CEM DURAN UZUN / SETA
Seçimlerin yenilenmesi ve geçici bakanlar kurulu
7 Haziran seçiminden sonra oluşan Meclisten bir hükümet çıkmayınca Cumhurbaşkanı 24 Ağustos tarihinde TBMM seçimlerini yenileme kararı aldı. Böylece Cumhurbaşkanı tarafından seçimlerin yenilenmesi kurumu ilk defa işletilmiş oldu. Anayasanın 116. maddesi "...yeni seçilen Türkiye Büyük Millet Meclisinde Başkanlık Divanı seçiminden sonra ... kırkbeş gün içinde Bakanlar Kurulunun kurulamaması hallerinde de Cumhurbaşkanı ... seçimlerin yenilenmesine karar verebilir" hükmünü taşımaktadır. Anayasanın bu hükmünün amacı, partilerin anlaşamaması sonucu TBMM içerisinden bir Bakanlar Kurulu çıkmadığı için ülkede bir hükümet krizi yaşanması halinde, seçimlere yani milletin hakemliğine başvurularak bu krizin aşılmasını sağlamaktır. Nitekim 1961 Anayasasında da benzer bir hüküm (108. madde) bulunmakla beraber, Cumhurbaşkanınca seçimlerin yenilenmesi çok zor koşullara bağlandığından 12 Eylül öncesi birtakım siyasal krizlerin seçimlerle çözülmesi mümkün olmamıştır. Sonuçta 1982 Anayasasının 116. maddesi yaşanan bu tecrübelerle hazırlanmıştır. Parlamenter demokrasilerin hemen hepsinde devlet başkanları benzer yetkilere sahiptir. Anayasanın bu açık hükmü karşısında ve Mecliste bir hükümet krizi yaşanmakta iken Cumhurbaşkanının seçimleri yenileme dışında başka bir alternatifi olduğunu söylemek mümkün değildir. Dolayısıyla bu karar ve bu kararın sonucunda oluşturulacak geçici Bakanlar Kurulu bir Cumhurbaşkanı tercihinden çok anayasal zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Anayasanın 114. maddesi ise, Cumhurbaşkanının seçimleri yenilemesi halinde, mevcut Bakanlar Kurulu ile değil tüm siyasi parti gruplarının katılacağı bir geçici Bakanlar Kurulu ile seçime gidileceğini düzenlemektedir. Başbakan Davutoğlu'nun koalisyon kurulamadığı takdirde Meclisin erken seçim kararı alması yönündeki talepleri kabul görmeyince, seçime geçici Bakanlar Kurulu ile gidilmesi zorunlu hale gelmiştir. Eğer Meclis kendi varlığı ile ilgili kararı yürütmeye ve Cumhurbaşkanına bırakmayıp kendisi erken seçim kararı alsaydı, mevcut Bakanlar Kurulu ile seçime gidilecek ve şu anda yaşanan tartışmaların hiçbirisi söz konusu olmayacaktı. Ancak Meclis bu kararı almadığı için geçici Bakanlar Kurulu ile seçime gidilmesi Anayasanın açık hükmünün gereği haline gelmiştir.