Dinmeyen acı: Kudüs

Dinmeyen bir acı haline dönüştü Filistin meselesi. İsrail'in işgal altında tuttuğu topraklarda açtığı yaralar sürekli kanıyor. Evleri yıkılan, yıllarca hiçbir suçlama yapılmadan hapishanelerde kalan, elektrik, su ve ilaç sıkıntısı altında hayatlarını devam ettirmeye çalışan Filistinliler barış içinde yaşadıkları günleri arıyor.
FİLİSTİN'İ TANIYORLAR
Aslında uluslararası kamuoyunda İsrail'in yayılmacı politikalarını eleştirenlerin sayısı giderek artıyor. Birleşmiş Milletler'in tanıdığı 193 ülkeden 137'si artık Filistin'i devlet olarak tanıyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, İsrail'in Filistin topraklarındaki yasa dışı faaliyetlerine son vermesi yönünde karar aldı. UNESCO da, Mescid-i Aksa'nın Musevilik'le bir bağının olmadığına hükmetmişti.
Ancak önümüzdeki günlerde 1967 sınırlarına göre Filistin ve İsrail devletinin kabul edilmesini zorlaştıracak gelişmelerin yaşanması bekleniyor. Bunun başlıca nedeni ABD Başkanı Donald Trump'ın hayata geçirmekte ısrar ettiği bir seçim vaadi. Trump, ABD Büyükelçiliği'ni İsrail'in başkenti Tel Aviv'den Kudüs'e taşıyacağını söylüyor. ABD merkezli Oregon Üniversitesi ise hafta içerisinde Filistin ve çevresinin daha önce hiç görülmemiş fotoğraflarını yayımladı: Osmanlı'nın son zamanlarına ait fotoğraflar 1915'ten kalma. Gelin biz de bu fotoğrafların üzerinden şimdilerde Filistin'de yaşanan sıkıntılara kısaca bir göz atalım.
İbrahim Camii'ni böldüler
İsrail'in işgali altındaki Batı Şeria'nın El Halil şehrindeki İbrahim Camii burası. Hz. İbrahim ve ailesinin (Eşi; Sara. Oğulları; Hz. İshak ve Hz. Yakup) mezarları bulunuyor. 1900'lerden kalma bu sade fotoğrafta yeraltında birçok kutsal mirasın bulunduğuna inanılan İbrahim Camii ve çevresi görülüyor. 25 Şubat 1994'te bir Yahudi'nin sabah namazında 25 Müslüman'ı öldürmesinden bu yana güvenlik gerekçesiyle cami ikiye bölünmüş durumda. Hatta İsrail askerlerinin cami ve çevresinde devam eden işgallerinden dolayı Müslümanlar artık birçok kutsal mekana giremiyor

Mezar için servet
İsrail, 1948 yılında Ağlama Duvarı'nı tamamen işgal etti. Ardından çevrede başlattığı yayılma hâlâ sürüyor. Yandaki fotoğraf Zeytin Dağı'ndan Mescid-i Aksa'ya bir bakış. Zeytin Dağı'nda Yahudi mezarlığı bulunuyor. Mesih'in buraya geleceğine inanan Yahudiler bu mezarlığa gömülmek istiyor. Ancak yer kalmadığı için artık on binlerce dolar ödemek zorunda kalıyorlar. Yahudilere daha fazla yer açmak için de işgal artıyor. Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı ordusunun Filistin Komutanı Cemal Paşa'nın Zeytin Dağı'ndaki karargâhı ise günümüzde hastane olarak kullanılıyor.

"Filistinli" demiyorlar
Oregon Üniversitesi'nin yayımladığı ve daha önce hiç görülmemiş Filistin fotoğraflarından biri Müslüman çocuklar dersteyken çekilmiş. Günümüzde yaklaşık 8 buçuk milyon olan İsrail nüfusunun 2 milyonu Filistinliler'den oluşuyor. Bu kişiler, 1948'den sonra karşılaştıkları işgale rağmen yurtlarında kaldı. İsrail yönetimi, Filistinlileri "İsrailli Araplar" diye tanımlıyor.

Tepki çeken harita
İsrail yönetiminin her yıl yenilediği Kudüs'ün sur içi bölgesini gösteren haritası büyük tepki çekiyor. Bunun nedeni, turistlere özel hazırlanan haritalarda bölgede Müslüman ve Hıristiyanlara ait kutsal mekanların gösterilmemesi. Örneğin geçen yılki haritada Mescid-i Aksa bile yer almamıştı. Bu fotoğrafta da Kudüs'ün kuzeyindeki ünlü Şam Kapısı görülüyor. Bugünkü hali Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan Şam Kapısı, UNESCO tarafından koruma altında.

Krizi anlatan filmler
1915 yılından kalma bu fotoğrafta günlük yaşama dair detayları görüyoruz. Filistin-İsrail meselesini daha iyi anlamak için birkaç film tavsiyesinin işe yaracağını düşünüyorum. İsrail'in 18 ineği nasıl 'ulusal güvenlik tehdidi' ilan ettiğini işleyen ödüllü animasyon filmi The Wanted 18, Filistinli bir kadının bahçesi üzerinden yaşananları yansıtan Limon Ağacı, Filistin ve İsrailli ailelerin dramını gözler önüne seren The Other Son.