Savaşın çocukları

Türkiye-Suriye sınırının sıfır noktasında bulunan Havar Köyü Azez ile Çobanbey arasında bulunuyor. Fırat Kalkanı Harekatı ile DEAŞ'den temizlenen köyün dört bir tarafında savaşın izlerini görmek mümkün. Yıkılan evler DEAŞ'lı teröristler tarafından kazılan hendekler hâlâ olduğu gibi duruyor. Köyde savaşın bittiğini gösteren tek şey ise sokakları dolduran çocukların oyunları. Savaşın çocuklarının oyuncaklarını da tabiki mermi kovanları. Köy meydanında toplanan çocuklar çatışmalardan geriye kalan boş mermi kovanlarını topluyor. Toplanan kovanlara topraklar dolduruluyor. Bu oyun böyle saatlerce sürüyor. O çocuklardan biri Aya. Henüz yedi yaşında, başında yapay çiçeklerden oluşan bir taç var. Aya'nın babası Özgür Suriye Ordusu'nda savaşçı. DEAŞ köyünü işgal edince annesi ve kardeşleri ile babasının gelip kendisini kurtarmasını beklemiş. Aya o günleri şöyle anlatıyor: "Annem dışarı çıkmamamıza, renkli elbiseler giymemize izin vermiyordu. Hep evde oturuyorduk. Uçaklar geldi. Köyü bombaladı. Sonra DEAŞ'lılar gitti. Artık arkadaşlarımız ile oyun oynuyoruz. Sokakları geziyoruz."
ENKAZ OLMUŞ ŞEHİRLER
Suriye'de yıllardır devam eden iç savaşta 310 bine yakın insan hayatını kaybetti. Milyonlarca Suriyeli vatansız kaldı. Savaştan en çok etkilenenler ise yine çocuklar oldu. Henüz oyun çağındaki on binlerce çocuk yaşıtları gibi sokaklarda doyasıya koşmak, parklarda oynamak, okula gitmek yerine daha küçük yaşta savaşın korkunç yüzüyle tanıştı. Kalem tutması gereken eller silahın soğuk demirini kavradı. Şen çocuk kahkahaları yerini savaşın acı feryatlarına bıraktı.
Türkiye, sınır güvenliğini tehdit eden DEAŞ militanlarına karşı 24 Ağustos'ta Fırat Kalkanı Harekatı'na başladı. Harekat kapsamında DEAŞ militanlarının elinde bulunan Cerablus, El Rai, Dabık ve El Bab teröristlerden temizlendi. DEAŞ militanları Rakka'ya doğru kaçarken arkalarında koca bir enkaz ve yerle bir olmuş şehirler bıraktı. Yaşanan kabus gibi günlerin ardından Türkiye'nin desteğiyle yeniden ayağa kalmak çalışan kentlerde şimdi her şey değişti. DEAŞ militanlarının yerini Özgür Suriye Polisleri aldı. Çocuklar yeniden sokakları doldurmaya başladı. Korku ile geçen yılların ardından gelen özgürlük tüm çocukların yüzünü güldürdü.

Silaha hayır
Çobanbey'de bir kız var adı Fatma. Evinin kapısında kocaman bir silah resmi var. Artık savaş istemeyen bir sokak ressamı çizmiş. Fatma da artık bıkmış savaştan. Silah sesi duymak istemediğini söylüyor. Her silah sesinde kendi de kardeşi de çok korkuyormuş. O yüzden bu resmi çok seviyor. Çobanbey'in DEAŞ'den kurtarıldığı için mutlu olduğunu dile getiren Fatma, "Savaş altında yaşamak çok zor. Bazen yiyecek yemek bile bulamıyorduk. Hep silah sesi vardı. Çok korkuyorduk. Arkadaşlarımızın birçoğu kaçıp Türkiye'ye gitti. Sonunda kurtulduk. Savaş bitti. Arkadaşlarımız yavaş yavaş dönmeye başladı. Her şey daha güzel oldu" diyor.

El Bab'da bir pamuk şekerci
El Bab'da çocuklara pamuk helva satan bir çocuk... Adı Saleh. Henüz 12 yaşında. DEAŞ esaretinde dört yıl yaşamış. El Bab'da tüm okullar kapatıldığı için okula gitmemiş. DEAŞ'ın El Bab sokaklarında, meydanlarında yaptığı onlarca vahşete tanık olmuş. Çatışmaların yoğun olduğu zamanlarda aylarca dışarı çıkamamış. DEAŞ gittikten sonra küllerinden doğmaya çalışan El Bab'da o da arabasıyla sokaklara çıkıp tekrar pamuk helva satmaya başlamış. Saleh, "Sonunda gittiler. Türkiye bizi kurtardı. Belki okula tekrar giderim" diyor.
Çocuklar okul sıralarında
Fırat Kalkanı Harekatı ile özgürleşen Suriye'deki bölgelerden biri de Kadılar Köyü. Köydekiler kendilerini DEAŞ'tan kurtaran Türkiye'ye teşekkür etmek için yeni açılan okullarının adına 15 Temmuz'un simge ismi Şehit Ömer Halisdemir'in adını verdiler. Dört sınıfta 160 öğrencisi bulunan okulun öğrencileri yıllar sonra sıralarına oturabildikleri için gayet mutlu. Okulun en başarılı öğrencilerinden biri de Elif. Kapkara geçen günlerden sonra arkadaşlarıyla birlikte okula gitmemin keyfini yaşayan Elif, "DEAŞ gittikten sonra okulumuzda önce tadilat yapıldı. Sıralar geldi. Sonra öğretmenler ve derse başladık. Şimdi arkadaşlarımla birlikte her gün okula geliyorum" diyor.

Futbol olmazsa olmaz
Belki de bir yerde savaşın bittiği gösteren en iyi görüntülerinden biri sokak ortasında top oynayan çocuklardır. DEAŞ'ın işgal ettiği Suriye'nin kuzeyinde de savaş bitti. Mayınlar temizlendi. Çocuklar sokaklarda top oynamaya başladı. Havar köyünde de çocuklar top peşinde koşturuyor. Arkadaşlarıyla top oynamayı çok sevdiğini söyleyen Muhammet, "Burada arkadaşlarımızla birlikteyiz. Top oynamayı çok seviyoruz. Her akşam toplanıp oynuyoruz. Çatışmalar varken evden dışarı çıkmıyorduk. Sürekli uçaklar uçuyordu. Şimdi her şey bitti. Arkadaşlarımızla oynuyoruz, geziyoruz. Hep birlikte vakit geçiriyoruz. Bir daha hiç savaş olmasın, silahlar patlamasın istiyorum" diyor.