Karnavalın tadı krapfenle çıkar

Yuvarlak ve yumuşak ponçik diye bir çörek vardır, bilirsiniz. Genellikle üzerine pudra şekeri serpilir, içinde reçel vardır. Yerken pudra şekeri üzerinize dökülür, eğer içine enjekte edilen reçelin miktarı fazla tutulmuşsa, dikkatsizce ısırdığınızda üstünüze fışkırır. Ama taze taze yendiğinde tadına doyum olmaz. Biz ponçik ismini, ona bu adı veren Ruslar'dan almışız. Çöreğin kendisi Cermen kökenli. Onların 8. yüzyıldan beri bunu yediklerini eski kayıtlardan biliyoruz. Krapfen adı da eski Almanca'da 'kanca' anlamına geliyor. Bundan, çöreğin o dönemde bugünkü gibi yuvarlak değil, kanca şeklinde olduğunu anlıyoruz. Bizde kimin onu ponçik adıyla Türk tatlı severlere tanıştırdığı hakkında bir bilgi bulamadım. Ama bir tahminim var. Hemşin yoksul bir bölgemiz. 20. yüzyılda buradan çıkıp, Rusya ve Polonya'daki ekmek ve pasta fırınlarında mesleği öğrenenler, usta olarak döndüklerinde büyük kentlerimizdeki belli başlı pastaneleri kurdular. Hemşinli fırıncı ustalarından biri, Polonya'da da paczki adıyla bilinen bu çöreği, Rusça ismiyle bize kazandırmış olabilir. Macarlar, orada şekli biraz farklı bu çöreğe lekvaros-fank diyor. İtalya'da daha küçükleri yapılıp, bomboloni diye satılıyor. ABD'deki donut da onlarla akraba. Aynı mayalı hamurdan, aynı yöntemle bizde yapılan tatlıya ise biz lokma deriz. Tek fark, yağda kızaran bu iki tatlı yiyecekten ponçik ya da orijinal adıyla krapfen'in hamuru sert, lokmanınki ise daha sulu. Üzeri hafifçe sarardıktan sonra çevrilip iki yanı aynı rengi alınca kızgın yağdan çıkarılan ponçikin içine tercihen kayısı marmeladı enjekte edilip üzerine pudra şekeri serpilirken, lokma, derin tavada üstü kıtır hale gelince alınıp şuruba daldırılır. Bizim lokmamız da krapfen kadar eski. Arapça 'kadı lokması' anlamına gelen lokmat el kadi tarifini ilk kez 13. yüzyılda Muhammed bin Hasan el Bağdadi kaleme almış. Ege'de cenazenin ardından, ölüm yıldönümlerinde ya da sünnet, düğün ya da bir dileğin yerine gelmesi gibi sevinç olaylarında lokma döktürülür. Pastanelerde yıl boyu satılsa da Katolik ülkelerde krapfen, en çok karnavalda tüketiliyor. Bu yıl karnaval 5 Mart Çarşamba sona erdi. Son üç gününde Münih'teydim. Almanya ve Avusturya başta olmak üzere Avrupa'nın birçok ülkesinde Katolikler, kandillerde kandil simidi yediğimiz gibi karnavalda evlerine krapfen götürmeyi adet edinmiş, pastanelerin önünde kuyruk oluşmuş, insanlar kutu kutu krapfen alıyordu.
FASCHİNG HIRİSTİYAN GELENEĞİ DEĞİL
Karnaval ya da fasching'i çoğu kişi Hıristiyanlar'ın bir bayramı zanneder. Oysa paganlık döneminden kalma, kıştan bahara geçişin kutlanıp kuşaktan kuşağa sürdürülen bir toplumsal rahatlama, kolektif coşku süreci bu. Hıristiyanlık uzun süre bu kafir geleneğiyle mücadele etmiş, yok edemeyince, dinlerini geleneğe uyarlayıp 40 gün inançlıların ete uzak durmalarını isteyen perhiz dönemi öncesine oturtmuş. Karnaval Latince 'carne vale'den (ete veda) türemiş. Fasching 11. ayın 11'inde, saat 11.00'i 11 geçe başlar.
NASIL YAPILIR?
10 adet için malzeme: Dört yemek kaşığı tereyağı, dört yumurta (ikisinin sarısı), bir küp yaş maya, 3/4 bardak marmelat, dört bardak un, bir bardak ılık süt, tuz, beş yemek kaşığı pudra şekeri, fritöz için yeterli sıvı yağ.
Hazırlanışı: Mayayı yarım su bardağı sütle karıştırın. Bu malzemeyi bir su bardağı un ve mayalı sütle yoğurun, un serpelenmiş tepsi üzerinde, örtüp 25 dakika dinlendirin. İki yumurtanın tümünü, ikisinin sarısını ve şekeri karıştırın, hamura yedirin. Kalan süt ve unu, tereyağını, tuzu ilave edin ve yoğurarak yüzeyi parlak hale getirin. Örtüp 25 dakika dinlendirin. Hamurdan 20-25 adet top parça yuvarlayıp bastırın, üstlerini 45 dakika dinlendirin. Fritözde sıvı yağı 170 dereceye kızdırın. Ponçikleri kızartın. Kepçeyle çıkarın. Pasta enjektörünün ucunu ponçiklerin yanına sokarak marmeladı içine sıkın. Üzerine pudra şekeri serpin.