Ver parayı, bul paşa dedeni

Büyük büyük dedelerinin kim olduğunu merak edenler soyağacı dedektiflerinin yolunu tutuyor. Onlar da soyağacı tespiti için titiz bir çalışma yürütüyor; Türkiye ya da yurt dışındaki arşivlerde iz sürüyorlar. Uzun araştırmalar sonucu soyağacını belirleyenlerden kimi milyonluk servet sahibi oluyor kimi de dedelerini tanıyor. Biz de Özel Dedektifler Derneği Başkanı ve Maviay Dedektiflik Kurucusu İsmail Yetimoğlu ile soyağacı dedektifliğini konuştuk.

VER PARAYI, BUL PAŞA DEDENİ
- İnsanlar soyağacını öğrenmek konusunda meraklı mı?
- Toplumun her kesimi, soyağacını öğrenme konusuna ilgili. Çünkü insanlar geçmişini merak ediyor. Kendi çabalarıyla geçmişlerine ulaşmaya çalışıyorlar. Aileden herhangi bir bilgi aktarılmış olsa da üçüncü kuşaktan sonrası çok zorlayıcı. Bunun için profesyonel araştırmacı olmak gerekiyor.
- Bu da özel dedektiflerin soyağacı dedektifliğine evrilmesi ihtiyacını mı doğurdu?
- Tabii! İnsanlar bizlere atalarından kendilerine ulaşan, çok da önemli görülmeyen ama muhafaza edilmiş belgelerden mektuplar, defterler, belki de bir tapu senedi ile başvuruyor. Çünkü harf devriminden sonra geçmişle bir kopukluk olduğu için o belgeleri okuyamıyor, anlamsız kağıt parçaları gibi görüyorlar. Aileden biri, bu belgeleri önemsediği zaman bu sefer profesyonel araştırma ihtiyacı duyuyor.
- Size başvuran kişilerden ne talep ediyorsunuz?
- İlk hikayesini dinleyip ön değerlendirme yapıyoruz. Soyağacı talep eden kişiye hangi yolları izleyeceğimizi anlatıp elindeki belgeleri istiyoruz. Ön analizden sonra çıkan sonuca göre ikinci aşamada neler yaşanacağının bilgisini veriyoruz. Çünkü bazen yaptığımız çalışmadan sonra soyağacına ulaşılamama durumu olabiliyor.
- Peki, ikinci aşamada hangi çalışmaları yapıyorsunuz?
- Bir kişinin üçüncü kuşak aile yapısını araştırırken elimizdeki bilgilere bakarak '1900'lü yıllardan öncesine ulaşılabilir mi?' diye bir ön araştırma yapıyoruz. Çünkü ilk kez Türkiye'de nüfus sayımı o tarihlerde yapılmış. Resmi kayıtlara geçmiş olan kişilerin kayıtları günümüzde İçişleri Bakanlığı Vatandaşlık Genel Müdürlüğü'nde var. Ayrıca nüfus sayımı öncesine ait Vatandaşlık Genel Müdürlüğü'nde Atik Nüfus Defterleri'nde de kayıtlar var. Önce 1900'lü yıllardan öncesindeki nüfus bilgilerinin doğrulanması gerekiyor. O zaman atik nüfus defterleri arşivlerini inceliyoruz.