Yeni Anayasa için ne dedi?

Sadık Albayrak'ı kamuoyunun bir kısmı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın dünürü olarak tanıdı. Halbuki o Milli Gazete, Yeni Şafak gibi gazetelerde on yıllar boyunca 'Mizan' başlığı altında günlük fıkralar yazmış, kalem kavgalarına girişmiş bir gazeteci-yazardı. Ondan da önemlisi yıllarını araştırmaya ve yazmaya vermiş, 40'tan fazla akademik niteliği yüksek, tarihi ve toplumsal konuları ele alan kitap yayımlamıştı. İlk kitabı Sömürüye Karşı İslam, 1971 yılında yayımlanmış. Yani köşe yazarlığına başlamadan altı yıl önce. Onu Yürüyenler ve Sürünenler, Taşlaşma-Çağdaşlaşma, 31 Mart Vakası, Osmanlı'da Sosyal Yapı ve İstanbul, Doğu'nun İsyanı, Tek Parti Döneminde Batıcılık, Meşrutiyet İslamcılığı ve Siyonizm, İslam Mezhepleri ve Tarikatları Tarihi, gibi farklı konu ve türdeki sayısız kitap takip etmiş. Bu kitaplardan beş ciltlik Son Devir Osmanlı Uleması gibi bazıları ödüler almış ve alanının en önemli başvuru kaynağı haline gelmiş. Sadece telif eserler vermemiş; eski eserlerin bugünkü Türkçeye kazandırılması üzerinde de çalışmış. Budin Kanunnamesi ve İlmin Karşısında Maddecilik gibi kitapları latin alfabesine aktarıp notlarla açıklamış. Pek bilinmez, yakınlarda iyice keşfedilip Türk edebiyatında fantastik kurgunun öncüsü olarak gösterilmeye başlanan Filibeli Ahmet Hilmi'nin Amak-ı Hayal'ini de okuyucuya ilk kez o tanıtmış. Kitap, Tercüman'ın 1001 Temel Eser serisinden çıkmış. Sadık Albayrak yepyeni bir kitapla karşımızda. Kitabın adı: Yiğit Düştüğü Yerden Kalkar. Albayrak kitabında TBMM'nin birinci ve ilk meclis olarak anılan döneminde, 1921-22 yıllarında yapılan siyasi ve fikri tartışmaları bilinmeyen yönleriyle ve farklı bir bakış açısıyla anlatıyor. Kitapta kullanılan yöntem ilginç. Yazar kendi görüşlerini uzun uzadıya anlatmak yerine tartışmaların taraflarının argümanlarını kendi ağzından veriyor ve kararı okuyucuya bırakıyor. Bir bakıma hafızamızı tazeliyor ve neyin nerede bulunacağını gösteriyor. Kitabın alt başlığı İslam Enternasyonalizmi Üzerine Bir Deneme. Kitabı okuduğumuzda anlıyoruz ki Sosyalist Enternasyonal ve Sömürgecilik faaliyetlerine alternatif olarak o dönemde bir İslam Enternasyonalizmi fikri ortaya atılmış. İslam dünyasının her yerinden entelektüellerin katılımıyla konu enine boyuna tartışılmış. Hatta bu amaçla Anadolu'da bir kongre bile düzenlenmiş. Daha geniş katılımlı ve icraata dönük ikinci bir kongrenin toplanması kararlaştırılmış ama İngilizlerin önderliğindeki müttefikler bu girişimi saptırıp engellemiş. Ondan sonra da ikinci meclis kurulmuş ve bütün bu tartışmalar girişimler unutulmuş, unutturulmuş. Kitaptaki ilgi çekici konular bundan ibaret değil. Tasavvuf ve tarikatlar üzerinden sivil toplum tartışmaları, Rus balesi ve namaz çerçevesinde yeni rejimin tutacağı kültürel yol... Albayrak ayrıca sayfa kenarlarına tartışmalarda söz alan ya da adı geçen yazarlar hakkında resimli açıklamalar koymuş. Bu sayede kitap ansiklopedik bir nitelik kazanmış.

-Köşe yazmayı bırakıp köşenize çekilmiş giyidiniz. Şimdi de bu kitapla çıktınız kamuoyunun karşısına.
- Milli Gazete'de, Yeni Şafak'ta uzun yıllar yazdığım doğrudur ama günlük fıkra yazarlığından çok önce kitap çalışmaları yapmıştım. İlk kitabım 1971'de yayımlandı. Oysa günlük fıkra yazarlığına 1977'de başlamıştım. Kitap benim için daha önemli, çünkü kalıcı olan odur. Kitap çalışmaları benim için daha huzurlu, daha sağlıklı. Ve her kitap çalışmamda yeni belgeler bularak ortaya koymuşumdur. Bir belgeyi, bir araştırmayı, bir yazıyı, bir tahlili bulduğum zaman Arşimed'inki gibi bir bulma heyecanına kapılırım. Her kitabım çıktığı zaman bir evladım olmuş kadar sevinmişimdir. Hatta 1986-87 yıllarında altı ciltlik İrticanın Tarihçesi kitabı üzerinde çalışırken odama şöyle bir not asmıştım: 'Yazamazken yaşamak ölümden beterdir.'
- Yazdığınız kitaplardan dolayı takibata uğradınız, yargılandınız, hapis yattınız.
- Bizim nesil bunun çilesini çekti. Gerçeğin anlaşılmasına yardımcı olacak ne bulduysam yazmış ve hesabını da vermişimdir. 1978'den başlayarak 1991 yılına kadar mahkeme kapılarında geçti hayatımız. Yazdığım kitaplardan dolayı hakkımda sürekli dava açılıyordu. Nezarethaneler, hapishaneler... 1991 yılında rahmetli Özal, 141, 142 ve 163. maddeleri kaldırdığında biraz rahatladık. Yine de sen doğuştan suçlusun. Rejim seni vaftiz etmedikçe hep suçlusun. Kanun değişmesine rağmen son yıllara kadar böyleydi. Savcılık hakkında sabıka kaydı çıkarıyordu. Ama bu olaya şöyle bakıyorum: Fikir ve inancıdır insanı mutlu kılan. Odur! Benim araştırmalarım son yüzyıl İslam Dünyası, Osmanlı İmparatorluğu konusundaydı. Fikir kavgaları, mücadeleler... Bunların içinde yoğrulurken ve kaynak kabul ettiğim o devirdeki yazarların çektikleri çileleri okuduktan sonra benim çektiklerimin önemi yoktur. Onlar çok büyük çileler çekmiştir fikir ve inançları doğrultusunda.
- 2000'lerde biraz ara verdiniz sanki. Bu kitap uzun bir aranın ardından yaptığınız ilk çalışma.
- Değişik sebepleri var. Siyasi hareketlerin içinde bulundum, konferanslara gittim, çok seyahat ettim. Nasip değildi, olmadı. Ama 2002'de bu kitap üzerinde çalışmaya başladım, 2006'da bitti. Beni en çok yoran kitaplarımdan biri bu oldu ama en çok rahatlatan da bu. Çünkü kitabın konusu Türkiye Büyük Millet Meclisi ve onun ilk dönemidir.