Satranç barışın simgesidir

1975'te başladığı koleksiyonunda 103 ülkeden 540 tane satranç takımı topladı işadamı Akın Gökyay. Koleksiyonundaki satranç takımları konulu ve tematik satranç setlerinden oluşuyor. Kiminde Napolyon ile İngilizlerin savaşı kiminde Osmanlı'daki savaşlar konu ediniliyor. Şirinler, Red Kit, Yüzüklerin Efendisi gibi tematik satranç setleri de yok değil. Fransa'dan İngiltere'ye Kazakistan'dan Japonya'ya kadar her gittiği ülkenin kültürünü yansıtan satranç takımlarından oluşan koleksiyonu 2012'de Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi. Henüz 10 yaşındayken öğretmen olan babasıyla satranç oynaya oynaya satrancı sevmiş Gökyay. Ama babasını yenememiş satrançta. Gökyay: "Babam oğlumun gönlü olsun deyip bir kez olsun yenilmedi vermedi. Satrançtan soğumaya başlamıştım" diyor. Ama gün gelmiş babasını yenmeyi başarmış. Öyle bir mutluluk yaşamış ki, satranç sevgisi yeniden alevlenmiş ruhunda. İlk zamanlar satranç arkadaşları edinmiş. 1950'lerde satranç kulüpleri olmadığı için eş dostla Ankara'nın kahvehanelerinde satranç oynarlarmış. Hukuk fakültesini bitirdikten sonra iş hayatına atılınca bir süre zayıflamış bu tutkusu. Ta ki 1975'te eşi ile gittikleri İtalya Milano'daki bir dükkânda gördükleri İtalyan bir tasarımcıya ait demir metal satranç takımını görene dek. O kadar tutulmuşlar ki tasarım satranca, Milano'daki mağazanın kapalı olduğunu görünce tam üç gün dükkânın açılmasını beklemişler. Sadece dekor için alınan satranç takımı Akın Gökyay'ın hayatının dönüm noktası olmuş.
EŞİM EVDEN KOVDU
Akın Gökyay koleksiyon oluşturma niyeti olmamasına rağmen Hong Kong'da ikinci satranç takımının sahibi olduktan sonra her gittiği ülkeden satranç takımları almaya başlamış. Akın Bey: "Üç-dört derken sonunda 20 satranç takımım oldu. Ama satranç setleri evde çok yer kaplıyordu. Kütüphaneyi boşaltıp satranç takımlarını dizince kitaplar ortada kaldı. Sonunda eşim 'Al şu satrançlarını birlikte nereye giderseniz gidin' deyip beni evden kovaladı (gülüyor). Ben de muhafaza edebilmek için Ankara'daki aile şirketimizin fabrikasında bir yer ayırdım. Sonra sayısı arttıkça arttı" diyor.
SATRANÇ ANLAYIŞI İNŞA EDER
Gökyay koleksiyonunu gelecek nesillere bırakabilmek için üç yıl önce bir vakıf kurdu. Türkiye Satranç Federasyonu'ndan bilirkişiler eşliğinde satranç takımlarının değerini noterden tescil ettirdikten sonra eşi ve benzeri olmayan koleksiyonunu Gökyay Satranç Vakfı'na bağışladı. Satranca o kadar bağlı ki Gökyay, satrancı barışın simgesi olarak da tanımlıyor: "Ülkelerin kültürü satranç takımlarına yansıyor. Dünyadaki anlayış ve barışa hizmet eden bir faktördür satranç. Birbirini tanırsa insanlar, kavga etmez, birbirini sever. Satranç bunu inşa eder. Ülkeleri tanımanın önemli bir yolu da satrançtan geçer" diyor. İlk olarak dünyada sayıları çok az olan satranç müzelerini ziyaret etmiş Gökyay. Sonra da müze binasının çalışmalarına başlamış. Gökyay heyecanla: "Türkiye'deki müze Rotterdam, Amsterdam, Moskova, Stolberg'deki satranç müzelerinden daha büyük olarak planlandı. 540 adet satranç takımından oluşan koleksiyonun sergileneceği Ankara Hamamönü'nde yaklaşık bin metrekarelik alanda müzenin binasının inşaatı bitti. Koleksiyonun sergilendiği alan dışında satranç eğitim merkezi, satranç ustalarının biraraya gelebilecekleri sohbet odaları, kafe ve satranç malzemesi satan bir de dükkân bulunuyor. Müze 12 Ekim'de Ankara'da açılacak. Büyük satranç ustası, dünya 2012 yılı birincisi Bulgar Veselin Aleksandrov Topalov da müzenin açılışına davetli.

FİLDİŞİ DE KÖPEK BALIĞI KEMİĞİ DE VAR
Gökyay bugüne kadar beş sergi açmış. Türkiye'de düzenlenen Dünya Satranç Olimpiyatları'ndaki sergisini gezenlerin ise satranç takımlarını görünce şaşıp kaldığını söylüyor. Onun koleksiyonunda farklı materyallerden yapılan satranç takımları var; metal, mermer, tahta, kemik ve balık kemiğinden yapılmış satranç takımları bunlar. Gökyay: "Özellikle Uzak Doğu'da iri balıklar ve köpek balığı kemiğinden yapılıyor takımlar. Fildişi de var" diyor. O dünya satranç dünyasını da çok yakından takip ediyor. Türkiye'de de satrancın seçmeli ders olduktan sonra yaygınlaştığını söyleyen Gökyay, "Orta Asya'da ve Rusya'da, kuzey ülkelerinde Letonya, Litvanya, Estonya, İsveç ve Norveç'te, güneyde Uzak Doğu'da Hindistan ve Çin'de satranç yaygın" diyor.