Sıcakla mücadelenin en serin yolları

Uzun ve sert geçen kışın ardından yazın bir an önce gelmesini iple çektik. Sıcak havanının kendisini iyice hissettirdiği bugünlerde ise bu kez bunaltıcı sıcaklarla boğuşuyoruz. Avrupa ya da Basra'dan gelen sıcak hava dalgalarının da etkisiyle yurt genelinde sıcaklık mevsim normallerinin 5 ila 10 derece üzerine çıktı. Dereceler 40'ları gördü. Bu sıcaklara aşırı nem de eklenince hissettiğimiz sıcaklık içinden çıkılmaz hal alıyor. Bugünlerde çevrenizden halsizlik, konsantrasyon bozukluğu, gergin haller, uyuma güçlüğü, hatta nefes alma zorluğu yakınmalarını sıkça duyuyorsunuzdur. Araştırmalar aşırı sıcaklarda sadece yaşlıların, çocukların, diyabet ve kalp hastalıkları gibi rahatsızlıkları olan kişilerin değil, aynı zamanda ruhsal bozukluğu olan hastaların da risk altında olduğunu gösteriyor. Biz de, bu kavurucu sıcaklarda hem fiziksel hem de ruhsal olarak sağlıklı kalabilmenin yollarını uzmanlarıyla konuştuk.
YORGUNUZ VE SİNİRLİYİZ
Türkiye Psikologlar Derneği İstanbul Şube Genel Sekreteri Uzman Psikolog Sema Sözer Dabanlıoğlu kavurucu sıcak ve nemin, insanın ruh sağlığına etkilerini değerlendirdi. Dabanlıoğlu'nun bu konudaki çarpıcı mesajlarından bazı satırbaşları şöyle:
SİNİR SİSTEMİ DE ETKİLENİYOR: Yüksek sıcaklığa uzun süre maruz kalınan, vücudun terle kaybettiği suyun ve minerallerin telafi edilmediği durumlarda ısı stresi veya sıcak çarpması meydana gelebilir. Bu durum böbreklerden, kaslara ve dolaşım sistemine kadar birçok şekilde vücudu etkilediği gibi merkezi sinir sistemi üzerinde de olumsuz etki gösterir.
BEYİNDEKİ KİMYASAL DENGESİ BOZULABİLİR: Aşırı sıcaklarda, beyindeki kimyasalların dengesinde bozulmalar gözlenebilir. Bu da beynin sorumlu olduğu duygu durumunun düzenlenmesinde sorunlara yol açar. İnsanların bu dönemlerde anlam veremedikleri, herhangi bir şey yapmak konusundaki isteksizliklerinin ya da beklenmedik duygu durumu değişikliklerinin -bir fizyolojik veya ruhsal nedeni yoksa- yüksek hava sıcaklığından kaynaklanabileceği akılda tutulmalı. Yüksek sıcaklıkta kan dolaşımında meydana gelen değişiklikler ve aşırı terleme hem fiziksel hem de zihinsel performansta gerilemelere neden olabilir.
STRES HORMONU ARTAR: İnsanların maruz kaldığı sıcaklık arttığında ise çabuk öfkelenme ve huzursuzluk başgösterir. Yüksek sıcaklık ve şiddet arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar, küresel ısı artışıyla birlikte şiddet olaylarının da artabileceğini öngörüyor.

GEÇİCİ DEPRESİFLİĞE NEDEN OLABİLİR: Uykuya dalma süresinde uzama, gece uykusunda daha fazla bölünme ve toplam uyku süresinde azalma görülebilir. Birkaç gün üst üste yaşanan az miktarda, kalitesiz veya düzensiz uyku kişide konsantrasyonda ve dikkatte azalma, fiziksel ve zihinsel olarak daha az enerjik hissetme gibi sorunlara neden olur. Sıcaklık nedeniyle yaşanan uyku problemlerindeki ciddi bir artış geçici olarak depresif duygu durumuna bile yol açabilir.
HASTANEYE BAŞVURULAR ARTIYOR: Sıcak hava dalgalarının insan ruh sağlığına neden olduğu değişimler üzerine yapılan çalışmalar, zihinsel bozuklukları olan hastalarda hastaneye yatış oranlarının bu dönemlerde ciddi bir oranda arttığını gösteriyor. Aşırı sıcakların ruh sağlığı üzerindeki etkilerini önlemek için serin yerlerde bulunarak, sıvı tüketimi artırılmalı.