Sınavda sorular zordu diye kimse üzülmesin

O deneyimden ben de geçtim. Bu yıl SBS (Seviye Belirleme Sınavı) adayı annesi oldum. Dönem başında Ömer'e "Kendini SBS'ye girmek zorunda hissetme, sınava girmeyebilirsin," dediğimde bana cevabı şu oldu: "Anne, şaka gibisin!" O da yarışa güdülenmişti bir kere; binlerce yaşıtı gibi... Hayatları bu yıl sadece testler, ek dersler ve dershanelerdi... Sınav bitti, yarış bitmedi. Şimdi de tercihler önemli. İşte o zaman acil servis gibi başvurduğumuz insanı, SBS ve üniversite sınavı tercihleri dendiğinde akla gelen ilk ismi, Sait Gürsoy'u aradım. 26 yıldır SABAH gazetesinin eğitim yazarı olan Gürsoy, "Bekle! Bunların hepsini yakında a Haber'de anlatacağım," deyince, "Bekleyemem!" dedim. SBS'ye giren bir ergen annesi olarak sorularım hazırdı. Bir de üniversite için geçtiğimiz hafta ter döken gençler hakkında konuşmak lazımdı. Röportajın devamı için yarın saat 15:oo'te televiyonu açın. Üniversite adaylarına, ailelerine, lise adaylarına tercihlerle ilgili çok önemli ipuçları verecek Sait Gürsoy. Başarıya Doğru, yarın 15.00'te a Haber'de!
SBS İÇİN TERCİH YAPARKEN DİKKAT!
- SBS'ye giren öğrencilere neler anlatıyorsunuz şu sıra?
- Bu yılki SBS, ilk ve son yapılan SBS'dir. İlk ve son denince insanların kafasında bir soru işareti var. Daha önce altıncı, yedinci ve sekizinci sınıflarda ayrı ayrı yapılan üç sınavın sonucuna göre adaylar yerleştiriliyordu. Bu yıl sekizinci sınıftaki sınava göre adaylar yerleştirildi ve olay bitti. Sınav sonuçları 12 Temmuz'da açıklanacak. Kendilerine sonuç belgesi gelmeyecek.
- Öğrenci için doğru lise tercihi nasıl yapılır?
- Öncelikle girmek istedikleri o lisenin tarihçesine, öğretim kadrosunun kalitesine baksınlar. Okulun fiziki ortamı çok önemli. Alt yapısı, laboratuvarı, atölyeleri, spor salonları, sanat merkezleri... Okulun sosyal yaşamdaki başarısı da çok önemli. Okulun üniversite giriş sınavlarındaki başarısına da baksınlar. Yurtdışı ilişkilerini, yabancı dil eğitimini göz önünde bulundursunlar.
- Tercih yaparken nelere dikkat etmeliler?
- Kılavuzu açıp kendi Türkiye başarı sıralamasına uygun olan okulları sıralasınlar. Tercihlerini o listeden seçerek yapsınlar. Bunun dışında, eğer bir yabancı özel okula girmek istiyorlarsa, o okulların kendi taban puanlarını açıklamasını beklesinler. Dikkat etsinler, bu taban puan içerisinde ilköğretim başarı puanı olmayacak. Yani, ham puanlar açıklanacak. En önemlisi, gençlerimiz tercihlerini yaparken okul ve dershanelerin rehber öğretmenlerine danışıp, onlardan yardım alsınlar.
GÜNÜMÜZDE GENÇLER SADECE TEORİYİ DEĞİL PRATİĞİ DE ÖNEMSİYOR
- Bu yıl ÖSYM, YGS sonuçlarını çok erken duyurarak bir rekor kırdı. Üniversite adayları, bu performansı LYS sonuçlarında da yaşayabilecekler mi?
- Geçtiğimiz günlerde ÖSYM'nin üst kademe yetkilileriyle bir telefon görüşmesi yaptım. Verdikleri bilgilerin, herhangi bir olumsuzluk yaşanmadığı takdirde yüzde 90 geçerli olduğunu belirttiler. Bu ön bilgileri gençlerle paylaşalım. LYS (Lisans Yerleştirme Sınavı) sonuçları en geç 10 Temmuz'a kadar açıklanacak. Tercih dönemi 26 Temmuz'da sona erecek. Yerleştirme sonuçları ağustos ayı başlarında belli olacak. Büyük bir ihtimalle üniversitelere erken, kesin kayıt yapılacak. Bologna sürecinden dolayı üniversiteler ek yerleştirmeyi öğretime başlamadan bitirmek istiyorlar.
- a Haber'de programa başlıyorsunuz. Gençler yaz boyu sizden ne öğrenecek?
- Başarıya Doğru'da adaylar, bütün üniversiteleri tanıma fırsatı bulacak. Üniversite adayları gelecekleri ile ilgili doğru karar verebilmek için bölümü ve üniversiteyi iyi tanımak zorundalar. Doğru tercihte bu, sınavdan daha önemlidir. Üniversitelerin burslarla ilgili bilgileri, yabancı dil hazırlık sınıflarının durumları, akademik olarak bölüm değiştirme olanakları, çift dal ve yan dalın nasıl yapılacağı... Bunları öğrenecekler. 38 yılımı eğitim dünyasına verdiğim için, özellikle de dershane, özel okul ve vakıf üniversitelerinde rehberlik hizmetleri yaptığım için şunu fark ediyorum: Gençler günümüzde teorinin yanında pratiği de istiyor.
ANNE VE BABALAR 'BEN KARIŞMAM' DEMESİN
- Eğitim sistemi, sınav sistemi sürekli değişikliğe uğruyor. Bu ne derece doğru?
- Bugüne kadar gelen bütün hükümetler ve sayın milli eğitim bakanları ellerinden geldiğince bir şeyler yaptılar. Ancak bildiğiniz gibi her sene değişiklikler oluyor. Bu da hem gencin hem de ailesinin aklını karıştırıyor. Ayrıca bir şey daha var. Her yapılan değişiklik jenerasyonlar arasında farklılık getirir.
- Geçtiğimiz hafta hem üniversiteye hem liseye girecekler sınavlarda epey terledi. İki sınav için de 'Bugüne kadar yapılan en zor sınavdı,' dendi...
- Asıl bakılması gereken nokta Türkiye başarı sırasıdır. Puanın düşmesi ya da yükselmesi değil, sıralama önemli... Okullar öğrenciyi puana göre değil, o öğrencinin Türkiye genelindeki sıralamasına göre kabul ediyor. Dolayısıyla sınav zor geldi diye kimse üzülmesin.
- Tercihlerini de bu sıralamaya göre mi yapsınlar?
- Gençlerin yapacakları bölüm ve üniversite seçimleri onların 60 yıllık yaşamını etkileyecek. Burada anne babaların şunu çok iyi bilmeleri gerekir. Çocukları bir gün şu soruyu soracak: 'Ben hangi şehirde, hangi üniversiteye gideyim? Ne olayım?' Eğer anne ve baba 'Ben karışmam. En iyisini sen biliyorsun,' derse, işte o an çocukları tek başına kalmış ve bitmiştir. Anne ve babaların yüzde 100 olmasa da sınav sistemi ve tercihler hakkında bilgi sahibi olması gerek.
SADECE ÜNİVERSİTE DEĞİL, BÖLÜM SEÇİMİ DE ÖNEMLİ!
- Üniversite adayları tercihlerini yaparken nelere dikkat etmeli?
- Üniversite seçerken akademik kadro, profesyonel kadro, burslar, bunlar dikkate alınmalı. Ancak ben gençlere üniversiteleri bizzat kampüslerine giderek tanımalarını tavsiye ediyorum. Bir de 'Üniversite mi, bölüm mü?' sorusu var, ona da kesin bir yanıt vererek yapsınlar seçimlerini... Eğer bir genç ille de A üniversitesine girmek istiyorsa ona 'Hangi bölümü istiyorsun?' diye soruyorum. Diyelim ki 'İşletme' diyor. 'Peki, puanın o bölüm için yeterli değilse?' O zaman da 'Olsun, aynı üniversitede başka bir bölüme giderim,' diyenler çıkıyor. Burada o öğrenciye şu soruyu sormak şart: 'Ya mezun olduğunda bölümünü okuduğun mesleği yapmak istemezsen?' O zaman senin için üniversite bir rozetten ibaret gibi kalabilir. Bunun yanı sıra öğrencilere tercih yaparken kapasite ve sıralamalarının bir miktar altındaki ve üstündeki bölümleri de yazmalarını öneriyorum.
- İşinden mutlu olmayan insan oranı nedir Türkiye'de?
- Kime sorsanız mutlu değil. Meslek seçimi yapabilmek için önce meslekleri iyi tanımak lazım. O bölümle ilgili öğretim üyeleri ile görüşmek, o meslekle ilgili insanlarla konuşmak lazım. Mesleği size en iyi profesyonelleri anlatır. İş dünyasına girerken elinizi masaya vurduğunuzda adamlar size şunu soracak: 'Kimsin?' Kariyerin iyi ise, alt yapını sağlam kurmuşsan, o zaman yumruğunu sağlam vurursun. Bunu yapabilmen için de seçtiğin üniversitenin iyi bir yabancı dil verip vermediğini, ikinci bir yabancı dil verip vermediğini, hayata profesyonel olarak hazırlayıp hazırlamadığını, bilgisayar dillerini, diplomanın yanında sertifikalarının olup olamadığını araştıracaksın. Birinci sınıftan itibaren dört yıl staj yapıyorsan o zaman kapısını çaldığın insan kaynakları bölümüne çok düzgün bir CV verebilirsin.
- Anne babalara öneriniz nedir? Bu tercih sıralamasında nasıl yaklaşsınlar çocuklarına?
- Paylaşımcı olsunlar. Birlikte üniversiteleri ziyaret etsinler. Artık eski gençler değil, bambaşka bir genç grubu olduğunu kimse unutmasın. Ayrıca uzmanlara şunu söylüyorum: Tercih döneminde bizler doktoruz, gençler ise hastalarımız. Hastanın bir sorunu varsa bizim o anda müdahale etmemiz lazım. Sait Gürsoy olarak telefonum 24 saat açık. Zaten tercih dönemi bittikten sonra gençler bizi aramayacaklardır. 24 saat bu çocuklara hizmet verilmesi lazım.