Saray çocukları padişah gibi giyinirdi

Osmanlı döneminde Topkapı Sarayı'nda birçok alanda atölye bulunuyordu. Padişah ve sultanların kıyafetlerinin hazırlandığı atölyeler de vardı. Bu atölyelerde dönemin estetik anlayışına uygun olarak nakkaşların tasarladığı desenlerde kumaşlar dokumahanede dokunuyor, terzihanede terziler marifetlerini ortaya koyarak Osmanlı'nın ihtişamını kıyafetlere yansıtıyordu. Saray çocuklarının kıyafetleri de anne-babalarından farksızdı.
Nişantaşı Üniversitesi Sanat Tasarım Fakültesi Moda ve Tekstil Bölümü Öğretim Görevlisi Ozanhan Kayaoğlu ve öğrencileri 16. yüzyıl Osmanlı saray çocuklarının kıyafetleri üzerine bir proje geliştirdi, bu kıyafetleri tasarladı.
Ekibin önderliğini 35 yıl boyunca Topkapı Sarayı'nda uzman olarak çalışan, Osmanlı kıyafetleri uzmanı Prof. Dr. Hülya Tezcan üstlendi. Sarayın Çocukları isimli bir de kitabı bulunan Prof. Dr. Tezcan, bize Osmanlı saray çocuklarının kıyafetlerini anlattı.
YAKUT KIRMIZISI VAZGEÇİLMEZ
Osmanlı saray çocuklarının kıyafetleri ipekten yapılırmış. Topkapı Sarayı atölyelerinde ipek kumaş hazırlanırken arasına altınlı tel atılarak dokunurmuş. Çocuk kıyafetlerinde en çok kullanılan renk, büyüklerde olduğu gibi Osmanlı'nın vazgeçilmez rengi olan yakut kırmızısıymış. Çok açık bal rengi, mavi ve yeşil de saray ahalisi tarafından sevilen renklerdenmiş. Prof. Dr. Tezcan, saray çocukları kıyafetlerinin büyüklerinin minyatür modelleri olduğunu söylüyor: "Saray çocuklarının kıyafetlerinde altta şalvar, üstte iç entari ve üstünde kaftan bulunuyor. Kız ve erkeklerde böyle. Kaftan yerine bazen, kısa ceket kullanılıyor. Kaftanın ön kısmındaki kapama sistemi ise ayrı bir sanat işi. Kumaşlarda altın kullanılmasından dolayı ağırbaşlı bir görüntü oluyor."
ALTINDAN KAFTAN
Topkapı Sarayı'ndaki atölyelerde farklı ve değişik modellerdeki kıyafetler padişahın haremi için hazır bekletilirmiş. Padişahın ayda 30 kıyafeti olduğu gibi saray çocuklarının da ayrı ayrı modellerde 30 kıyafeti olurmuş.
Terzi işçiliğinin detaylı ve zevkli olduğunu anlatan Tezcan, "Bu giysiler farklı farklı modellerde hazırlanıp bekletilirdi. Padişahın hareminde ihtiyaç olduğu an ortaya çıkartılırdı. Aylık olarak her çocuğa 10 tane de ayakkabı verilirdi" diyor.
Kaftanlarının içlerinde padişah ve saraylıların kaftanlarının içleri gibi samur kürk tercih edilirmiş. Zenginlik alameti ve statü belirtisi olan kürkler ayrıca sıcak tuttuğu için de tercih edilirmiş.
Cenaze ve bayramlardaysa kıyafetler büyüklerde değişiklik gösterdiği gibi saray çocuklarında da değişiklik gösterirmiş. Başa siyah şelle sarıp kıyafetler mor ve patlıcan moru renginde hazırlanırmış. Beş günlük yastan sonra ise beyaz, açık renk krem ve kemik renginde kıyafetler giyilirmiş. Prof. Dr. Tezcan, "Çocuklar babalarının culüsünde seraser denilen kıyafetler giyiyor. Seraser baştanbaşa altın ve gümüş demek. Altından dokuma kaftan yapılıyor. Kaftanın içine siyah tilki kaplanıyor" diyor.
Aynı giyinmeleri sempatik
Osmanlı saray çocukları kıyafetlerini öğrencileriyle diken moda ve tekstil bölümü öğretim görevlisi Ozanhan Kayaoğlu, bu süreçte Prof. Dr. Hülya Tezcan'ın arşivinden ve bilgisinden yararlandığını söylüyor. Dört ayda dikimi biten kıyafetler 16. yüzyıldaki kıyafetleri kapsıyor. 35 çocuk kıyafeti hazırlayan ekip 28 kişiden oluşuyor. Kayaoğlu'nu en çok kız ve erkek çocukların aynı kıyafeti giymeleri etkilemiş.