Birkalp iki millet

Osmanlı İmparatorluğu'nun 10'uncu padişahı Sultan Süleyman, 46 yıl saltanat sürdü. 13 kez sefere çıkıp, ömrünün 10 yılını bu seferlerde geçirdi. Batı, 1526'da Macaristan'daki Mohaç zaferinden sonra ona, 'Muhteşem', Doğu ise adaletli yönetimi nedeniyle 'Kanuni' dedi. Dört eşi, 18 çocuğu oldu. Zaferlerle dolu hayatı, 40 yıl sonra döndüğü Macaristan'da 1566'da Zigetvar Kalesi'nin fethinden bir gün önce hastalık nedeniyle sona erdi. İlk olarak kalbi ve iç organları çıkarıldı, altın bir leğenle gömüldü. Bedeni ise saltanat çadırında mumyalandı. Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa, ölümünü Şehzade Selim gelene kadar ordudan 48 gün sakladı. Sonra cenaze İstanbul'a getirilip, Süleymaniye Camii'nde toprağa verildi. Tahta geçen oğlu 2. Selim, Zigetvar'da organların gömüldüğü yere 1573'te türbe yaptırdı. Türbe Osmanlı'nın Zigetvar'dan çekildiği 1693'e kadar korundu. O yıl ise Avusturyalılar tarafından yağmalanıp yıkıldı. Tam 210 yıl sonra Zigetvar'daki Türbek Köyü'nde bulunan Szüz Maria Kilisesi'ne 'Kanuni Sultan Süleyman Hazretleri'nin kalbi ve iç organları bu yerde gömülmüştür ve bir anıt dikilmiştir. Allah rahmet eylesin' yazısı asıldı. Macarların iddiasına göre; bu 1913'te Avusturya- Macaristan'la aynı safta 1. Dünya Savaşı'na girmeye hazırlanan Osmanlı için bir dostluk mesajıydı. Kilisenin altında bir türbe yoktu. Türkler ise derin bir şüphe ve "Türbenin üzerine kilise mi yapıldı?" sorusuyla baş başa kaldı.
İZLER SÜPÜRÜLMÜŞ OLABİLİR
Kilisede 1971'de ve 2009'da iki çalışma yapıldı. Son çalışmada, Macar arkeolog Erica Hancz'ın başkanı olduğu araştırma ekibinde İstanbul Üniversitesi'nden sanat tarihi uzmanı Yrd. Doç. Dr. Fatih Elcil de -tek Türk olarak- yer aldı. Kilisede türbeden bir iz bulamadıklarını doğrulayan Elbil "Ancak bu aşamada 'Türbe orada değil' diyemem. Türbe kilisenin olduğu yerde yapılmış ama izi sonradan süpürülmüş de olabilir. Bunu demek için, türbenin izleri bir başka yerde bulunmalı" dedi. Mohaç'la Zigetvar arasındaki Peç, İstanbul'la 2010 Avrupa Kültür Başkenti unvanını paylaşınca ilişkiler kuvvetlendi. Başbakanlığa bağlı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) başta kayıp türbenin bulunması olmak üzere tüm Osmanlı izlerinin gün yüzüne çıkarılması ve korunması için çalışma başlattı. Kayıp türbenin bulunması için de araştırmalar yoğunlaştırıldı. Peç Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Norbert Pap'ın başında bulunduğu ekip, son sekiz ayda Zigetvar Kalesi'yle kilise çevresinde tarama yaptı. Kilisenin kuzeyi ve 3 kilometre uzaklığındaki Zsibot-Türbek'teki üzüm tepesinde kayıp bir Osmanlı kasabası keşfetti. Osmanlı'ya ait bir nöbetçi kule kalıntısı, gümüş bir madalyon, porselen, fayans ve cam bulundu. "Türbeyi bu kasabada arayalım" tezini savunan Pap, "'Türbe kilisenin altında değildir' diyebilir misiniz?" sorusuna "Kesin bir şey denemez. Henüz bir şey çıkmadı" dedi. Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Başkanı Doç. Dr. Erhan Afyoncu ise 1693'te türbenin yıkıldığını ve üzerinde Katolik kilisesi inşa edildiğini savunuyor. Ortak fikir ise heyecan verici: Türbe bugün yarın bulunacak. Hedef en geç Sultan Süleyman'ın 450. ölüm yıldönümü olan 2016.
Duvarlarında Hz. Ali izleri
Şu an yarım minaresi bulunan ve müze olarak kullanılan yapı için TİKA Başkanı Serdar Çam, Türkiye'de yeni bir cami tasarım çalışması başlattıklarını söyledi. İç duvarlarına ışık tutulduğunda, çiviyle Hz. Ali yazıldığı görülen Sultan Süleyman Camii için TİKA, 2 milyon avroyatırım planladı.
İLK İŞ SULTAN SÜLEYMAN CAMİSİ
Ortak tarih için araştırmalar günden güne artacak. Kaldı ki işbirliği, iki ülkenin başbakanları düzeyinde destek gördü. Sonuçta da TİKA, Zigetvar Belediyesi'yle üç proje üzerinde anlaştı. Bunu üç projeyle Peç, dört projeyle Budapeşte takip edecek. TİKA önce Zigetvar Kalesi'nde bulunan Sultan Süleyman Camii'ni yeniden inşa edecek ve restorasyondan geçirecek.