Rusya'nın Suriye hamlesinin anlamı

Rusya'nın Suriye'deki askeri müdahalesinin çok boyutlu bir anlama ve etkiye sahip olduğu söylenebilir. Her ne kadar Moskova'dan yapılan resmi açıklamalarda Rusya'nın askeri operasyonlarının ülkede çatışan radikal grupların tasfiyesine yönelik olduğu belirtilse de, esasında Esed rejimini kısa vadede yıkılmaktan kurtarmayı ve ilerideki diplomatik görüşmeler aşamasında onun pozisyonunu güçlendirmeyi amaçladığı görülmektedir. Rusya iyice köşeye sıkışan Esed'e bir nevi can suyu vermiştir. Şayet kısa vadede muhalif güçler ve IŞİD bertaraf edilemez ve Suriye bölünür ise, Lazkiye çevresinde Rusya destekli bir ülkenin ortaya çıkma ihtimali vardır. Bu durumda da yine Moskova, Akdeniz'de artık iki askeri üsse sahip olan önemli bir stratejik aktöre dönüşecek. Böylece Putin de, "Batıya pencere açan" I. Petro misali tarihe "Akdeniz'e pencere açan" Rus lider olarak geçebilir. Fakat bölgedeki güç dengesini bir oldu bittiyle ve doğrudan askeri kuvvetle değiştirmeyi amaçlayan bu hamlenin etkisinin sadece bu bölgeyle sınırlı kalacağı düşünülemez. Putin'i bu hamleye iten saiklerin, ülke-içi dinamiklerden neşet ettiği de göz ardı edilmemeli. Aslında Putin, sadece Esed'i değil, kendisini de kurtarmaya çalışıyor Suriye operasyonları ile. Öyle ki, bir buçuk seneden beri Ukrayna'da Kırım'ın işgali ve Donbas bölgesinin istikrarsızlaştırmaya yönelik Moskova'nın başlattığı hamleler, Batılı devletlerin ambargon uygulamasına ve ülkenin bir şekilde izole edilmesine yol açtı. Ukrayna'da ne ileri ne de geri adım atabilen Putin ve çevresi, ülke ekonomisinde de uzun süreceği öngörülen resesyonla birlikte iyice sıkışmıştı. Ülke önümüzdeki yılın bütçesini de yapmakta zorlanmakta zira bütçenin esas girdi kalemleri olan petrol ve doğalgazdan gelen gelirler, önemli ölçüde düştü. 2014'te 420 milyar dolarlık bütçe yapan Rusya, önümüzdeki yıl için ancak 250 milyar dolarlık bir bütçe hazırlayabiliyor. Son bir buçuk senede ülkeden 250 milyar dolar sermaye çıkışı oldu. Kırım ilhak edilirken 700 milyar dolar olan ülke rezervlerinin şu sıralarda 350 milyara kadar eridiği belirtilmekte. Böyle bir durumda ancak yeni dış hamlelerle ülke gündemi değiştirilebilir, ülke içindeki yönetici elit konsolide edilebilir ve ekonomik zorluklar "Batıyla savaştayız" teziyle meşrulaştırılabilir. "Savaş hali"ndeki ülkede mevcut irredentist politikaları eleştirerek -Rus kamuoyunda son dönemde çok moda bir tabir olan- "milli hain" durumuna düşmeyi çok az kişi göze alabilir. Putin iktidarının devam etmesi için yeni dış hamlelere ihtiyaç var. Hasılı, Suriye, Putin'in son hamlesi olmayacaktır.