Küçük kızların beni örnek alması güzel bir duygu

Komşumuz Yunanistan sınırları içerisinde yer alan Rodos adasını bilirsiniz. Ege Denizi'nin güneydoğusunda yer alan Rodos, Marmaris Bozburun'a sadece 18 kilometre uzaklıkta. Açık su milli yüzücülerimizden Bengisu Avcı için mesela 6-8 saatlik yüzme mesafesinde. Geçtiğimiz günlerde bu dibimizdeki adadan yüzme değil ama satranç branşında dünya çapında bir başarı haberi geldi. 14 yaşındaki Arya Aydoğan, Dünya Satranç Şampiyonası'nda şampiyon olarak önemli bir başarıya imza attı.
2025 FIDE Yaş Grupları Hızlı ve Yıldırım Satranç Şampiyonaları'na katılan Arya Aydoğan, 14 yaş kızlar kategorisinde 11 maçta 9 puan alıp dünya zirvesine çıkarak hem Türkiye'ye hem memleketi Bursa'ya büyük bir gurur yaşattı. 43 ülkeden 436 sporcunun mücadele verdiği Dünya Şampiyonası'nda mücadele eden kadın usta adayı (WCM) Arya Aydoğan, hem oyun disiplini hem de stratejik hamleleriyle dikkat çekti. Biz de kendisiyle buluşmak istedik lakin ne mümkün! Rodos'tan Dünya Şampiyonu apoletiyle dönen Arya soluğu Karaman'da almış. Bu satrançla ilgilenen aileler sıradan bir durum çünkü hayatları turnuvalar için yollarda geçiyor. Biz de en azından telefonla da olsa Arya'ya telefonla ulaşıp röportaj yapmak istedik. Babası İhsan Bey, "Harika olurdu ama Arya şu an final için yarışıyor, konsantrasyonu bozmayalım" dedi. Biz yine de sorularımızı yolladık. Aşağıdaki yanıtlar Karaman'da kürsü kovalarken bizi kırmayan sevgili Arya Aydoğan'dan geldi.

Dünya Şampiyonu olduğunun günün ertesi sabahı uyandın. İlk aklına gelen ne oldu?
- Bu unvanı kazanmayı çok istiyordum, yani Dünya Şampiyonu olmayı... Hem kendi adıma hem de ülkemiz adına gurur duydum. Bir hedefime daha ulaşmıştım ve çok mutluydum. Hızlı ve yıldırım satranç, klasik satrançtan biraz farklı. Hızlı düşünüp doğru hamleler yapmak gerekiyor. Antrenörlerimle sıkı hazırlık yaptım. Hızlı ve yıldırım satrançta, Avrupa'da şampiyonluklarım ve derecelerim vardı. Dünyada da bunu başarmak istiyordum, mutluyum. Yıldırım tempoda oynamayı seviyorum.
Ediz Gürel, Yağız Kaan Erdoğmuş derken şimdi de sen... Dünya satrancının konuştuğu, Bursa'da daha 18 yaşına bile gelmemiş isimlersiniz. Nedir bu Bursa'nın başarısının sırrı? İskender mi yoksa...
- Bursa'da satranç sporcuları arasında, iyi bir rekabet var. Onun etkisi olabilir. Sporcunun da elinden geleni yapması gerekiyor tabii ki. Ben kendi adıma Avrupa'da ve dünyada ülkemize başarılar getirmeye devam etmek istiyorum. Bunun dışında Kadın Büyük Usta (WGM) unvanı alıp dünyanın en iyi satranç sporcuları arasında yer almayı arzuluyorum.

Satranç dünyasında genç bir kız olmak nasıl bir duygu? Nelerde zorlanıyorsun?
- Satranç, çok sevdiğim bir hobim. Sevdiğim bir işi yapmak çok güzel. Bazen turnuvalarda aileler yanıma gelip "Kızım senin gibi başarılı olmayı çok istiyor, ona neler önerirsin?" diyorlar. Küçük kızların örnek aldığı kişi olup, onların motive kaynağı olmak çok güzel bir duygu. Zorlandığım bir durum düşündüğümde yok gibi aslında.
Klasik bir soru: Kariyerine devam ederken okul nasıl gidiyor?
- Şu anda okulla ilgili her şey yolunda. Ancak okul hayatıyla spor hayatını birlikte iyi bir şekilde götürmek gerçekten çok zor. Her ikisi için de ciddi zaman ayırmak gerekiyor. Zamanımı iyi planlamaya çalışıyorum. Turnuva dönüşü bazen sınav haftasına denk geliyorum. Bu durum beni tabii ki zorluyor. Bu süreci de kendi çalışmalarım, ailem ve öğretmenlerimin desteği ile iyi bir şekilde yönetmeye çalışıyorum.
En başa dönelim, satranca kaç yaşında ve nasıl başladın?
- Altı yaşındayken satranç kursuna gittikten sonra satranca ilgim oluştu. Kurstaki satranç antrenörüm oyun tarzımı gördükten sonra ailemi bilgilendirdi. Onun turnuvalara yönlendirmesiyle satranca devam ettim. Şu anda da çok severek oynamaya devam ediyorum.

Rakibini yenip çok üzüldüğünü gördüğünde onu teselli eder misin?
- Bütün sporcular maç kaybettiğinde üzülür. Bunu bildiğim için normal karşılarım. Desteğe ihtiyacı olursa onunla konuşmaya çalışırım.
Oyun stilini nasıl tanımlarsın? Agresif mi, savunmacı mı, stratejik mi?
- Stilim, oynadığım turnuvaya veya rakibe göre değişebiliyor. Her zaman agresif bir oyun maç kazanmamızı sağlamayabilir. Bazen iyi savunma yaparak da maç kazanabiliriz.
Turnuvalarda seni en çok zorlayan anlar genelde hangi tür hamlelerde oluyor?
- Rakibim hesaplamadığım bir hamleyi yaptığında biraz şaşırıyorum. O hamleyi yapma amacını bulmaya çalışıyorum. Bu beni bazen zorluyor.

En sevdiğin ders hangisi?
- Tercih yapmam gerekirse herhalde İngilizce ve Bilişim dersini seçerdim.
Uzun süren maçlarda zihinsel dayanıklılığınızı nasıl koruyorsunuz?
- Sağlıklı bir beslenme ve iyi bir uyku bana çok iyi geliyor. Böylelikle maçlara daha iyi konsantre de olabiliyorum.
Satranç dışında neler yapıyorsunuz?
- Severek yaptığım birçok şey var aslında. Piyano çalmak, kitap okumak, arkadaşlarımla vakit geçirmek, evde evcil hayvanlarımla ilgilenmek ve yüzmek gibi. Fırsat buldukça bunları yapmaktan keyif alıyorum.
Kaybettiğiniz bir oyunu duygusal olarak nasıl yönetiyorsunuz?
- Sürekli kaybetmediğim sürece sorun yok. Çünkü dünyada sürekli kazanan birisi yok zaten. Bunu düşünerek kendimi rahatlatmaya çalışıyorum.
En unutamadığınız maç hangisiydi?
- Şampiyonluk için çıktığım her maç benim için unutulmaz oluyor. En son Dünya Yıldırım Satranç Şampiyonası'nda çıktığım son maçta çok heyecanlanmıştım. Çünkü çok istediğim Dünya Şampiyonluğuna ulaşmak üzereydim.
Rakibinizin masaya oturuşundan oyunun nasıl geçeceğini tahmin eder misiniz?
- Rakibimin masaya oturuşu, oyunun hakkında bilgi vermeyebilir. Ama maçtaki hareketleri bize bilgi verebilir.
"Keşke onunla maç yapsam" dediğiniz biri var mı?
- Dünya klasik, hızlı ve yıldırım satranç şampiyonu Magnus Carlsen'le maç yapmak isterdim. Çünkü o dünyadaki en başarılı satranç sporcusu, onunla oynamak harika olurdu.

HAYATI MÜZİKLE GEÇSİN İSTEDİK
Meslekleriniz nedir? Neden Arya ismini tercih ettiniz?

İhsan Aydoğan: Eşim Sevinç de ben de Rehber Öğretmeniz. Arya, tek çocuk. Arya, operada uzun şarkı demek. Her zaman ismiyle birlikte müzikle iç içe olsun ve adı gibi uzun ömürlü, güzelliklerle dolu bir hayat şarkısı olsun istedik. Kızımızı, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda mutlu olduğu alanlarda desteklemeye ve onun yanında olmaya çalışıyoruz.

KIZLARIMIZIN BAŞARISI ÇOK DEĞERLİ

Arya'nın maçlarını her zaman takip ettiğini söyleyen Türkiye Satranç Federasyonu Başkanı Fethi Apaydın'ın başarılı sporcuyla ilgili umut verici konuşuyor: "Kızlarımızın başarısı çok değerli. Arya ve diğer sporcularımızın bugünkü başarısıyla gelecekteki kadın milli takımımızın adımları atılıyor. Turnuvadan hemen sonra sporcumuzun velisini aradım ve tebrik ettim. Heyecanlarına ortak olmak önemli. Sporcumuz için özel bir ödül planladık. Gereken masraflar federasyonumuzca karşılanıyor. Arya gibi bir çok gencimizin ülkemiz adına uluslararası başarılar kazanması için altyapıya ücretsiz eğitimler veriliyor, proje kapsamında gençlerimiz uluslararası turnuvalara gönderiliyor. Sporcumuzu, ailesini, antrenörlerini tebrik ediyor, her zamanki kıymetli destekleri sebebiyle bakanlığımıza ve ana sponsorumuz Türkiye İş Bankası'na çok teşekkür ediyoruz."