İnsanlık uzaylılardan sinyal mi aldı?

2007'de astronomlar, altı yıl öncenin verilerini incelerken çok güçlü ve kısa süreli, uzayın belirlenemeyen bir köşesinden gelen radyo sinyalleri keşfettiler. Bu sinyallere Hızlı Radyo Patlamaları ismini verdiler. 'Hızlı' denmesinin sebebi, sinyallerin çok kısa sürmesi. Bunların uzunluğu 5 mili saniyeden az (bir saniyeyi bin parçaya böldüğünüzü düşünün, bunların beşinden az uzunlukta).

'Radyo' takısı ise bu sinyallerin, uzayı radyo frekansları ile dinleyen teleskoplarla algılanmalarından dolayı verilmiş. 'Patlama' denmesinin sebebi ise sinyallerin aniden ortaya çıkıp kaybolmalarından kaynaklanmakta. Şimdiye kadar 2007'den beri 18 kere bu sinyalleri yakalamayı başardık. Aynı karakteristik özellikleri gösteren sinyallerin kökeni ise sır. HRP'nin büyük enerji kaynaklarından geldiğini ve bu kaynakların büyük ihtimalle galaksimizin dışında olduğunu biliyoruz.
Bu kadar yüksek enerjili olmaları ve çok nadir görülmeleri, bilim insanlarının HRP'lerin büyük bir yıldızın şiddetli ölümü ya da iki karadeliğin çarpışması gibi kaynağın yok olduğu olaylar sonucunda oluştuklarını düşünmelerine neden oldu. Ancak 2016'da bilim insanlarını şaşırtan yeni bir buluşla, bu hipotezlerle ilgili şüpheler oluştu. Laura Spitler ve grubu, 2012'de sinyal gelen yerden, 2015'te ve 2016'da tekrar sinyal geldiğini tespit ettiler. Yani HRP'yi oluşturan kaynak her neyse, olay sırasında yok olmak zorunda değil. Dolayısı ile bu kaynağın, karadelik çarpışması ya da yıldız ölümünden farklı bir şey olması gerekiyor.
Harvard Üniversitesi'nden iki astronom Manasvi Lingam ve Abraham Loeb, sinyallerin kökeni ile ilgili bu ay yayımlanan makalelerinde çok ilginç bir teori ortaya attılar: Bu sinyallerin kaynağı ileri bir uzaylı medeniyetin ürünü olabilir. Onlara göre bu dalgalar bizim radyo ve TV yayını yaptığımız vericilere benzeyen güçlü vericiler tarafından üretilmiş olabilir. Bu kadar yüksek enerjiye sahip bir sinyali üretmek için bu vericilerin Dünya'nın iki katı büyüklüğünde olması ve kendi kendini eritmemesi için suyla devamlı soğutulması lazım. Lingam ve Loeb'e göre bu bizim teknolojimizin üstünde ve ancak çok gelişmiş bir medeniyet bunu yapabilir.

İLERİ BİR UZAYLI MEDENİYETİ
Peki uzaylılar böyle bir vericiyi niye inşa etsinler? Lingam ve Loeb'un bu soruya da ilginç bir cevapları var. Denizde yüzen bir yelkenliyi hayal edin, bu yelkenli rüzgar tarafından hareket ettirilir. Bu yelkenlilere benzer, ışık yelkenlileri yapmak mümkün. Işık yelkenlileri, 'yoğun ışık' yardımı ile hareket edecek geleceğin uzay araçları.
Bu araçlar, yakıt taşımadıkları için çok büyük hızlara rahatlıkla erişebilirler. Bu kadar güçlü verici ile üretilen sinyal sayesinde, milyonlarca tonluk böyle bir ışık yelkenlisini yıldızlar arası hatta belki galaksiler arası yolculuk için kullanmak mümkün. Lingam ve Loeb'a göre, gelişmiş bir medeniyet pekala uzay yolculuklarında kullanmak amacı ile böyle bir verici inşa etmiş olabilir. HRP'ler de bu vericilerden gelen dalgalar olabilir; anlık olarak yelkenlinin tam ucundan geçtikleri ve uzaya saçıldıkları düşünülebilir.
Yani HRP'ler, bu uzay gemilerinin anlık kaçakları olabilirler. Bu teoriyi geliştiren Loeb, aslında Proxima b gezegenine gidecek ışık-yelkenleri üretmeyi hedefleyen bir projenin başında. Projenin amacı küçük ışık-yelkenlilerini güçlü bir lazer ışını ile bu gezegene ulaştırmak. Böyle gemilerin yelkenlerinden kaçacak ışığın başka gezegenlerden nasıl algılanacağı üstüne kafa yoran Loeb, HRP'lerin tam da böyle oluşuyor olabileceği fikrine varmış.
Bu teorinin doğru olma ihtimali nedir? Bize göre bu iddiaları savunmak için ortada ciddi bir veri mevcut değil. Lingam ve Loeb'in kendileri de iddialarının bir spekülasyon olduğunun farkında. Kökenleri belirsiz olsa da HRP'lerle ilgili çok sayıda farklı teori mevcut. Mesela bunlar, magnetarlar olarak bilinen nötron yıldızları kaynaklı olabilirler, çeşitli kuantum yerçekimi etkileri sonucunda oluşan karadelik patlamalarının bir sonucu olarak çıkıyor olabilirler ya da Blitzarlar olarak bilinen hipotetik uzay cisimleri tarafından oluşturuluyor olabilirler. Hangi teoriyi çekici bulursanız bulun, değişmeyen bir gerçek var: Yaşadığımız Evren bizi büyülemeye devam edecek gizemlerle dolu.

ŞAŞIRTAN GERÇEKLER
Koalalar günde 22 saat uyurlar.
Kuasarlar evrendeki en uzak nesnelerdir. Bir kuasar 20 trilyon yıldızdan çok enerji yayar.
Gri balinalar her yıl Artik'ten Meksika'ya ve sonra da geriye göç ederler. Böylece 20.500 km yol alırlar.
Sağlıklı yetişkin bir insanda 20-30 trilyon kırmızı kan hücresi vardır. Her kan hücresinde 270 milyon hemoglobin molekülü vardır. Tek kırmızı kan hücresi 1.08 milyar oksijen molekülü taşıyabilir ve bu kan hücresi 20-22 saniyede bütün vücudumuzu dolaşır. Kırmızı kan hücrelerinin ömrü 120 gündür.
DOĞRU BİLDİĞİMİZ YANLIŞLAR
Çin Seddi, sanıldığı gibi uzaydan görülemez. Hatta ünlü astronot Jay Apt'in izlenimine göre, 290 km yükseklikten itibaren Çin Seddi'ni görmek bir hayli zorlaşır.
Kutup yıldızı gece gökte görünen en parlak yıldız değildir.
SÖZLER
Söz konusu olan bilim ise, binlerce kişinin otoritesi, tek bir kişinin mantık yürütmesinden daha değerli değildir. (Galileo Galilei)
GÜNCEL HABERLER
GALAKSİMİZİN İKİ BENZERİ DAHA BULUNDU
Uzay bilimcilerin yeni gözlemlediği, Samanyolu'na benzer iki galaksiden elde edilen veriler, bizim galaksimizin oluşumuyla ilgili önemli bilgiler veriyor. Gözlenen iki galaksi de Evren'in ilk dönemlerinde oluşmuşlar ve etrafları hidrojen gazından oluşan parlak bir daire ile çevrili. Kaliforniya Üniversitesi'nde post-doktorasını sürdüren Marcel Neelman'ın belirttiği gibi: "Artık kendi galaksimizin tarihi hakkında önemli bilgiler edinebilmemize olanak sağlayan çok uzak geçmişteki galaksileri gözlemleyebiliyoruz." Gözlemlenen galaksilerden birinin yılda 100 Güneş ağırlığında, diğer galaksinin ise yaklaşık 25 Güneş ağırlığında yıldız oluşturma kapasitesinde olduğu da gelen verilerden edinilen bir başka bilgi. (Kaynak: Science Daily, 23-Mart 2017)

DÜNYA'NIN MANYETİK ALANI NETLEŞİYOR
Dünya'nın üst yüzeyindeki manyetik alanı gösteren harita, özel uydular tarafından yıllardır belirlenmeye çalışılıyordu. Litosfer manyetik alanı adı verilen dalgalar çok zayıf olduğu için bu haritayı doğru bir şekilde görüntülemek çok güçtü. Fakat Swarm Uydular sayesinde üç yıldır elde edilen ayrıntılı veriler, Litosfer manyetik alan ile ilgili daha net bir resim sunuyor. Manyetik alanın büyük kısmı, Dünya'nın içinde 3 bin metreden daha derindeki dış çekirdekte bulunan erimiş demirden kaynaklanıyor. Elde edilen manyetik haritada, Orta Afrika Cumhuriyeti civarında manyetik alanın beklenmedik şekilde büyük bir artış gösterdiği de göze çarpıyor. Ayrıca uydulardan edilen bu bilgilerle, Dünya'nın manyetik kutuplarının neden birkaç yüz bin yılda bir yer değiştirdiği konusunda da daha sağlıklı tahminler yapılabiliyor. (Kaynak: Science Daily, 22-Mart 2017)
BİLİM TARİHİNDEN NOTLAR
Modern cerrahinin babası Müslüman bilim insanı: Zahravi
Müslüman âlim Ebu Kasım El-Zahravi (936-1013), ya da Batı'da bilinen ismi ile Albucasis, çoğu bilim tarihçisine göre modern cerrahinin babasıdır. 30 ciltlik ünlü eseri Kitab El-Tasrif'te çoğu bugün de kullanılan yüzlerce cerrahi uygulamayı büyük bir hassasiyetle tarif etmiştir. Aynı eserde modern cerrahide hâlâ -geliştirilmiş tipleri- kullanılan 200 civarında kendi geliştirdiği aleti tanıtmıştır. Söz konusu eser 17. yüzyıla kadar cerrahide tartışılmaz bir biçimde en önemli otoriteydi. Modern tıbbın birçok alanında Zahravi'nin izlerini görmek mümkündür. Yaraların dikilmesinde kullanılan, hayvan bağırsağından üretilen ve vücudun tek tepki vermediği iplik olan 'katgüt'ü Zahravi keşfetmiştir. Tıpta, özellikle de doğum süreçlerinde kullanılan forseps aletini geliştiren de Zahravi'dir. Birçok kanser türünün ve hemofilinin genetik olarak geçtiğini fark eden ilk tıp uzmanıdır. Hastayla pozitif iletişimin önemini ve fakirlerin de eşit derecede tedaviye ulaşma hakkı olduğunu vurgulayan ilk tıp uzmanıdır. Bu nedenle tıbbın birçok alanının yanında tıp etiği alanında da önemli bir düşünür olarak değerlendirilir.

BİLİMSEL BİLMECELER
Masa'da beş tane 1 TL madeni para vardır. Bu beş tane paradan birinin sahte olduğunu ve bu sahte paranın diğerlerinden ya daha hafif ya da daha ağır olduğunu biliyoruz. Elimizde gerçek 1 TL madeni para ve bir adet iki kollu terazi vardır. Bu gerçek maddeni parayı ve teraziyi kullanarak iki ölçümde sahte parayı bulabilir misiniz?
Geçen ayın son pazartesisinin tarihine gelecek ayın ilk perşembesinin tarihini eklerseniz 38 elde edersiniz. İki tarih de aynı yıla aitse, bu bilmece hangi ayda oluşturulmuştur?
Not: Cevaplar haftaya Pazar SABAH'ta
GEÇEN HAFTANIN ÇÖZÜMLERİ:
50 kişi dürüst 50 yalancı, ya da 51 kişi dürüst 49 kişi yalancı dediyseniz yanıldınız. Doğru cevap 1 kişi dürüst 99 kişi yalancıdır. "En az bir kişi dürüsttür" cümlesinden hareketle dürüst olan bu kişiye Ahmet diyelim. "Seçilen herhangi iki kişiden en az biri yalancıdır" cümlesinin gereği, Ahmet'le birlikte seçeceğimiz diğer herhangi bir kişinin yalancı olmasıdır. Dolayısı ile Ahmet dışındaki herkes yalancıdır.
Kavanozlardan birine tek kırmızı misket koyarız, diğer kavanoza da kalan 49 kırmızı, 50 mavi misketi koyarız. İlk kavanozun seçilme ihtimali %50'dir ve bu kavanoz seçilirse sonuç kesin kırmızı olur. Dolayısı ile buradan yüzde 50 kırmızı gelme ihtimali var. Diğer kavanozun seçilme ihtimali yüzde 50'dir ve bu kavanoz seçilirse 49/99 olasılıkla kırmızı gelir. Toplam olasılık hesaplanırsa, kırmızı gelme ihtimali yüzde 74,74'tür.