Dünyanın geleceği imece usulünde

Henüz 40'ına gelmemiş olan ancak çoktan çalışma hayatında kendini ifade etmeye başlamış olan Y Jenerasyonu dünyada farklı şeyleri deneyimlemek istiyor ancak bir şeyleri satın almak için maaşını ve ömrünü adamak istemiyor.
Peki ne mi yapıyor Y Jenerasyonu? Sahip olmak yerine bir eşyayı ya da hizmeti hevesi olduğu sürece kiralıyor. Ya da yaptığı yatırımdan en efektif şekilde yararlanmaya çalışıyor. Nasıl mı?
Kendinden önceki jenerasyonlar gibi bir çantayla, ne kadar iddialı bir markaya ait olursa olsun ömrünü geçirmek Y Jenerasyonuna göre değil. Ancak aldığı çantayı bir süre sonra satmak da istemiyor.
Bu durumda ne mi yapıyorlar? Bu sitede olduğu gibi iyi bir ürünlerini kiralamak onların yöntemlerinden biri. Ya da beğendikleri çantaya o iddialı miktarı yatırıp kendilerini zorda bırakmak istemiyorlar. Onun yerine ihtiyaçları oldukça ya da heves ettikçe bir çantayı kiralıyorlar.
Yani yıllardır ekonomistlerin dilinde olan paylaşım ekonomisinin ya da bir başka deyişle küresel dünyada yeniden köylerden alışık olduğumuz imece usulünün popüler olmasını sağlayanlar kesinlikle Y Jenerasyonu. Arabadan eve, yazlıktan uçağa istedikleri her şeyi tüm maliyetini ödemeden ihtiyaçları olan süre boyunca kiralamak kesinlikle bu jenerasyonun işi...
İngiliz The Guardian gazetesi yaklaşık 10 yıldır adım adım yaygınlaşan ve Y Jenerasyonu'nun para kazanmaya başlamasıyla daha da genişleyen paylaşım ekonomisi için "Bundan sonra sahip olmak yerine paylaşmak ve kiralamak yeni kural" yorumunu yapıyor ve ekliyor:
"Öyle bir hayat düşünün ki hiçbir şeye sahip olmuyorsunuz. Eviniz kira, kullanmak istediğiniz zaman araba kiralıyorsunuz, kışın giyeceğiniz iyi marka bir palto kiralıyorsunuz sonra paltoyu geri yolluyorsunuz. Yani sadece kullandığınız kadarını ödüyorsunuz. Kullanmadığınız ayların parasını ödemenize gerek yok. İşte paylaşım ekonomisi böyle bir şey ve bu da dünyanın geleceği."
ŞEMSİYENİ KİRAYA VER
Dünyanın geleceği olarak görülen bu ekonominin yaygınlaşmasında tabii ki tekonoloji şirketleri ve sosyal medya büyük rol oynuyor. Kendi sosyal medya sitenizde arabanızı, evinizi, aklınıza ne gelirse şemsiyenizi bile kiralayarak kendinize ek gelir elde edebilirsiniz. Ya da bunu yapan birinden yağmurlar dinene kadar şemsiyesini ödünç alabilirsiniz.
Tabii ki bu durumun yaygınlaşmasında dünyada arka arkaya yaşanan ekonomik krizler de etkili oldu. Herkes parasını bankada tutmanın ve elindekilerden para kazanmanın peşine düştü.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden Neha Narula, "Tabii bu ekonomi henüz emekleme aşamasında. Henüz her şey çok yeni. Kuralları yok. Bu durumla ilgili devletler de ilerleyen dönemde yeni kanunlar çıkarmak zorunda kalacak" diyor.
En başarılı 10 örnek
1. AIRBNB: Paylaşım ekonomisinin en meşhur örneği. Dünyanın herhangi bir yerinde birileri sizinle evini ya da odasını paylaşmak istiyor. Keyfinize göre seçin...
2. POSHMARK: Sizinle benzer giyim tarzları olanları bulup onlardan alışveriş yapmak ya da kıyafetlerini kiralamak ne kadar güzel olurdu öyle değil mi? Bu uygulama buna olanak tanıyor.
3. NEIGHBORGOODS: Bir AVM'ye gidip alışveriş yapmaya artık ihtiyacınız yok. Onun yerine evinize yakın evlerdeki komşularınızın dolaplarına girip alışveriş yapabilir ya da eşyalarını kiralayabilirsiniz. Tabii ki siz de kendi dolabınızdaki parçaları bu şekilde değerlendirebilirsiniz.
4. DOGVACAY: Tatile çıkacaksınız ve köpeğinizi bırakacak bir yer bulamıyorsunuz. İşte bu durumda yapmanız gereken bir süre köpeğinizle ilgilenmek isteyen bir komşu bulmak. Bu site de bunu sağlıyor.
5. GETAROUND: Şehir dışına çıkacaksınız ya da hafta arası iş servisini kullandığınız için arabanız garajda bekliyor. İşte bu durumda kullanacağınız uygulama tam da bu... Garajda bekleyen aracınız çalışıp sizin için para kazanacak.
6. TASKRABBIT: Herhangi bir konuda kendinizi yetkin hissediyorsanız, ev ya da bahçe işlerinden anlıyorsanız yapacağınız şey bu siteye kaydolmak. Ondan sonra da mesela küçük bir davet için organizasyonda sizden yardım etmenizi isteyen birine ya da ampul takamayan birine yardımcı olmak. Evde bedavaya yaptığınız bu işler karşılığında da bir miktar para kazanmak.
7. RELAYRIDES: Komşunuzun lüks cipini alıp bir gün sahibi olmak ister misiniz? Bu uygulama sayesinde yakınlarınızda arabasını saatlik ya da günlük kiralayan bir komşunuzdan arabasını anlaşacağınız fiyata ödünç almak mümkün.
8. LENDING CLUB: Paraya ihtiyacı olanlara bir süre için paranızı ödünç verebilirsiniz. Bunun karşılığında bir miktar da kar edebilirsiniz. 2007'de kurulan uygulama bu konudaki en başarılı uygulamalar arasında...
9. FON: İnternet aboneliğine para ödemekten sıkıldınız mı? Yan komşunuzun internetini uygun bir ücret karşılığında ihtiyacınız olduğunda kullanmak hoş olmalı...
10. SIDE CAR: Bir araca ihtiyacınız oldu, yakınlarda oturan komşunuzun sizi gideceğiniz yere kadar bırakması hoş olmaz mıydı? Bu işlem karşılığında komşunuza içinizden geldiği kadar bir miktar vermeniz yeterli üstelik.