Ölüme mahkum bir halk: Arakan Müslümanları

Güneydoğu Asya'daki, eski adı Burma olan Myanmar'ın Arakan bölgesinde yaşayan ve sayıları 2 milyondan fazla Rohingya (Arakan) Müslümanları, senelerdir öz vatanlarında toplumsal ve siyasal baskı altındaydı; 3 milyona yakın Arakanlı Müslüman ise değişik ülkelere göç etmek zorunda kalmıştı. Budist rejimin 1982 yılında değiştirdiği anayasayla birlikte bir gecede vatandaşlık statüleri ellerinden alındı ve yaşadıkları alanlarına Budistlerin yerleştirilmesine başlandı. Çeşitli baskılara maruz kalan Arakanlı Müslümanlar, seslerini dünyaya duyuramamıştı. Son dönemdeyse Budist rejimin, Arakanlı Müslümanlara karşı yaptığı katliamlar artık gizlenemez bir hal aldı ve dünya gündemini sarstı. Ölümden kaçıp Bangladeş'e sığınmak için yollara düştüler, ama Bangladeş de göç eden Arakanlı Müslümanları ülkesine almadı; böylece açlık ve sefaletle baş başa kaldılar. Birçok kişinin yeni haberdar olduğu Arakanlı Müslümanların yaşadıklarını öğrendikçe bu kadar da olmaz denildi. Arakanlı Ömer Tarık, Myanmar'daki zulümden kaçarak Bangladeş'e gitmeyi başarmış bir ailenin ferdi. Henüz 19 yaşında ve bir şekilde Türkiye'ye üniversite eğitimi için gelebilmiş. İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı'nın (İHH) bürosunda kendisiyle buluşup Arakan bölgesinde yaşanan vahşeti kendisine sorduk.
- Hangi şartlarda göç etmek durumunda kaldınız?
- Babam ciddi bir şekilde zulme maruz kaldı, hiçbir zaman kendi evimizde duramadık, sürekli Budistler tarafından işkenceye uğruyordu babam... Babamın hem hayati tehlikesi vardı hem de çocuklarını kurtarıp okutabileceğini düşündüğü için Bangladeş'e göç etmek zorunda kaldık. Oradaki kamplarda da büyük zorluklar yaşandı. Daha sonra yakın bir köye yerleşildi. Ben bir şekilde üniversite eğitimi için Türkiye'ye gelebildim.
- Arakanlı Müslümanlar ile Budist yönetim arasında tam olarak neler yaşanıyor?
- Eskiden de büyük bir zulüm yaşanıyordu, ama 1982 yılındaki anayasa değişikliği, Budistlere yerleşim yerlerini ele geçirme konusunda fırsat tanıdı. Arakan Müslümanlarının kaldığı bölgelere diğer yerlerden Budistler yerleştirilmeye başlandı. Bu Budistler daha sonra Müslümanlara karşı saldırılarda bulundu.
- Yani mülkiyet hakkınız, topraklarınız elinizden mi alındı?
- Evet, bütün haklarımız elimizden alındı; Müslümanların elinden vatandaşlık hakları bile alındı. Sonra 'Burada kalmaya hakkınız yok,' denmeye başlandı. Myanmar hükümetinin asıl hedefi tamamen Budistlerin olduğu bir yönetim kurmak. 'Burma'da sadece Budistler kalabilir, siz Bangladeşlilere benziyorsunuz. Bu yüzden bu ülkede kalma hakkınız yok, ya göç edin ya da yok edileceksiniz,' diyorlardı. Bahaneleri de şuydu: 'Siz buraya sonradan geldiniz, bu ülkenin vatandaşı da değilsiniz.' Halbuki 1000 yıldan beri o topraklarda Arakanlı Müslümanlar yaşıyor. Arakan krallığını kurmuş bir halkız, tarihimiz ortada.
EĞİTİM İÇİN DİN DEĞİŞTİRME ŞARTI VAR
- Ne tür baskılar yaşanıyor?
- Müslümanların ev yapmaları yasak, ev yapabilmek için devlet tarafından izin almak gerekiyor; o izin de verilmiyor. Betondan ev yapılması da yasak olduğundan baraka şeklinde evler yapıyorlar. Eğer evde bir şekilde yangın çıkarsa, devletin malı olarak sayılıp Arakan Müslümanları devlete para ödemek zorunda kalıyor; ödeyemezseniz işkence yapıp altı yıl hapis cezası veriyorlar. Ayrıca dünya ile iletişimimizi engellemek için internet, sabit telefon ve cep telefonu kullanmak yasak. Bununla birlikte Müslüman bölgelere elektrik verilmiyor; her yer karanlık. Köyler dışındaki merkezi bölgelere dört saat elektrik veriliyor, ama Müslüman halk da korkudan şehirlere gitmeye cesaret edemiyor zaten...

- Başka ne yasaklar var?
- Örneğin Arakanlı bir Müslüman ilköğretime kadar okuyabilir; ancak ilköğretimden sonra Müslüman olarak eğitime devam edemez. Eğitim için dinini değiştirmek zorundadır. Mesela arkadaşlarım ve kuzenim Müslümanlığını gizleyerek, Müslüman adını değiştirip Budist adı alarak, bir Budist gibi yaşayıp üniversite eğitimine devam edebildiler; Budist ismiyle Budistler gibi hareket ettiler. İslami açıdan hiçbir ibadeti yapamıyorlar; namaz kılamıyorlar, kurban kesemiyorlar. Eğitim yasağıyla Müslümanların eğitim seviyelerini düşük tutmaya çalışıyor hükümet. Yeni okullar da açtırmıyorlar.