Tren garları AVM olsun!

Şimdiye kadar Cevahir, Akmerkez, İstinye Park, Olivium, Armada gibi, toplam 41 alışveriş merkezi projesini hayata geçiren Avi Alkaş, İstanbul Sapphire'i de açtı. Yaptığı işi 'AVM danışmanlığı' olarak tanımlayan Alkaş, 38 yaşında başladığı AVM işinde en tepelere tırmandı, Uluslararası Alışveriş Merkezleri Konseyi (ICSC) tarafından verilen Dünya Üstün Hizmet Ödülü'nü aldı. Türkiye'de bu ödülü layık görülen yegane ICSC üyesi olan Alkaş, mesleğini ve Türkiye'nin alışveriş merkezi bağımlılığını anlattı.
- Ne iş yaparsınız siz?
- Biz bir arazi üzerinde 'AVM yapılabilir mi?' sorusuyla gelen yatırımcıya 'Evet burada bir AVM olabilir' ya da 'Hayır yapmasanız,' deriz. Cevap olumluysa, ne tip bir AVM o alandaki kitleyle daha iyi buluşabilir, nasıl bir mağaza karmasından oluşursa başarıya erişebilir, onu hesap ederiz. Sonra belirlenen mağazalarla, yani kiracılarla yatırımcıyı bir araya getiririz.
- Nasıl başlıyor hikayeniz?
- Robert Kolej ve Boğaziçi mezunuyum. 1979'da lisans, 1980'de işletme lisans üstü derecesi yaptım. 1975'te Boğaziçi'ne başladığımda işgaller, boykotlar... Okula gidemiyoruz. Okurken de çalışmak durumu doğmuştu. O bakımdan büyük bir avantaja sahip oldum. Mahmutpaşa'da, Sultanhamam'da, Kürkçühan'da bir tekstil firmasında çalışmaya başladım. Orası bir hayat üniversitesi.
AKMERKEZ'İN YERİ BENİM İÇİN AYRI
- Sizin zamanınızda AVM yok. Üniversiteden sonra ne yaptınız?
- Üniversiteden sonra bir iş değişikliği yaptım. Kendimi bir anda lisan kursları, ansiklopediler satan bir pazarlama şirketinin satış müdürü olarak buldum. O bana Anadolu'yu gezme, görme fırsatı verdi. Ardından da elektronik terazi pazarlama şirketinde çalıştım sekiz sene. Ve sonunda Akmerkez geldi; hayatımı değiştiren dönemeçlerin en önemlilerinden biri...
- Akmerkez'e nasıl geldiniz?
- Toprağı bol olsun, Victor Braunstein, Akmerkez'in ortaklarından biriydi. Beni Ali Dinçkök'e gönderdi. Onlar bir otel yöneticisiyle anlaşmak üzereyken, 38 yaşımda beni kurucu müdür olarak işe aldılar. 1993'ten 1995'e dolu dolu iki sene... Başka bir yerdeki beş yıllık çalışmaya eşdeğer bir emekti. Bugün hâlâ Akmerkez'de yerde bir çöp görsem kaldırırım, benim için yeri ayrı.
- Artık yalnız çalışıyorsunuz değil mi?
- 1997'de Alkaş Danışmanlık'ı kurdum. 2008'de, gayrimenkul hizmetleri konusundaki önemli isimlerinden Jones Lang Lasalle ile birleştik. 52 yaşımda patronluğu bırakıp profesyonelliğe döndüm. İki sene önce, 35 kişiden oluşan kadromuz, 170 kişiye ulaştı.
ORTADOĞU TURİZMİ TÜRKİYE'YE KAYACAK
"İstinye Park'a ve Cevahir'e yaz döneminde akın akın turist geliyor. Ortadoğu turizmi yakın gelecekte Türkiye'ye daha çok gelecek. Unutmayalım ki önümüzdeki sekizdokuz sene Ramazan yaz aylarına gelecek. Ortadoğu turisti kendini Türkiye'de iyi hissediyor, isteyen istediği gibi iftarını açabiliyor."
Bazen mıknatısları en uçlara yerleştirirsiniz
- AVM'ye ilk kimi sokarsınız, diğerlerini çekmesi için?
- Düne kadar bu Zara'yken bugün LC Waikiki başa geçti. Geçmişte 'Bize Zara'nın yanında yer ver,' diye ısrar eden, 'Yabancının yanına koy beni' diyen kimi markalar bugün LC Waikiki'nin yanına sokulmaya çalışıyor.

- İstinye Park'ta arkalara itmişsiniz LC Waikiki'yi.
- Bazen mıknatısları en uçlara yerleştirirsiniz.
AVM'lerde altın günleri bile düzenleniyor
- AVM'lerin insan hayatında nasıl bir yeri var?
- İnsanlar bugün parklara, gezinti yerlerine gitmek kadar AVM'lere gidiyor. Anadolu'da hanımlar altın günlerini bile AVM'lerde yapıyor. Sosyolog Nilüfer Narlı'nın bu konuda yaptığı araştırma, kızını sokağa yollamayan annenin, AVM'ye gönderdiğini ortaya koymuş.
- Neden acaba?
- Çünkü AVM'ler güvenli, konforlu, ergonomik. Dolayısıyla tüketici kendini çok daha rahat hissediyor. Otoparkı, hijyeni, tuvaleti, oturma alanları, yeme içme kolaylıklarıyla AVM'ler yaşamımıza öyle yerleşti ki, onlardan evvel ne yapardık hatırlayamıyoruz bile. Türkiye'de 6.5 milyon metrekarelik AVM alanına ulaştık.
AVM'ler yeni meslekler ortaya çıkarıyor
- Yeni meslekler de doğuyor bu arada değil mi?
- İlk önce benim mesleğim doğdu: Rahmetli kayınpederime sormuşlar 'Senin damat ne iş yapar?' diye. Aklına gelmemiş 'AVM danışmanı,' demek. Ben bu işe başladığım zaman böyle bir meslek de yoktu. 'Valla ne bileyim, bizim damat hep konuşuyor, hep konuşuyor. Laf satıyor,' demiş.
- Kendi mesleğinizi kendiniz yaratınız demek. Günümüzün pek çok popüler mesleği de AVM'lerle ortaya çıkmadı mı?
- Eskiden vitrin düzenleme diye bir iş sahası yoktu. Şimdi ayrı bir ihtisas alanı oldu. Mağaza dekorasyonu da artık ciddi bir meslek dalı. AVM'lerde etkinliklerin süslemesinden gerçekleşmesine, buradaki eğlencelerin kurgulanmasına kadar birçok yeni iş kolu oluştu.

Kapalıçarşı yönetimini almak istiyorum
- Bu kadar iş yaptınız, son noktanız neresi?
- Hayırlısıyla hizmet süremin sonuna gelirken, Kapalıçarşı'ya emekilik projesi olarak bakıyorum ve oranın yönetimini almak istiyorum.
- Emekli mi oluyorsunuz?
- Kendime koyduğum hedef, 55 yaşında emekli olmaktı. Bundan sonra Kapalıçarşı için çalışmak, Kapalıçarşı'nın Kapalıçarşı olmasını sağlayan özgün öğelere dokunmadan, onu hak ettiği global düzeye çıkarmak istiyorum.
- Bunlardan biri de kazıklanmak değil mi?
- Kazıklanmak olmamalı işte. Pazarlık etme zevki için pazarlık etmeye devam edebilirsiniz, fakat 5 bin liralık bir ürünü de 125 bin liraya satmamalısınız.
- Bir de taklit konusu var.
- Kapalıçarşı'da özgün ürünlerin, markaların gerçeklerinin satılması lazım. Louis Vuitton'un dünya başkanından söz aldım; Kapalıçarşı'da mağaza açmak için. Onlara, 'Louis Vuitton'ların Kapalıçarşı'da satılmasını istemiyorsanız, orijinallerini getirin,' dedim.
En iyi projemi henüz yapmadım
- Türkiye'de en iyi işleri hep siz yapmışsınız, diğerlerinden farkınız ne?
- Herkes helva yapıyor. Herkes helvayı aynı undan, aynı yağdan yapıyor da helvalar farklı oluyor işte. Bire bir kopya çekseniz de olmuyor. İngiltere'den bir kamera getirseniz, fiş uymuyor ya, işte biz adaptör görevi görüyoruz. Biz çok iyi sentezliyoruz. Dünya standardında, Türkiye'ye uygun işler yapıyoruz. Tüketiciyi ne kadar uzun süre AVM'de tutabilirsek, o kadar çok cüzdan payı alacağımızı kurgularız; buna çalışıyoruz.
- Yaptığınız en iyi iş İstinye Park mı?
- İstinye Park'ta çok büyük başarı yakaladık. Ama şimdi Zorlu geliyor. İnanılmaz bir iş, inanılmaz rağbet gören bir yer oluyor. Broadway müzikalleri yılın her günü orada oynayacak. Tiyatrosu, konser salonları, 12 sinema salonuyla harikulade bir merkez geliyor.
- Ne zaman açılıyor?
- 2012'de.
Cevahir'e yılda 22 milyon kişi çekiyoruz
- En başarılı AVM hangisi?
- Türkiye'de başı Cevahir çekiyor. Hafta sonu 70-80 bin kişi giriyor kapısından.
- İçerideki mağazalara bakınca, Cevahir'deki başarıyı Sapphire'e aktarıyorsunuz gibi görünüyor, öyle mi?
- Evet ve hayır. Her yere aynı çözüm olamıyor. Sapphire'de eklediklerimiz, çıkardıklarımız var.
- Sapphire'in lokomotifi ne? Ne çekecek insanları?
- Sapphire'in seyir terası var. Orada sinema yok, orada doğal güzelliği, tarihi seyredecekler.