Masal diyarı Halep şimdi harap

Suriye'de 11 Mart 2011 tarihinde başlayan ve bugüne kadar hız kesmeden devam eden çatışmalar beşinci yılına girdi. Birleşmiş Milletler verilerine göre hayatını kaybedenlerin sayısı 220 bini geçti. Halep'te ise bu sayı 31 bine ulaştı. Ülkedeki iç savaştan bir yıl sonra başlayan çatışmalar yüzünden şehirde yüz binlerce insan evini terk etmek zorunda kaldı. Halep eskiden Suriye'nin ticari merkezi konumundayken şimdi bir harabeye döndü. Savaştan önce 6 milyon insanın yaşadığı kadim şehir, varil bombaları ile yok ediliyor. Savaşın, acının ve gözyaşının ortasında parça parça yok olan şehre Rejim uçaklarından günde 10-15 varil bombası atılıyor. Yıllardır bombaların dövdüğü şehir, savaşın tüm izlerini bedeninde taşıyor. Her şeye rağmen Halep'te yaşamaya devam eden bir avuç insan yokluk içinde yaşam savaşı veriyor. Bomba sesleri altında keskin nişancıların hedefi olmaktan korkmayan Halepliler ise günlük hayatlarına devam ediyor. Çatışmalara, savaşa, yokluğa rağmen şehirde yaşamaya devam eden insanlar birbirlerine çok büyük saygı duyuyor. Savaşçılar dükkanlarını açık tutan esnafı, esnaf az sayıdaki aileyi vatanlarını bırakıp gitmedikleri için 'kahraman' olarak değerlendiriyor.

MASAL DİYARI HALEP ŞİMDİ HARAP FOTOĞRAFLAR İÇİN TIKLAYIN

Elektrik, su ve tüp sıkıntısı
Savaştaki iki taraf için de stratejik bir öneme sahip olan Halep'te beşinci yılını bitiren savaş hayatı altüst etmiş. Esad Rejimi Halep'teki hemen hemen bütün elektrik direkleri ve altyapı sistemini bombaladığı için şehrin büyük bir bölümüne elektrik ve su verilemiyor. Temel ihtiyaçlarını bile gidermekte zorlanan şehrin hemen hemen her sokağında ayrı bir dram yaşanıyor. Muhalif gruplar kontrolü altındaki bölgelere ya tankerle su taşıyor ya da belli mahallelere su depoları kuruyor. Evine su götürmek için ellerinde bidonlarla kilometrelerce uzaktan gelen vatandaşlar, bu depoların önünde uzun kuyruklar oluşturuyor. Şehirdeki hemen hemen tüm enerji nakil hatları yok edildiği için Halep'in büyük bir bölümüne elektrik verilemiyor. Geceleri karanlığa gömülen şehirde insanlar gaz lambaları ya da jeneratörlerle aydınlanmaya çalışıyor. Suriye'de insanlar gaz ve mutfak tüpü bulmakta sıkıntı yaşıyor. Mutfaklarda tüp olmadığı için Halepliler ateş üzerinde yemek pişirmek zorunda kalıyor.

Keskin nişancılardan kaçış
Halep'in kuzey kesimlerinde yer alan daha çok Türkmenlerin yaşadığı Miyessar, Mesakin Hananu, Sukkeri, Kadi Askeri ile Haydariye bölgeleri varil bombalarıyla yerle bir edilmiş. Esad'ın aralıksız saldırıları yüzünden sokaklarda yıkılmamış ya da hasar görmemiş ev görmek neredeyse imkansız. Muhaliflerin kontrolünde olan bu bölgelerde halk, rejim güçlerinin varil bombalarından kurtulmak için güvenli bölgelere gitmesi yüzünden sokaklar da bomboş kalmış. Az sayıda aile de keskin nişancılar ve bombalarla birlikte yaşamaya alışmış gözüküyor. Keskin nişancılardan korunmak için neredeyse her sokak başına perdeler gerilmiş durumda. Bombalardan korunmak isteyen Halepliler de attıkları her adıma dikkat ediyor. Her uçak sesinde bomba geliyor mu diye göğe bakan Halepliler, cami ve pazar yeri gibi sürekli bombalanan kalabalık yerlerden uzak durmaya çalışıyor. Siperler ve kum torbalarının arasında yaşayan bazı Halepliler arabalarını bombalardan korumak için çamurla kamufle ediyor.

Halep usulü benzin istasyonu
Petrol zengini Suriye'de yaşanan iş savaş yüzünden birçok petrol kuyusunda üretim yapılamıyor. Ülkedeki hemen hemen bütün benzin istasyonları da bombardımandan nasibini almış durumda. Petrol kuyularının kontrolü sürekli el değiştirdiği için de benzin ve gaz fiyatları sürekli artıyor. Halepliler, benzin ihtiyaçlarını karşılamak için de kendi çözümlerini bulmuş. Sokak aralarına kurulan derme çatma dükkanları küçük birer benzin istasyonuna dönüştürmüşler. Varillerin içinde litre litre satılan benzini huniler yardımıyla araba depolarına dolduruyorlar. Benzini Suriye'nin petrol kuyularıyla ünlü bölgesi Deyr ez-Zor'dan kendi imkanlarıyla getirdiklerini anlatan dükkan sahibi Abdullah Emin Muhammed, iç savaş sonrası benzin sıkıntısı baş gösterince kendi benzinlerini karşılamak zorunda kaldıklarını söyledi. Halep'teki benzin fiyatları savaşın durumuna göre 5 ile 10 TL arasında değişiyor.

Silahların gölgesinde büyüyorlar
Dünyanın her yerinde olduğu gibi Halep'teki çatışmalardan da en çok çocuklar etkileniyor. Silahların gölgesinde büyüyen çocuklar, yeterli beslenemiyor. Hastanelerin hemen hemen hepsi varil bombalarıyla imha edildiği için gerekli sağlık hizmetlerinden yararlanamıyor. Okullar yıkıldığı, öğretmenler Halep'ten kaçtığı için bu çocuklar eğitim de göremiyor. Oyun alanları Halep'le birlikte yerle bir olan, yaşıtlarının birçoğunu bombaların altında bırakan çocuklar için şehrin belli noktalarında hazırlanan seyyar lunaparkların dışında yaşama alanı bulunmuyor. İnsanların terk ettiği hayalet şehirde bombalanmış binaların arasında dolaşan çocuklar mutlu oldukları günleri hatırlamıyor bile. Çatışmaların altında büyüyen çocuklar harabeye dönen şehrin sokaklarında silahların susacağı, özgürce oyun oynayacakları zamanları bekliyor.

Savaşın gizli kahramanları
Halep'te Özgür Suriye Ordusu çatısı altında Esad'a karşı savaşan muhalif grupların 'kahraman' olarak niteledikleri esnaf sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor. Şehrin belli noktalarında belli saatlerde dükkanlarını açan bakkal, manav, fırınlar yokluk içerisinde mücadele eden Haleplilerin umudu oluyor. Bir ekmek alabilmek için saatlerce fırının önünde bekleyen vatandaşlar, Halep'i terk etmeyerek orada kalan bütün esnafa sonsuz teşekkür ediyor. Vatanlarını son güne kadar terk etmeyeceklerini söyleyen esnaf ise, "Biz bu halk sayesinde var olduk. Zor günlerde burada kalan kardeşlerimizi yalnız bırakıp gitmeyi kendimize yediremedik" diyerek Haleplilere olan bağlılıklarını anlatıyor.

Doktor da yok hastane de
Aralıksız devam eden bombardıman yüzünden Suriye'deki sağlık sistemi tamamen çökmüş durumda. ABD merkezli İnsan Hakları Savunucusu Doktorlar (PHR) örgütünün raporuna göre, beş yılda en az 610 sağlık çalışanı öldürüldü. Sayısız çalışan ise ülkeyi terk etti. Halep'te bombalanan hastaneler yerine geçici sağlık tesisleri kuran muhalifler, sağlık malzemesi ve doktor sıkıntısı çektiği için birçoğunu kapatmak zorunda kaldı. Var olan sağlık merkezleri de ihtiyaç duyulan standartların hiçbirine sahip değil. Birçok kronik hastalık için ilaç bulabilmek neredeyse imkansız. Halep'in kuzeyinde bulunan Türkmen mahallelerinde gönüllü olarak doktorluk yapan Mehmet Mustafa, tek odalı muayenehanesinde Haleplilerin dertlerine derman olmaya çalışıyor. Tek bir insana bile yardım etmenin kendisini çok mutlu ettiğini ifade eden Mustafa, hiçbir ayrım yapmadan yardıma ihtiyacı olan herkese bakmaya çalıştığını söylüyor. Savaş yaralarından çocukların sünnetine kadar her şeyle ilgilenmek zorunda kalan Mustafa, "Yeri geliyor bir sargı bezi, şırınga bile bulmakta zorlanıyorum. Amacımızı burada kalan çaresiz insanlara yardımcı olmak. Bu bölgede sadece ben ve karşıda bir eczane var. Gelen yardımların birçoğu elimize ulaşmıyor" diye konuşuyor.