Sigara yasası var ama takan yok

Türkiye'de, 'Dumansız Hava Sahası' uygulaması başlatılması için 2008 yılında kanun teklifi vererek kapalı alanlarda sigara içilmesini sınırlayanların başında gelen Prof. Dr. Cevdet Erdöl yine bir ilke imza attı. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Erdöl, üniversitenin ilk yayınını da sigarayla mücadele alanında önemli arşiv çalışmalarını biraraya getirerek derledi. Tütünle mücadelenin tarihin anlatıldığı, Geçmişten Günümüze, Tütün ve Tütün Ürünleriyle Mücadele Yolculuğu kitabının ön sözünü ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yazdı. Erdoğan, "Dünya Sağlık Örgütü'yle tesis ettiğimiz işbirliği sayesinde, tütün kullanımının azaltılması konusunda önemli adımlar attık. Bu sebeple Dünya Sağlık Örgütü, 2013 yılında ülkemizi tütün kontrolü politikalarında lider ülke olarak ilan etti..." sözleriyle yazdığı ön sözde Erdöl'ün sigarayla mücadelede önemli roller üstlendiğini belirtti.
Tütün ve tütün ürünleriyle mücadelede özellikle Osmanlı döneminde IV. Murat'ın 1631 yılında yayımladığı ferman ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bugün gösterdiği çabanın benzerliklerinin dikkat çektiği kitapta önemli bilgilerle birlikte IV. Murat'un o ünlü fermanı da yer alıyor.
Prof. Dr. Erdöl, "IV. Murat 1631 yılında yayımladığı fermanda, 'Rumeli vilayeti dahilinde bulunan bütün kadılara; daha önce dafelarca gönderdiğim emirler ile hakın çalışmasını engelleyen, kazançlarını yok eden ve çeşitli yangınlara, fenalıklara sebep olan tütünün zararlarının ortadan kaldırılması devletin önemli işlerindendir. Bu sebeple tütün ziraatı ve satışı yasaklanmıştır. Bu yasak emrime rağmen kadıların kayıtsızlığı ve işi önemsememeleri, gönderilen memurların ihmal, açgözlülükleri sebebiyle tütün ziraatının ve satışının yapıldığını duydum. Bu hususta büyük sorumluluklarınız olup her türlü azarlamayı ve işinize son verilmeyi hak ettiniz...' der" diyor.
Osmanlı'da I. Ahmet döneminde tütünün zararlı olduğu fark edilmiş. Ancak en önemli mücadele ise IV. Murat döneminde yapılıyor. Açık ateş kullanıldığı için rüzgardan ve diğer unsurlardan dolayı önemli yangınlara neden olmuş tütün. Özellikle Haliç'te çıkan yangın o bölgedeki konutların üçte birinin yanmasına neden olmuş. Kayıktan çıkan yangın rüzgarla karaya sıçramış. O yıllarda, IV. Murat'ın yedi kız çocuğundan sonra bir erkek çocuğu oluyor. Bunun için kutlamalar yapılıyor. Kutlamalar sırasında yangın çıkıyor. Padişah'a suç atfediliyor. Tütün içiliyor, şehir yanıyor algısı oluşuyor. Sonra padişah o ünlü fermanı çıkarıyor.
Prof. Dr. Erdöl'e göre tütünle IV. Murat'tan sonra en ciddi mücadeleyi Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan yapıyor. Ama Erdöl, ülkemizde yılda 100 bin, günde 300 kişinin sigaraya bağlı hastalıklardan yaşamını yitirdiğine dikkat çekip yasanın uygulanmamasından şikayet ediyor: "Türkiye'de kravatlı amir hastalığı var. Kanun ilk uygulandığında sigara içme oranı yüzde 31'lerden 27'lere düşmüştü. Bugün yine 31'lere çıktı. Kanunla cezası belirlenen mücadelenin uygulanması için adliye, polis, valilikler, kaymakamlıklar harekete geçmelidir."
ADLİYELER, KARAKOLLAR HAREKETE GEÇMELİ
Medyanın bu konuda üzerine düşen görevi hakkıyla yaptığını söyleyen Prof. Dr. Erdöl "2008'de kanunu çıkarırken inanılmaz destek verdi. Toplumu doğru bilgilendirdik. Çocuklar temiz hava çalışmasında daha hassas davranıyor. Kanunun uygulanmadığı yerlere bakarsanız birinci sıraya adliyeleri koyarız. İkinci sıraya ise emniyeti. Kanuna, uygulaması gerekenlerin sahip çıkması lazım. Kanunu uygulaması gerekenler, mülki amirler. Bu, amirlerin sorumluluğu içerisinde. Stadyumda sigara içiliyor. Yayıncı kuruluş gösteriyor. Ne televizyonlara ceza yazılıyor, ne içene, ne de içirenlere. Hukuku tanımamazlık var" diyor.