Gelişim geriliği için ilaç gibi!

* Arkadaşım yurtdışında otistik çocuklar için 'Floor Time' tekniğinin kullanıldığını söyledi. 'Floor time' tekniği nasıl bir şeydir? H.N./Aydın
Bu teknik, gelişim geriliği olan çocuklarda uygulanır. 'Floor Time' tekniği ile ailenin çocuğuyla daha çok etkileşime girmesi hedeflenmektedir.
Oyununu gözlemleyin
Amaç; ebeveyn ve çocuk arasındaki iletişimi oyun ile artırırken eğitsel olarak da yarar sağlamaktır. 'Yerde iletişim zamanı' olarak da adlandırılan çalışma, çocuğunun yeterli becerilere sahip olmadığını gören ailelerde etkilidir. Çocuğun oyununu izlemek ve aşamalı olarak evebeynlerin de olaya katılması olumlu bir ilişki kurulmasını sağlar. Maalesef ülkemizde çok yaygın olmayan bu teknik, özel eğitim uzmanları tarafından uygulanmaktadır.
Şakayı mizah dergisi öğretir
* Sekiz yaşındaki çocuğum sürekli espri yapıyor. Ancak bazen kimi cümleleriyle hem kendini hem de bizi zor duruma düşürüyor. Ne yapmamız gerekir? S.T./Ankara
Yapılan araştırmalar, mizah becerisinin problem çözme becerisiyle paralel geliştiğini göstermektedir. Problem çözme becerisi kuvvetli çocuklar, esprinin ince detaylarını algıladığı gibi mesajı da tam alır. Çocuklara iyi ve kötü mizah arasındaki farkı anlatmakta da fayda vardır. Zira bazen çocukların yaptığı espriler, basit ve kötü içerikli olabilir.
Empati kurmalı!
Çocuğunuza kötü kelimeler içeren espriler yapmamasını, kimseyi aşağılamamasını tembihleyin. İncitici özellikleri olan esprilerin amacına uygun olmadığını ve ilişkileri olumsuz yönde etkilediğini söyleyin. Bu tarz bir espri yaptığında eleştirmek ya da kızmak yerine, empati kurması konusunda teşvik edin. Örneğin; 'Arkadaşına 'patates kafa' diyerek espri yapan bir çocuğa "Bence bu kırıcı bir şaka, arkadaşın eminim kendini kötü hissetmiştir. Belki onun yerine farklı şekilde bir şey diyebilirsin. Hadi bulalım' şeklinde iyi ve kötü espri arasındaki farkları algılatmaya çalışın. Ona mizah dergileri ve bilmece kitapları alın.
Bilim-sanat yaratıcılığı geliştirir
* Üstün zekalı çocuklar için bilim-sanat merkezleri varmış. Bu merkezlerin özellikleri nelerdir? A.Ş./Muğla
Türkiye çapında tahmini 20-25 arası bilim-sanat merkezi vardır. Özellikle üstün zekalı çocukların ilgisini çeken bu merkezler sadece sanatsal becerileri içermez. Zaten beyinde sanatsal beceriler ile bilimsel bilgiler aynı kategoride değerlendirilir. Çünkü bilimi etkili kullanmak için yaratıcılığın geliştirilmesi gerekmektedir. Yaratıcılığı en iyi geliştiren şey sanatsal çalışmalardır. Ancak bilim-sanat merkezlerinin sayısı hem maliyet hem de yetişmiş personel azlığı nedeniyle artırılmamaktadır.
Psikolog doktor değildir
* Çocuğum için psikolog önerildi. Ancak psikolog, psikiyatra yönlendirdi. İkisi arasındaki fark ne? N.B./Van
Maalesef toplumumuzda en çok karıştırılan iki meslek dalıdır. İkisi de aynı kefede değerlendirilir. Oysa aralarında ciddi fark vardır. Psikiyatr, tıp fakültesi bitirmiş konusunda uzmanlığını yapmış doktordur. Psikolog ise doktor değil, danışmandır. Psikiyatr; ilaç yazar, psikolog ise yazamaz. Psikiyatr sorunun teşhisini koyar, psikolog eğitsel ve psikolojik terapi kısmında görev alır.