2013'ün 10 yemek trendi

"Önce yemek gelir, ardındansa diğer şeyler..." ABD'li efsanevi yemek yazarı M.F.K. Fisher böyle diyor ve biz de ona tamamiyle hak veriyoruz. Zira yemek, başlıca temel ihtiyaçlarımızdan olduğu kadar, yerine ve zamanına göre hayattaki en büyük zevk unsurlarından da biridir. Diğer yandan bulunduğumuz çevreden yaşam tarzımıza, maddi durumumuzdan sağlık algımıza, yeme alışkanlıklarımız üzerinde pek çok faktörün etkisi vardır. Ve tüm bu faktörlerin etkisiyle dünyayı doyuran dev gıda sektörü de tüketicilerin talepleri doğrultusunda şekillenir. Peki bugün, 2013 yılında biz tüketiciler neler talep ediyoruz? Neyi, nasıl yemek istiyoruz? ABD'de yayımlanan Food Technology dergisinin geçen yıl ve bu yıl boyunca sektörle ilgili yapılmış araştırmaları derleyerek hazırladığı 2013'ün 10 yemek trendi dosyası, bu soruyu doyurucu bir şekilde yanıtlıyor.
1- TAM TAHILLILARIN YÜKSELİŞİ
Organik ürünler, daha çok ev alışverişi yapan anneler tarafından tercih ediliyor. Bu tercih, özellikle yoğurt, et, peynir ve sebze-meyve gibi ürünlerde ön plana çıkıyor. Tam tahıllı besinler de yılın yükselen trendlerinden. Diğer yandan vejetaryenlere yönelik yiyecekler sunan restoranların sayısı da son iki yılda yüzde 4 artış gösterdi. Amerikan Mutfak Federasyonu (ACF) üyesi şeflerin yüzde 56'sı vejetaryen yiyecekleri 2013'ün trendleri arasında gösteriyor.
2- ŞEFFAFLIK VE GÜVENLİK ÖNEM KAZANDI
Güvenliği, artık tüketicilerin tercihleri üzerinde büyük bir role sahip. Tüketicilerin yüzde 27'si, hormonlu gıdaların ciddi bir sağlık tehdidi oluşturduğunu düşünüyor. Her 100 tüketiciden 17'si, geçen yıl içerisinde içeriğini güvenli bulmadığı gerekçesiyle her zaman aldığı markaların ürünlerini almaktan vazgeçti. Ayrıca hayvanların düzgün koşullarda kesilmesi de her dört müşteriden üçünün tercihleri üzerinde belirleyici oluyor. Tüketicilerin yüzde 64'ü tatlandırıcı içermeyen ürünleri tercih ettiğini söylerken, yüzde 52 de koruyucu maddeler içeren ürünlere sıcak bakmadığını söylüyor. Bu arada restoran menülerindeki şeffaflık da, tercihleri belirleyen bir başka etken. Müşterilerin yüzde 22'si, seçimlerini menülerdeki kalori sayıları doğrultusunda belirlediğini söylüyor.
3- VİTAMİN İÇERMESİ TERCİH SEBEBİ
Tüketicilerin yüzde 78'i, tüketecekleri besinlerin hangi vitaminleri içerdiğine dikkat ediyor. Besinlerin sırasıyla D (yüzde 44), C (yüzde 40) ve B vitamini (yüzde 34) içermesi, artık bir tercih sebebi. Omega 3 de yiyecek seçiminde etkili. Tüketicilerin yüzde 37'si kalp sağlığına zarar vermeyen, yüzde 32'siyse kanserojen madde içermeyen besinleri alıyor. Sindirime yardımcı nitelikteki ürünleri seçenlerin oranıysa yüzde 29.
4- YALNIZ YEMEK MODA OLDU
Aileleri veya arkadaşlarıyla değil de yalnız başına yemeyi tercih edenlerin sayısı büyük bir hızla artıyor. Ayrıca bu kişiler, tek başlarına olduklarında daha sağlıklı yiyecekleri tüketmeyi tercih ediyor; örneğin dondurulmuş ürünler yerine, aynı ürünlerin taze hallerini pişirmeyi tercih ediyor ve yemeği hazırlarken daha fazla özen gösteriyor. Geleneksel kahvaltı alışkanlığıysa, yerini hızla çay-kahve yanında tüketilen atıştırmalıklara bırakıyor. Her beş yetişkinden yalnızca biri evde kahvaltı yapıyor, her 10 kişiden biri, kahvaltısını işe giderken yolda ayaküstü yapıyor.
5- DOYMAK İÇİN DEĞİL, ZEVK İÇİN
Geçmişte insanlar daha çok karınlarını doyurmak amacıyla yemek yerken, bugün zevk almak için yeme anlayışı yaygınlaşıyor. Her dört kişiden biri, özellikle akşam yemekleri söz konusu olduğunda özenle olarak hazırlanmış, tabiri caizse 'damak çatlatan' lezzetleri denemek istiyor. Yemekler pişirilirken kullanılan malzemelerin özenle seçilmiş olması da, bu tüketiciler açısından büyük önem taşıyor. Yüksek fiyatlarına rağmen, lüks et restoranlarına gidenlerin sayısı artmaya devam ederken, bu restoranlarda şefin tavsiyelerini dinleyenlerin sayısı da bir yılda yüzde 17 oranında arttı.

6- YEREL LEZZETLER, ETNİK DOKUNUŞLAR
Etnik mutfakları sıkça tercih edenlerin sayısı yıllardır artış gösteriyor. Şu an bu oran yüzde 37. Ancak son dönemdeki trend, yerel lezzetlerin etnik lezzetlerle harmanlanması. Örneğin ABD'de Hint pidesi naan ile yapılan sandviçler, Seylan çayıyla buzlu çay hazırlamak veya bazı yemekleri etnik soslarla tüketmek moda. Ayrıca ACF üyesi her 10 şeften dördü, yine karma bir lezzet olan çocuk suşisini 2013'ün trendleri arasında gösteriyor.
7- TUZ VE ŞEKER MİKTARI AZALTILIYOR
2012'de tüketicilerin yüzde 53'ü bünyesine aldığı tuzu, yüzde 51'i şekeri, yüzde 49'u trans yağları, yüzde 47'si doymuş yağ miktarını, yüzde 44'üyse yüksek fruktozlu mısır şurubunu azaltmaya çalıştı. Bu süreçte her 10 kişiden sekizi, market alışverişi sırasında üzerinde 'taze' ibaresi yer alan gıdaları tercih etti, restoran menülerinden içeriğinde taze ibareli ürünler bulunan yemekleri özellikle seçenlerin oranıysa yüzde 58'di. Ayrıca 'ev yapımı', 'bağından', 'gerçek', 'çiftlikten' gibi ibareler de tercih sebebi oldu ve yıl boyunca olmaya devam edecek.
8- ÇİFTLİKLER, BAĞLAR, BAHÇELER REVAÇTA
Her iki tüketiciden biri, artık bağlarda, bahçelerde doğal bir şekilde yetiştirilen meyve-sebzeleri tercih ediyor. Besinleri mevsimde tüketmeye özen gösterenlerin oranıysa yüzde 46. Tüketicilerin yüzde 40'ı da küçük çiftliklerde, doğal ortamlarında, doğal besinlerle beslenen hayvanların etini yemek istiyor.
9- RESTORANDA DEĞİL, EVDE YİYORLAR
Dışarıda yeme oranları, gençler arasında birkaç yıldır düşüş gösteriyor. Evde yemek pişirenlerin sayısı, 2011'den bu yana yüzde 72 arttı. Genç tüketiciler, artık haftanın beş günü evde yiyor, bir gün dışarıda yiyor, bir gün ise eve yemek söylüyor. Evde pişirilen her beş öğünden ortalama 3,6'sı etli yemeklerden oluşuyor. Marketlerde satılan dondurulmuş besinler de, fazla bir uğraş gerektirmediğinden gençlerin gözdesi, çünkü 20 dakikadan kısa sürede pişirilen yemekleri daha çok tercih ediyorlar. Diğer yandan geçmişte tükettikleri besinlerin sağlıklı olup olmamasına pek de fazla özen göstermeyen gençler, artık bu konuda daha bilinçli. Taze yiyecekleri tüketmenin önemine inananların oranı, son iki yılda yüzde 6 oranında artarak yüzde 44'e ulaştı.
10- ATIŞTIRMALIKLAR ÇOK SATIYOR
Restoran menülerine eklenen ve çok satar hale gelen her beş yiyecekten biri, elde yenilebilen, tatlı veya tuzlu atıştırmalıklar. Tüketicilerin yüzde 45'i, menülerinde bu tür atıştırmalıklar bulunduran restoranları özellikle tercih ettiğini söylüyor. Diğer yandan kadınların yüzde 69'u, erkeklerinse yüzde 46'sı, menülerde daha sağlıklı atıştırmalıkların da yer almasından yana.