sonsuz elektrik enerjisi ürettiler. Bir şişe içinde tam sekiz kalem pile eşit değerde enerji bulunuyor ve yedi saat şarj edilirse bir saat büyükçe bir elektrikli otomobili çalıştırıyor. Amaçları göl çevresindeki yerleşimlerin tüm enerji kaynağının bu şekilde sağlanabilmesi ya da otomobillerin yakıt bölümlerinin göl suyuyla doldurulması.
ŞÜHEDA GÜL - S. HANDE TARCAN - DENİZ YILMAZ
Bursa Anadolu Lisesi - Bursa Mars'ta çuha çiçeği
Mars'ta var olan koşulların aynısını bir akvaryum içinde yarattılar. Dünyada çuha çiçekleri dört hafta dayanırken Mars'ta bir buçuk haftada çiçeklerin öldüğünü gözlediler. Ancak projeleri böyle bitmedi. Mars'ta bitki değil ama mikroorganizmaların yaşadığını keşfettiler ve dünya ortamı Mars'a kurulabilirse bitkinin bu şekilde yaşayabileceğini kanıtladılar.
GÖKHAN ÜZÜM - ONUR ÇÖRTÜK - ENGİN CAN OZAN
Kuleli Askeri Lisesi - İst. Pazıdan gece görüş gözlüğü
Kedilerin gözleri kırmızı oluyordu, dip balıkları renk alıyordu. Dip balıklarının nasıl renk aldığını araştırdılar. Bitkilerde bulunan klorofili vücutlarında biriktirerek bu görüşü sağladıklarını keşfettiler. Bunu keşfetmek için önce bir pazı yaprağından klorofil çıkarttılar. Basit bir gözlük buldular ve camları arasına bunu enjekte ettiler. Gece karanlıkta yüzde 30 daha net görme sağladığını ortaya çıkarttılar. Maliyeti son derece ucuz olduğu için tercih edilebileceğini düşünüyorlar. Bir pazı yaprağının içindeki bir klorofil bir gece idare edecek görüşü sağlıyor.
İLAYDA USLU - GAMZE TUNALI
Tekirdağ Milli Piyango Fen Lisesi - Tekirdağ İyileştiren yara bandı
Kekik, biberiye, civanperçemi, mersin ve yara otu bitkilerini birleştirerek yara iyileştirici etkisini kanıtladılar. Bunu yara bantlarının üzerinde kullandılar. Yaranın yalnızca üzerini kapatarak dış ortamla temasını engelleyen yara bantlarına alternatif olarak ürettiler. Antibiyotikler yerine bitkisel potansiyeli kullanarak ucuz, etkili ve pratik yara bandı oluşturabilmeyi hedeflediler. Yaraların iyileşmesine yardımcı olacak ve iltihaplanmaları önleyecek ucuz ve kullanışlı bir yara bandı ürettiler. Onların bu projesi TÜBİTAK ikincisi oldu ve şimdi patentini almaya hazırlanıyorlar.
DAHA NELER NELER VAR...
KURŞUN VE NAR KABUĞU
Erzurum İbrahim Hakkı Fen Lisesi'nden Abdullah AYDIN - GÖKHAN BUYRUK - OĞUZHAN LAÇİN Atık sularda bulunan kurşun nar kabuğuyla temizlenebiliyor. Hiç garip değil, toz haline getirilen 10 gr nar kabuğu, 1 litre göl suyunu temizliyor.
KEÇİ BOYNUZUNDAN AMBALAJ
Afyon Özel Zafer Fen lisesi'nden Tayyibe Büşra ARSLAN - Aslı OTURAK Keçiboynuzu çekirdeği polimerinden faydalanılarak işlenmiş etlerin yenilebilir filmlerle kaplanması çok ucuz.
KENDİNİ TEMİZLEYEN BİNALAR
Bursa Işıklar Askeri Hava Lisesi'nden Furkan ESEN - Fatih KOÇ Temizlik için daha az temizlik maddesi kullanılmasıyla çevre kirliliğini önlemede ve hayatı kolaylaştıracak ürünlerin yapımında kullanılabilecek.