Kadınlara özel testler

Kadın olmak bazı özel sağlık risklerini de beraberinde getirir. Her ne kadar kadınların yaşamla uyumlarının erkeklere göre daha iyi olduğu ve stresin yarattığı sorunlarla baş etmekte gösterdikleri beceri bilinse de, sağlık kurumlarına daha çok kadınların başvurduğu aşikâr.
MEME KANSERİ
Meme kanserinin erken teşhisi hastalıktan tamamen kurtulma şansını çok yükseltir. Tümör ne kadar küçükse cerrahi olarak çıkarılıp temizlenmesi o kadar kolaydır; bunun yanında küçük tümörlerin akciğer veya beyin gibi başka organlara yayılmış olma riski de o derece düşüktür. 30 yaşlarından yukarı değilseniz ve ailenizde meme kanseri yoksa her üç yılda bir bu konuda uzman bir doktor tarafından muayene edilmeniz yeterli.
MAMOGRAFİ İLE TARAMA TESTİ
Bazı bilimsel kurumlar 40 yaşından yukarı kadınlara her yıl mamografi ile kanser taramasını önermekle birlikte son zamanlarda yaygınlaşan eğilim 50-74 yaş arasında her iki yılda bir mamografi ile meme kanseri taraması yapılması. Düşük dozda X-ışını kullanan cihazlarla memedeki bir tümörü ele gelebilecek büyüklüğe erişmeden üç yıl önce yakalamak mümkün.
RAHİM AĞZI KANSERİ
Rahim ağzı kadın rahminin vajinaya doğru uzanan uç kısmıdır. İnsan Siğil Virüsüne (HPV) uzun süre maruz kalmak bu bölge kanserlerinin en önemli risk faktörü. Rahim ağzı kanserini belirli aralarla yapılan tarama testleri ile kolaylıkla tedavi edilebildiği erken dönemlerde yakalamak mümkün. Bu testler henüz kansere dönüşmemiş anormal hücreleri de tespit eder.
RAHİM AĞZI KANSERİ TARAMA TESTLERİ
Bu kanserin tarama yöntemi muayenehane ortamında bile yapılabilen basit bir test. PAPP yayma denilen işlemde rahim ağzından alınan bir sürüntüde kanserli ya da kanser eğilimi olan hücreler aranır. Cinsel yaşam başladıktan sonra birkaç yılda bir yapılacak bu test ile kadınlarda en sık görülen kanserlerden biri olan rahim ağzı kanserini en başından yakalamak mümkün.
RAHİM AĞZI KANSERİNE KARŞI AŞI
HPV virüsünün en çok kansere sebep olan iki türüne etki eden iki farklı aşı piyasada mevcut. Aşılardan birisi siğillerden korunmakta da etkili. Bu aşıları yaptırmakla en önemli risk faktörlerini saf dışı bırakmak mümkün. HPV cinsel yolla bulaştığı için henüz cinsel yaşamın başlamadığı yaşlardan itibaren aşıların yapılması önerilmekte. Buna karşılık rahim ağzı kanserinin tek sebebi HPV olmadığından ve aşıların içinde kansere sebep olan tüm HPV çeşitlerinden bulunmadığından koruyuculuk yüzde 100 değil.
KEMİK ERİMESİ VE KIRIKLAR
Kemik erimesi kemikleri zayıf ve kırılgan hale getirir. Kemiğin içindeki kalsiyumun azalması ve yapısının bozulması ile ortaya çıkar ve menopozdan sonra hızlanır. Bazen ilk belirti basit bir düşme ya da hareketten sonra ortaya çıkan kırık.
KEMİK YOĞUNLUĞU ÖLÇÜMÜ
Bir çeşit radyolojik tetkik olan kemik yoğunluğu ölçümü ile kırıklar ortaya çıkmadan kemik erimesini tespit etmek mümkün. 65 yaşından büyük her kadına ve bu yaştan küçük olup da kemik erimesine eğilimi olduğu bilinen herkese yapılması önerilmekte.
CİLT KANSERİ TARAMASI
Kişinin kendi cildini düzenli olarak gözden geçirip benlerdeki şekil, renk ve boyut değişikliklerine dikkat etmesi çok önemli. Kanser taraması yapılırken bir cilt hastalıkları uzmanı tarafından benlerin incelenmesi faydalı.
YÜKSEK TANSİYONUN TESPİTİ
Yüksek tansiyonun tespiti çok kolay. Ölçüldüğünde büyük 14'den (yani 140 mmHg'dan) küçük ise 9'dan (yani 90 mmHg'dan) yüksek ise yüksek tansiyon denir. En iyisi tansiyonun 12/8'den düşük olması. Peki tansiyonu bir sefer yüksek bulunan herkes yüksek tansiyon hastası mı demektir? Değil elbette; yüksek tansiyonlu demek için belirli bir süre yapılan takiplerde tekrar tekrar değerlerin yüksek bulunması gerekir. En doğrusu şüphe duyulan hallerde 24 saatlik tansiyon takibi yapan cihazlarla günlük profilin çıkarılması.
KOLESTEROL DÜZEYİNİN ÖLÇÜLMESİ
Aç karnına alınan kandan toplam kolesterol, kötü 'LDL' kolesterol, iyi 'HDL' kolesterol ve trigliserit seviyeleri ölçülür ve sonuca göre tedavi kararı verilir. Alınacak kararda LDL kadar HDL kolesterol seviyesinin de etkisi var. ŞEKER HASTALIĞI Yetişkin tipi şeker hastası olduğunu bilmeyenler o kadar çoktur ki bu hastalık buz dağına benzetilir. Görünmeyen kısmı dışarıda olandan fazla. Sebep olduğu ölümler ile altıncı sırada yer alır. Şeker hastalığı kontrolsüz olduğu takdirde kalp, böbrek, damar, sinir ve göz hastalıklarına yol açar. Asıl önemlisi erken teşhisi ile hastalığın komplikasyonları ortaya çıkmadan önlenebilir.
ŞEKER HASTALIĞI TARAMASI
En az 8 saatlik açlıktan sonra kan şekerinin ölçülmesi ile tanı konulabilir. 105-125 arasındaki şeker seviyeleri gizli şeker, 126'dan yukarısı şeker hastalığı olarak yorumlanır. Şeker yükleme testi ya da insülin seviyesi tayini gereği hallerde hekim tarafından istenir. Eğer ailede şeker hastalığı ve şişmanlık gibi risk faktörleri yoksa 45 yaşından sonra her üç yılda bir şeker seviyesine bakılması uygun olur.
BAĞIRSAK KANSERİ TARAMASI
En etkili tarama yöntemi belirli aralıklarla yapılan kolonoskopi. Bu yöntemde kıvrılabilir bir fiber optik hortum vasıtası ile bağırsağın içine bakılır ve oradaki değişiklikler tespit edilir. Dolaylı radyolojik yöntemlere göre en büyük avantajı polip görülür görülmez aynı seans içinde oradan çıkarılıp alınabilir. Böylece tedavi de sağlanmış olur. Eğer yüksek risk yoksa kalın bağırsak kanseri taraması 50 yaşından sonra başlamalı.
GLOKOM TARAMASI
Ne sıklıkta göz basıncınızın ölçüleceği yaşa ve risk faktörlerine bağlı. 60 yaşından büyük olmak, ailede glokom hikayesi bulunması, daha önce göz yaralanması geçirmek ve uzun süreli kortizon kullanmak risk faktörleri. Riski olmayan 40 yaşından küçük kişiler dört-beş yılda bir göz tansiyonlarına baktırsalar iyi olur. Bu sıklık yaşla birlikte artar ve 60 yaş üzerinde göz kontrollerini her yıl yaptırmaları doğrusudur.