Türk çayı ince bellide içilir

Rize'nin tarihi, kültürü, yemekleri ve doğasının güzelliği herkesin malumu. Dağı, yamacı ve yaylaların çokluğu da bilinen diğer güzellikleri. Ancak Türkiye'de Rize denince akla ilk olarak tavşankanı çay geliyor. Rize tepelerinde ve evlerin bahçelerinde ekili çayların görüntüsünün seyrine doyulmuyor. Burada çay toplama zamanı kolektif çalışma kültürü yaygın. Rizeli çocuklar da daha küçük yaşlarında aileleriyle çayların tarlalarında büyüyor, onlarla çay toplayarak bu kültüre aşina oluyor.
Rizeli Aytül Turan'ın da çocukluğu çayların arasında geçmiş. Turan yaylalarda büyümüş. Rize kültürüne çok hâkim. Yörenin folklorunu ve geleneksel sanatlarını öğrenerek yetişmiş. Sepet örücülüğü de bilen Turan, çocuk gelişimi bölümü okusa da çay tutkusu onun Rize'de Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi'nde Çay Eksperliği Bölümü'ne girmesine vesile olmuş. Kadın bir girişimci olarak çay alanında çalışmaya başlamış Turan: "Çayın mutfak kısmını biliyordum. İmalatından, çayın kalitesine, tartımına ve tadına kadar sorumlu olan kişi olarak bir firmada çay eksperliği yaptım" diyor. Geçen yıl ise hayatını değiştiren bir karar almış Turan. Rize Ticaret Borsası tarafından Türk çayının marka değerini artırmak amacıyla düzenlenen Çay Demleme Yarışması'nı sosyal medyada duyunca bu yarışmaya katılmaya karar vermiş.
ÇİN'DE YARIŞACAK
Yarışmaya hazırlanmak için ev ahalisine çaylar demlemiş durmaksızın, onların damak tadına güvenerek çalışmış. Turan, çay eksperi olduğu için zaten çayın tadına hâkim. Sunum için ise Rize'nin geleneksel sanatından objeler seçmiş. Büyük bir hazırlığın ardından Türkiye'de dördüncüsü düzenlenen Çay Demleme Yarışması'nda (Tea Master Cup) geçen yıl Türkiye çay demleme ve sunum şampiyonu olmuş.
Yarışmada birinci olduktan sonra "Bir çay demle de iyi çay nasıl olurmuş bir tadalım" diyeni çok olmuş. Zaten o da herkesin demlediği çayı içemiyor. Turan "Türk çayı en güzel ince belli bardakta içilir" diyor. Ödüllü çay eksperi şimdi şehir tanıtımlarında, festivallerde çay demleme tekniklerini gösteriyor. Bu sene Çin'deki uluslararası çay demleme yarışmasına katılacak. Turan, Çin'de Türkiye'yi temsil edeceği için çok heyecanlı. "Yurtdışındaki yarışmada daha geniş kitlelere Türk çayını duyurabileceğiz" diyerek mutluluğunu paylaşıyor.

İyi çay nasıl demlenir?
Kaliteli siyah çay seçmeliyiz.
Porselen ya da bakır demlik kullanırsak daha leziz bir çay elde edebiliriz.
Çay suyu da oldukça önemli; dinlenmiş su öneriliyor. Isıtılmış ve bekletilmiş su kullanmamalıyız. Suyun Ph seviyesi aşırı asidik veya aşırı bazik olmamalı. (Ph: 6.5 üzeri - 8.5 altında olabilir)
En önemli husus; kaynamış ve ilk sıcaklığı gitmiş suyu (95-98 C derece) üst demliğe döküp, üzerine kuru çayı ilave etmek. Çayın üzerine suyu dökersek çayı haşlamış oluruz.
Demleme ölçü birimi olarak; dört çay bardağı sıcak suyun üzerine bir çay bardağı dolusu kuru çay ilave etmeliyiz. Daha açık renk bir dem istenirse diğer bir ölçü birimi olarak; bir çay bardağına bir tatlı kaşığı kuru çay ilave edilmeli. İçilecek bardak sayısı arttıkça su ve çay miktarı doğru orantıda arttırılabilir.
Tarifi uyguladıktan sonra çayı 15-20 dakika arasında demlemeye bırakıyoruz. İlk 15 dakika kafein suya geçer. Fakat çaydaki tanelerin suya tamamen geçebilmesi için 20 dakika demlemeye bırakmalıyız. Alt demliğin su sıcaklığını 98-99 C derecede tutup, üstün demlenmesini bekliyoruz. Su kaynamamalı.
Alt su kaynayıp üst deme buhar verdiği takdirde çayımız acılaşır ve erken bayatlar.
Çay demlenirken üst demliğin dökme deliğini tıpa ile tıkarsak çayımızın aromalarının uçmasını engel olup daha leziz bir çay içebiliriz.
Çayımıza bir tutam da sevgi eklemeyi unutmayalım.