Yar deyince kalem elden düşüyor

İnsan aşka tutulmaya görsün 'kalem elden düşüyor' işte... Büyük bir girdabın içine giriyor, savruluyor da savruluyor. Ki aşk bu, kim olduğunuza bakmaz ve aynı şiddetle çarpar insanı. Yani herkes eşittir aşk karşısında. Ama aşkı anlatma konusunda şairler bir adım öndedir. Onların dizeleri tercüman olur duygularımıza. Peki onlara kim yazdırmıştır bu şiirleri?
Nazım'ın Piraye'ye olan sevdasının şiirlerini biliriz. Cemal Süreya, Edip Cansever ve Turgut Uyar'ın Tomris Uyar'a aşkları da dillere destandır. Efsane şiirler Uyar için yazılmıştır. Fakat bütün şairler onlar gibi açıktan isim vererek yazmaz kime aşık olduklarını. Mesela Ben Orhan Veli şiirinde usta şair "Bir de sevgilim vardır pek muteber/ İsmini söyleyemem/ Edebiyat tarihçisi bulsun..." der. Edebiyat tarihçileri bulur o sevgiliyi: Nahit Gelenbevi'dir o gizli sevgili.
Edebiyatımızda şiirlere konu olan gizemli aşklar çoktur. Leylim Leylim, Şiir Hikayeleri, Kalsana Dedi Bana, Yalnız Seni Arıyorum gibi kitaplar işte bu aşkların peşine düşmüştür.
Ama sadece şairler değil. Ressamların, müzisyenlerin aşkları da bize kılavuzluk eder. 14 Şubat Sevgililer Günü arefesinde, yüreğimizi titreten dillere pelesenk olan şiirlerin, şarkıların kimler için yazıldığının izlerini sürdük...
Aşkın resmi çizilirmiş
NÜ'YÜ GİYİNDİREN AŞK
NAZIMA HANIM: Geçen yıl 1 milyon 150 bin TL'ye satılarak Türkiye'de 2017'nin en pahalı portresi olan Sara tablosunun perde arkasında bir aşk hikayesi vardır. Bu eser Mahmut Cûda'nın 1929'da yaptığı üç nü resimden biriydi. 1932'de ressam, tablodaki kadına pembe bir elbise giydirdi. İşte aşk bu elbisede gizliydi. Bu elbise, Cûda'nın, 1931'de yaşamını birleştirdiği eşi Nazıma Hanım'ı ilk gördüğünde üzerinde olan kolları, yakası ve etekleri volanlı pembe elbiseydi.
MODIGLIANI'NİN İLHAM PERİSİ
JEANNE: Jeanne upuzun saçlarıyla ünlü çok güzel bir kızdı. 1917'de ressam Amedeo Modigliani ile tanıştı. Aralarında büyük bir aşk başladı ama kronik hastalığını maskelemek için alkol ve uyuşturucu kullanan ressamla yaşamak çok zordu. Modigliani 1920'de veremden yaşamını yitirdi. Bir gün sonra da ressamın büyük aşkı ve ilham perisi Jeanne intihar etti.


CHAGALL AŞKIN RESMİNİ YAPTI
BELLA: Aşk onların ayaklarını yerden kesmişti. Bir gezegenle, çevresinden ayrılamayan uydusu gibiydiler. Yerçekimini ortadan kaldıran aşkları evlilikle sonuçlandı. Chagall, 1915'te yaptığı The Birthday adlı eserinde Bella'ya olan sevgisini resmetmişti.
PICASSO'NUN SEVDASI
DORA MAAR: Picasso'nun dehası ile başa çıkmayı başarabilen tek kadın oldu. O da bir ressamdı. Picasso'nun 1937'de yaptığı The Weeping Woman adlı tablosuna da Dora ilham kaynağı oldu. Sonra şöyle diyecekti: "Benim için o, ağlayan kadın. Yıllarca onu hep işkenceye uğramış gibi çizdim. Bu sadistliğim yüzünden değildi. Bundan memnun da olmadım. Beni zorlayan bir imaja boyun eğdim, sadece."

Şarkılar seni söyler
NEREDEN SEVDİM O ZALİM KADINI
AFİFE JALE: Afife Jale ile udi bestekar Selahattin Pınar 1928'de bir konserde tanıştı ve bir yıl sonra evlediler. Mutlu bir dönem geçirdiler. 19 yaşındayken geçirdiği zor günler nedeniyle rahatsızlanan Afife Jale o dönem morfin bağımlısı olmuştu. Pınar'ın eşinin bağımlılığını öğrenmesiyle her şey altüst oldu. Pınar, o dönem Afife Hanım için Nereden Sevdim O Zalim Kadını adlı şarkıyı Yusuf Ziya Ortaç'ın dizelerinden bestedi.
MANÇO'NUN KOL DÜĞMELERİ
SEMRA HANIM: Semra, Kızıltoprak'ta doğup büyümüştü. Yine o yakada yaşayan Barış Manço ile tanıştı ve iki genç 1962'de nişanlandı. Ancak Barış Manço bir yıl sonra eğitim için Belçika'ya gitmeye karar verince nişan da bozuldu. Manço yaşadığı üzüntüyle Kol Düğmeleri şarkısını yaptı. O kol düğmeleri de iddialara göre Semra'nın kendisine hediyesiydi.
KARLAR YAĞDI BAŞA LEYLAM
LEYLA HANIM: Ankara, Cebeci'de bir gazinoda çalışmaya başlayan Neşet Ertaş, gazinoda Leyla adlı bir kızla tanışır ve aşık olur. Babasına evlenmek istediğini söyler ama Leyla ile tanışan baba, bu kararına karşı çıkar. Ertaş babasını dinlemez ve evlenir. Üç çocukları olur ama aralarında başlayan geçimsizlik yüzünden ayrılma kararı alırlar. Ertaş da, eski eşi için Yazımı Kışa Çevirdin şarkısını yapar.
COHEN'İN TUTKUSU
MARIANNE IHLEN: Leonard Cohen, 1960'ların başında Yunanistan'ın Hydra adasına gelir. En büyük aşklarından Marianne Ihlen'le de markette tanışır. Sonra sevgili olurlar. Tutkulu bir aşktır. Bird on the Wire, Hey, That's No Way to Say Goodbye, So Long Marianne... Hep Marianne'e yazılmış şarkılardır...
Şiir yazdıran kadınlar
YAHYA KEMAL'İN SAHİP ÇIKAMADIĞI AŞKI
CELİLE HANIM: Hümeyra'nın seslendirdiği, Yahya Kemal'in Sessiz Gemi şiiri sanıldığı gibi hayat ve ölüm üzerine bir şiir değildir. Şairin, Nazım Hikmet'in annesi Celile Hanım'a büyük sevdasının dizeleridir. Karşılık da bulan, yıllar süren bu aşk Kemal'in, kocasından boşanan Celile Hanım ile yapacağı evliliğe "Millet ne der" diye korkarak yanaşmamasından dolayı mutlu sona ulaşmaz. Kemal de şairler arasında aşkına sahip çıkmadığı için örtülü bir cezaya maruz kalır.
KARAKOÇ'UN SIRRI ÇÖZÜLEN MONA ROSA'SI
MUAZZEZ AKKAYA: Sezai Karakoç'un Mona Rosa'sını aşık olup da okumayan, okuyup da etkilenmeyen var mı? Büyük şairin karşılıksız aşkının ölümsüz eseridir bu şiir. Bu şiirin, Karakoç'un Mülkiye yıllarında aşık olduğu, aynı okulda okudukları Muazzez Akkaya'ya yazıldığını Türkiye yıllar sonra öğrendi. Akkaya ise bu gerçek ortaya çıktıktan ancak yıllar sonra sessizliğini bozmuştu: "Okul yıllarında ilgisini fark etmiştim; bu şiiri yazdığını da biliyordum ama ben aynı yakınlığı duymamıştım."
ASAF'IN LAVİNİA'SI GÖREN HERKESİN SEVDALISI
MEVHİBE BEYAT: "Sana gitme demeyeceğim/ Ama gitme Lavinia/ Adını gizleyeceğim/ Sen de bilme Lavinia." Özdemir Asaf'ın adını gizlediği Lavinia'nın Mevhibe Beyat olduğu çok sonraları ortaya çıktı. Gören gözleri güzelliği ve aurasıyla kendine hayran bırakan Mevhibe Hanım'a, sadece Asaf değil, akrabası Oktay Akbal da da aşık olur. Akbal'ın öykülerinde Hisya'dır. Mevhibe Hanım'ın ise iki büyük aşkı vardır; ressam Edip Hakkı Köseoğlu ve İlhan Selçuk. Selçuk ile iki yıl evli kalan Mevhibe Hanım, sonra sırasıyla Öztürk Serengil ve Muhlis Hasa ile evlenir. 2007 yılında ise vefat eder.

EYÜBOĞLU'NU ŞAİR YAPTI BU SEVDA
MARİ GEREKMEZYAN: Yazar ve ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu'nu şair yapan Mari Gerekmezyan'a duyduğu sevdadır. Sonradan bestelenip dillere pelesenk olan Karadut şiiri onun için yazılmıştır. Ama bu hazin bir aşk öyküsüdür. Akademide tanışırlar. Fakat Eyüboğlu evlidir. Karşılıklıdır sevdaları ama bir araya gelemezler... Eyüboğlu şiirlere döker aşkını. Mari de onun büstünü yapar. Fakat bir süre sonra amansız bir hastalığa yakalanır Mari ve yaşamını yitirir. Eyüboğlu ise hayata küser. Karısı Eren Hanım uzun uğraşlar sonucu onu hayata bağlar.
KARAKOÇ'UN EN BÜYÜK SIRRI
MİHRİBAN: "Yar deyince kalem elden düşüyor/ Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor/ Lambamda titreyen alev üşüyor/ Aşk kağıda yazılmıyor Mihriban!" Şair Abdurrahim Karakoç'un Mihriban şiiri aslında aşk, şair ve şiir ilişkisini çok iyi özetliyor. Edebiyat tarihimizin büyük sırlarından biridir Karakoç'un bu şiiri kime yazdığı. "Adı bende kalsın" diye açıklamamıştır şair. 1960'ta yaşadığı gençlik aşkıdır. Kavuşamazlar, sonrasında şair bir şiir daha yazar: "Unutmak kolay mı? Deme/Unutursun Mihribanım. Oğlun, kızın olsun hele/ Unutursun Mihrabanım" diye. Ama kendi unutmaz. Bir daha da aşık olmaz.