Hazır mısınız, yeni bir devrimin eşiğindeyiz

Her sanayi devriminin insanlığa olumlu ve olumsuz etkileri oldu. 4. sanayi devrimine hiçbir ülkenin direnme lüksü yok deniliyor. Ama bu devrime ne kadar hazırız, robotların yerini aldığı işçilere ne olacak, akıllı şehirler ve evlerde yaşamak ruhumuza iyi gelecek mi, mülteci sorununu bile çözemeyen bir dünyada yeni dünya düzeni nasıl kurulacak? Bir devrim süreci yaşanırken gelecekle ilgili planlardan haberdar olmak için Endüstri 4.0 tartışmasına ışık tutuyoruz...
Sabah uyandınız, hava durumuna göre gardırobunuzdaki, beden ölçülerinize göre üretilmiş, belki de kendi tasarladığınız kıyafetleriniz hazır. Duş alıp giyiyorsunuz. Mutfaktaysa, uyandığınız an devreye giren kahve makinesi kahvenizi hazırlamış sizi bekliyor. Müzik çoktan devreye girmiş, sevdiğiniz bir müziği çalıyor. İlgi alanlarınıza ve okuma alışkanlığına göre tasarlanmış gazeteniz (muhtemel dijital) telefon ya da iPad'iniz de hazır ve nazır. Gazetenizi okuduktan sonra çalışma vakti. Ama sokağa çıkıp arabaya binip bir ofise ya da fabrikaya gitmenize gerek yok. Çünkü oralarda insan yok artık. Siz iPad'ten talimatları veriyorsunuz sizin yerinize dijital dünyaya uyumlu, birbirleriyle anlaşabilen robotlar işleri yürütüyor... Çok değil, 20 yıl sonra birçoğumuz güne böyle başlayacak. Çünkü dünya yeni bir sanayi devriminin eşiğinde ve bu devrimin gerçekleşmesi halinde bildiğimiz hayat çok farklı akacak... Endüstri 4.0 ya da 4. sanayi devrimi denilen süreç çoktan başladı aslında, 2011'de de Almanya'da adı kondu, şimdilerde birçok ülkede iş dünyası, bilişim sektörü, mühendisler, akademisyenler, ekonomistler, siyasetçiler bu süreci anlama ve adapte olma derdinde... İlk olarak 'bir dakika, kaç sanayi devrimi var?' diyebilirsiniz. Çünkü genel olarak 18. yüzyılda İngiltere'de buharlı makinelerin kullanımıyla başlayan sanayi devrimi bilinir. Çünkü okullarda tarih kitaplarında sadece bu öğretilir ve devamı getirilmez. Oysa o ilki. İkincisi 1870'te elektrik enerjisinin kullanımıyla başladı. Fabrikalarda üretim bandının hayata geçirilmesiyle somutlaştı. Üçüncüsü ise 1970'lerde elektroniğin devreye girmesiyle yaşandı. Dördüncüsü ise dijital ve bilişimin üretimde kullanılmasını hedefliyor. İnsansız fabrikalardan, akıllı şehirlerden, evlerden, kişiye özgü üretilen ürünlerden, çalışma saatlerinin daha da aşağıya çekilmesinden, insanın kas gücü yerine beyin gücünden yararlanılmasından, 3D yazıcıların üreteceği organların nakillerinden, insan ömrünün daha da uzamasından, şimdi adı konmamış yepyeni mesleklerden bahsediliyor. Yani her şeyin bir otomasyonla tıkır tıkır işlendiği yepyeni bir hayat vaat ediyor Endüstri 4.0. Dünya büyük bir heyecan içerisinde. Özellikle bu yılın başındaki Davos Zirvesi'nde Endüstri 4.0'ın ana gündem maddesi olması, çizilen yeni bir yaşam hayali ve kurulacak yeni dünya düzeni bu heyecanı kat be kat artırıyor. Tabii madalyonun bir de diğer yüzü var. Endüstri 4.0'a direnmenin mümkün olduğunu söyleyen yok. Ama bu iyimser bakış açısı yerine olaya serinkanlı bakanlar da var. Çünkü Endüstri 4.0 temelde üretimde insan emeğini sıfırlamayı hedefliyor. İşçilerin yerini robotların alacak. Peki işçilere ne olacak? Üretime katılan robotlar, yapay zeka, makinelerin birbiriyle iletişim halinde olması, her türlü sistemin uyum içinde koordineli bir şekilde çalışmasına olanak sağlayacak. Hayatlarımız şimdikinden çok farklı olacak. Ama mesela giyilebilir teknoloji ürünleri nedeniyle her şeyimizin kayıt altına alınacak ve bu veriler büyük bir hafızada toplanacak. Peki mahremimiz olmayacak mı? Biraz daha ileri gidilirse makineler, robotlar birbiriyle konuşur hale geldikten sonra Terminatör'ün öngördüğü gibi bir kıyamet kopma olasılığı var mı? Ya da mülteci meselesini çözemeyen, savaşların, terör saldırılarının kanıksandığı bir dünyada, Endüstri 4.0 insanlığa ilaç olacak mı? Merak edilmesin, Endüstri 4.0, her yönüyle tartışılıyor. Ama bu bir süreç ve bu süreçte daha çok şey tartışılacak. Lakin şöyle bir durum var; dünyada geniş kitleler bu konuda pek fikir sahibi değil. Biz de Endüstri 4.0'ın ne olduğunu anlamaya ve anlatmaya çalıştık...

ROBOT ÇAĞI BAŞLIYOR
Endüstri 4.0. temel olarak küreselleşme sonucu gelişmiş ülkelerin endüstriyel üretim gücünü gelişmekte olan ülkelere kaptırmasına bir çare olarak ortaya çıktığı konusunda birçok insan hem fikir. Endüstri 4.0 sayesinde insansız fabrikalar hedefleniyor. Aslında bunun altında Batı'nın Doğu'ya ya da gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere kaptırdığı endüstriyel üretim üstünlüğünü yeniden kazanma amacı var. Küreselleşme sürecinde ucuz işgücü nedeniyle üretimi gelişmekte olan ülkelere kaydıran Batı, bu sürecin sonucunda üretim üstünlüğü kaybetti. Şimdi yeniden kazanmak istiyor. Günümüzdeki bilişim teknolojisinin imkanlarını kullanarak da bunu daha verimli ve daha ucuza nasıl yaparım diye düşününce insanın yerini robotların ve birbiriyle iletişim halinde olan makinelerin yer aldığı, tüketici nezdinde bu üretimi cazip kılmak için kişiye özel ürünlerin seri bir şekilde (farklı özellikteki ürünleri aynı anda) üretildiği fabrikalar yapmanın yolları arandı. Bu yollar bulunmuş gibi görünüyor.