Haydarpaşa Garı küllerinden doğuyor

II. Abdülhamit tarafından 115 yıl önce Alman mimarlar Otto von Kühlmann ve Hellmuth Cuno'ya yaptırılan İstanbul Bağdat Demiryolunun başlangıç noktası Haydarpaşa Tren Garı'nda 28 Kasım 2010'da büyük bir yangın çıktı. Alevlerin göğe yükseldiği yangında gar binasının çatısı tamamen yandı, üst katlar zarar gördü. TCDD Genel Müdürlüğünce 2016'da başlatılan ilk etap restorasyon çalışmalarında, çatı ve çatıdaki iki kule onarıldı. 11 adet çelik çatı makası orijinaline uygun olarak üretilerek çatıya konuldu. Yangında zarar görmesine rağmen korunabilir durumda olan eski çelik makaslar, tuğla duvarlar ve ahşap çatı orijinaline uygun onarılarak yerinde korundu. Çatıda yanan ahşap kısımlar yenilenirken su ve ısı yalıtımı yapıldı. Çatıda kurşun, bakır ve İspanya'dan getirilen arduvaz taşı kullanılarak çatı üst örtüsü ve çatı olukları tamamlandı.


Zemin kattaki yolcu bekleme salonunun alçı tezyinatları onarıldı, üzerilerindeki kalıntılar temizlendi. Mikro enjeksiyonla yüzey sağlamlaştırıldı, renklendirilerek son haline getirildi. Aynı zamanda TCDD 1. Bölge Müdürlüğü'nün bulunduğu binanın bekleme salonunda döşeme kaplaması orijinaline uygun olarak yenilenirken duvar mermerleri ve giriş kapıları elden geçirildi, gişelerdeki vitray camlarının onarıldı. 2018'de ilk etap çalışması tamamlanmasının ardından aynı yıl ikinci etaba başlandı. Bu kapsamda gar binasının dış cephe taşları onarılmaya devam ediliyor. Dış cephe taşları için Bilecik'in Osmaneli ilçesinden getirilen ve ustaların elleriyle işleyerek yaptıkları kum taşı kullanılıyor. Restorasyon çalışmaları kapsamında ahşap pencereler, panjur ve kapıların onarımı yapılıyor. Kullanılabilir durumda olan orijinal kapı, panjur ve pencerelerde sadece hasarlı kısımlar orijinaline uygun olarak değiştirilirken kullanılabilir durumda olmayan kapı, pencere ve panjurlar ise orijinaline uygun şekilde yeniden yapılıyor.

BÜYÜK ÇABA HARCANIYOR
Tren garının 3'üncü katında duvarlarda araştırma raspası yapan görevliler çeşitli zamanlarda üzerine boya yapılan süslemelere ulaşarak bu süslemelerin orijinal haline getirilmesi için büyük emek harcıyor. Zemin kat yolcu bekleme salonundaki döşeme kaplaması orijinaline uygun olarak yenilenirken duvar mermerleri ve giriş kapıları onarılmış, gişelerdeki vitray camlarının onarıldı. İkinci etap çalışmaları içinde eskiden gümrük binası olarak kullanılan Plan 5 Nolu binanın da çatısı, dış cephe, kapı ve pencerelerinin tadilatı ile zemin iyileştirme ve güçlendirmesi yapılıyor. Plan 5 Nolu binadaki çalışmaların yaklaşık yüzde 70'i tamamlandı.

TOPLUMSAL HAFIZADAKİ YERİNİ ALACAK
TCDD adına restorasyon çalışmalarını denetleyen İnşaat Mühendisi Evren Korkmazer, "Tarihi kültür mirasımız olan gar binası hizmete girdiği 1908'den beri ilk kez bu kadar geniş çaplı bir restorasyon kapsamına alındı. Restorasyon çalışmaları, uzman ekipler denetiminde, ilgili koruma kurulu kararları doğrultusunda, itinalı bir şekilde devam ediyor. Gar binası bu çalışmaların ardından aslına uygun şekliyle toplumsal hafızamızdaki eski yerini alacaktır" dedi.

MOTORU YANAN SAAT YENİDEN ÇALIŞTIRILDI
Garın sembolü olan saat, yangından 10 dakika sonra durmuştu. Alevler içindeki saat o gün SABAH'ın objektifine yansımıştı. Saatin yangında zarar gören motoru, tarihi saat ustalarının eliyle onarıldı. Saatin rakamları temizlendi ve yerine takıldı. Ve böylece sembol saat yepyeni şekilde eski yerine konuldu.