Geleceğin aşçısı bir yapay zeka

Dünya nüfusu hızla artıyor. 7.1 milyarız şu an. 2050'de 10 milyara yaklaşacak insan sayısı. Çoğalmanın getirdiği problemi ortadan kaldırmak için bilim dünyası öneriler geliştiriyor. Amaç artan nüfusun hayatını doğa ile dengeli şekilde sürdürmesini sağlamak. Ancak projelerin çoğu kağıt üzerinde kalıyor. Bunun en basit nedeni olarak insanoğlunun alışkanlıklarından vazgeçecek kıvama gelmemesi gösteriliyor. Yani yumurtanın kapıya dayanması bekleniyor.
NASIL DOYACAĞIZ?
Gelecekte karşılaşılacak en büyük zorluklardan biri yiyecek sıkıntısı olarak gösteriliyor. Temel soru şu: 10 milyar insan nasıl doyacak? İşte bu soruya cevap arayan üç kafadar geliştirdikleri teknik ile bir anda tüm dünyanın dikkatini çekmeyi başardı. Kahramanlarımız henüz 27 yaşında. Biri mühendis olan Matias Muchnick. Diğeri Harvardlı araştırmacı Karim Pichara. Ekibin kadın temsilcisi biyokimyacı Isidora Silva. ABD'de eğitimleri sırasında tanıştılar. Şimdilerde Şili'nin başkenti Santiago'daki mütevazı laboratuvarlarında geleceğin gıdalarını üretiyorlar. Şirketlerinin ismi Not Company.
SÜT AMA SÜT DEĞİL
"Yiyecek sektörünün Apple'ı gibi olacağız. İnsanlar yeni tariflerimizi, yeni bir telefon modelinin piyasaya sürülüşü gibi bekleyecek" diyecek kadar yaptıkları işe güveniyor Matias Muchnick. Sonra ekliyor, "Yapay zeka, yakın gelecekte yemek alışkanlıklarımızı tamamen değiştirecek. İşte biz de aslında akıllı yiyecekler üretiyoruz. Yiyeceklerden hayvan ürünlerini çıkarmayı hedefliyoruz. Yani sütün, etin, tereyağın veya yumurtanın yerine başka maddeler kullanıyoruz. Örneğin bezelye, ceviz veya bir çiçek özü. Dolayısıyla ürettiğimiz gıdalar, tamamen bitkilerin karışımıyla oluşuyor. Ancak buna rağmen tatları, görüntüleri, renkleri ve protein oranları aynı oluyor..." Not Company'nin internet sayfasına girdiğinizde sizi bir video karşılıyor. Gözleri bağlı üç kişi önlerindeki yiyecekleri tadıyor. Çikolatayı ağzına atıyorlar. Ekiptekiler yediklerinin ne olduğunu soruyor. Hemen cevap geliyor: "Tabii ki çikolata." Sonra içtiklerinin ne olduğunu soruyorlar gülerek. "Kesinlikle süt" cevabının ardından Karim Pichara başlıyor anlatmaya: "Yediğiniz çikolata, ama aslında değil. İçtiğiniz süt, ama aslında süt değil. İkisinin de içerisinde hayvanlardan sağlanan hiçbir gıda ürünü yok. Bitkilerden elde ettiğimiz karışımla aynılarını yaptık.'
ISINMA AZALACAK
Gıda sektöründe yapay zekayı kullanmak aslında yeni bir durum değil. En az 10 yıldır üzerinde çalışılıyor. Başta bahsettiğimiz temel sorun burada da devreye giriyor. İnsanlar alışılmış tedarik zincirinden vazgeçmek istemiyor. Ancak üç arkadaşın geliştirdiği karışımların çığır açması bekleniyor. Harvard ve Berkeley Üniversitesi, Google şirketi ve hatta NASA'nın Not Company ile yakından ilgilenmesi bunun en somut örneği olarak gösteriliyor. Araştırmacılardan Isidora Silva yaptıkları işi "Hayvanları seviyoruz. Amacımız vejeteryanlığı yaymak değil. Ama hayvan besiciliği çok zor. Harcanan su, yakılan elektrik, tüketilen yemler, insan gücü, hayvanların nakliyesi, et, süt ve yumurtaların buzdolabında muhafaza edilmesi ve dahası. Bir de hayvanlara veya onlardan sağlanan gıdalara katılan sağlıksız ek maddeleri düşünün. Dünya Sağlık Örgütü günde 50 gram işlenmiş et yenilmesinin kalın bağırsak kanserine yakalanma olasılığını yüzde 18 oranında artırdığını açıklamıştı. İşte biz geleceğin gıdalarında hayvan kaynağını olabildiğince en aza indirmek istiyoruz. Sonuçta bitki yetiştirmek hayvan bakmaktan çok daha kolay" sözleriyle anlatıyor. Ekip ayrıca Birleşmiş Milletler'in "Çiftlik hayvancılığı ormanların yok olmasına ve doğaya 2.7 milyar ton seragazı salgılanmasına neden oluyor" ile Doğal Hayatı Koruma Vakfı'nın "Bir inek, yılda 18 bin kilometre yol yapan bir otomobil kadar çevreye zarar veren atık bırakıyor" açıklamalarına atıf yaparak geliştirdikleri yiyeceklerin küresel ısınmanın ilerleyişini de azaltacağını savunuyor.

Alternatif gıda böcek
Not Company ekibi, yeni nesil gıdalarını geliştirirken özel bir algoritma tekniği ile çalışan yapay zekaya başvuruyor. Akıllı aşçıların ismi Giuseppe. İtalyan sanatçı Giuseppe'nin günümüzdeki yansıması, örneğin sütün nasıl ve hangi tür bitkilerin karışımıyla elde edileceğini besin değerlerini hesaplayarak ortaya koyuyor. Not Company'nin karışımlarının soframıza ulaşıp ulaşmayacağını zaman gösterecek. Ama bu noktada etin insan vücudu için sağlıklı olduğunu atlamamamız gerekiyor. Dünya Sağlık Örgütü de sadece içine ek maddeler katılan etlerin zararlı olduğuna dikkat çekmişti. Diğer taraftan geleceğin alternatif gıdalarından bahsederken böcekleri unutmamalıyız, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, "Günümüzde en az 2 milyar kişi düzenli olarak 1900 farklı böcek türünü tüketiyor. Ancak artan nüfusa karşı böcek tüketimi artırılmalı. Daha az besi ve suyla yetiştirilebilen ve yüksek kalitede protein içeren yenebilir böcekler artan dünya nüfusu için sürdürülebilir bir besin kaynağı olmalı" demişti.