Üretimde pusula olumlu

İlknur Menlik - TGDF Kurumsal İletişim Koordinatörü

2012 yılının son aylarında düşüş eğilimine giren ve Aralık ayında %0,4 olarak gerçekleşen gıda sanayi üretim endeksi, yılın ilk ayına ilişkin TÜİK sonuçlarına göre, olumluya dönmüş durumda. TÜİK Ocak ayı Sanayi Üretim Endeksi verilerine göre, gıda sanayi üretim artışı %3,3 seviyesinde gerçekleşti. 2012 yılı Ocak ayındaki %6,5'lik üretim artışı dikkate alındığında mütevazı bir yükseliş olsa da özellikle Eylül 2012'den bu yana sürekli düşme eğiliminde olan Gıda Sanayi üretim artış oranının, yıla yükselişle başlamış olması sevindirici.
İçecek sanayi verileri ise daha olumlu bir tablo ortaya koyuyor. 2012 yılına -3,2'lik bir düşüşle giren İçecek Sanayinin, 2013 yılının ilk ayında gerçekleşen %15,4'lük üretim artış oranıyla moral bulduğunu söylemek mümkün.
Bu arada, hem gıda hem de içecek sanayi verilerinin, üretim artış oranı %3,2'de kalan İmalat Sanayinden daha iyi değerler elde ettiğini de belirtmem gerekiyor.
Geçen bir yılın gıda sanayi üretim artış oranlarına baktığımızda ise ana tablo özellikle yılın ikinci yarısından itibaren inişli bir çizgiye işaret ediyor. Üretim sadece Haziran 2012'de -%2,8 oranında azalıp, geri kalan onbir ayda değişen oranlarda artış gösterdi. İçecek Sanayinde ise sadece Ocak ayında -%3,2'lik üretim azalması yaşanırken, diğer aylarda pozitif seyretti.
Yine verilere göre, Gıda Sanayi sektöründe en yüksek oranlı aylık üretim artış oranı %12,9 ile Mayıs 2012'de elde edildi. İçecek Sanayindeki en yüksek oranlı artış da %22,1 ile yılın son ayında elde edildi.
Gıda Sanayi sektöründe gerçekleşen en düşük oranlı aylık üretim artışı ise yılın son ayındaki %0,4'lük değer olurken, İçecek Sanayi sektöründeki en düşük oranlı artış Şubat ve Haziran aylarındaki %1,9'luk değerler oldu.
2012 yılının genelinde gıda sanayindeki artış ortalaması %3,6, içecek sanayi artış ortalaması ise %7,9 olarak gerçekleşti. 2005-2012 yılları arasındaki ortalama yıllık değişim gıda sanayi için %4,7, içecek sanayi için %4,5 oldu.
Son 7 yıldaki en yüksek yıllık artış oranı ise hem gıda hem de içecek sanayi için küresel krizin hemen arkasından, yani 2010 yılında gerçekleşmiş. 2010 yılında yıllık ortalama gıda sanayi için %10,7, içecek sanayi için de %11,4 oranına yükselmiş.
Gıdanın alt sektörleri bazında 2012 yılı ortalamalarına ilişkin bazı veriler ise şu şekilde gerçekleşti:
Et ve Et Ürünleri %2,8, Süt Ürünleri İmalatı %9,3, Kakao, Çikolata ve Şekerleme %8, Fırın ve Unlu Mamuller İmalatı %8,8. Ancak verilerin, 2011 yılından düşük gerçekleştiğini belirtmeliyim.
Gıda sektörünün krizlere dayanıklı olduğu hep konuşulur ya, buradan hareketle şu verileri de paylaşayım. Küresel finansal krizin başlangıcı olan 2008 yılında, sanayi ve imalat sanayinde üretim daralması yaşanırken, Gıda Sanayi sektörleri üretimi %3,3, içecek sanayi üretimi %7,4 oranında artmış. Krizin giderek daha da şiddetlendiği 2009 yılında ise sanayi ve imalat sanayilerinde üretim daralmaları artarak devam etmiş; buna karşın, Gıda ve İçecek Sanayi sektörlerindeki üretim daralması %0,3 ve %2 gibi oldukça düşük seviyelerle daha sınırlı kalmış.
Ocak ayı rakamına geri dönersek, her iki sektörün de yıla pozitif değerlerle başlaması, 2013 için umut kaynağı olabilir. Kalıcı yükselişi görmek için Şubat-Mart verilerini bekleyeceğiz. Geçen yıl, üretimi destekleyen, iç talepten çok ihracat pazarlarındaki gelişmeydi. Gıda sanayi son yıllarda ihracat pazarlarını çeşitlendirse de Türkiye'nin halen en büyük ticari ortağı durumunda olan Avrupa Birliği'ndeki ekonomik gelişmeler de üretim sanayimizin bu iki güçlü sektörünü yakından ilgilendiriyor. Ben bu yıl hem iç talebin hem de ihracatın yukarı yönlü gelişeceğini ümit ediyorum.