Beyin pili hayat veriyor!

Medical Park Bahçelievler Hastanesi Beyin Cerrahisi Uzmanı Dr. Ali Zırh; yaşlılık hastalığı olarak bilinen ve halk arasında 'titreme' olarak tanımlanan parkinson hastalığı ve bu hastalığın çözümü olarak kabul edilen beyin piliyle ilgili soruları yanıtladı.
Beyin pili nedir? Kimlere beyin pili takmak gerekir?
Beyin pilleri; başta Parkinson hastalığı olmak üzere, pek çok hareket bozukluğunun cerrahi tedavisinde son yıllarda giderek yaygın olarak kullanılan karmaşık elektronik cihazlardır. Beyin pili, özellikle Parkinson hastalığının tedavisinde kullanılıyor. İlaç tedavisine yanıt vermeyen ve şiddetli titreme nöbetleri geçiren Parkinson hastalarında, beyin pili başarılı sonuçlar veriyor. Çatalını tutamayan, iğneye ipliği geçiremeyen hastalar; ameliyat masasından kalkar kalkmaz iyileşiyor. Depresyon, obsesif-kompülsif bozukluklar, Alzheimer gibi hafıza problemleri, epilepsi ve obezite hastaları için de çalışmalar sürüyor.
BAĞIMLILIKTAN KURTARIR
Beyin pilinin avantajı nedir?
Beyin pilinin avantajı; kontrol edilebilir, programlanır ve ayarlanılır bir tedavi yöntemi olması... Yani bir yan etki gördüğümüzde, başka bir ayara geçebiliyoruz. Hasta memnun değilse ya da problem yaşarsa, kapatmamız ya da istemezse çıkartmamız söz konusu olabilir.
Beyin pili, hastaların hayatında nasıl bir değişim sağlıyor?
Ameliyat sonrasında Parkinson hastaları, çarpıcı biçimde iyileşiyor ve normal yaşamlarına dönebiliyor. Beyin piliyle hastalarımızı yeniden hayata bağlayabiliyoruz. Yazı yazamayan, titremekten kahve içemeyen hastalar, ameliyat sonrasında gerekli pil ayarlamalarının yapılmasıyla eski sağlıklı günlerine dönebiliyorlar. Ayakkabısını bağlayamayan, gömleğini ilikleyemeyen yani kısacası yardımsız yaşayamayan hastalar, beyin pilinden sonra yeniden bağımsız yaşama kavuşuyor, eski işlerini yeniden yapabilme şansını bulabiliyorlar.
İLAÇ FAYDA VERMİYORSA
Parkinson hastalarında beyin pili ameliyatları ne zaman gündeme geliyor?
Medikal tedavide ilaç tedavisi bir yerde tıkanırsa o zaman ameliyat seçeneğini düşünüyoruz. Ayrıca özellikle titremenin ön planda olduğu hastaların bir kısmı daha baştan ilaç tedavisine yeterli cevap veremiyorlar. Bu hastalar da erken dönemde ameliyat edilebiliyorlar.
Pili nasıl takıyorsunuz?
Parkinson tedavisinde önemli bir alternatif kabul edilen beyin pili, tıpkı kalp pili gibi yerleştiriliyor. Beynin içinde tespit edilen sorunlu bölgeye iki tane elektrot yerleştiriyoruz. Göğüsten cilt altına kalp pili gibi bir pil yerleştiriliyor ve cilt altından geçirilen uzatma bağlantılarıyla elektrotlar pile bağlanıyor. Daha sonra bilgisayar aracılığıyla hastaya iyi gelecek frekansları ve uyarı parametrelerini ayarlıyoruz.
Bugüne kadar kaç hastaya beyin pili taktınız?
Medikal tedaviye yeterli cevap vermeyen, hareket bozukluğu olan 650 civarında hastayı ameliyat ile eski sağlıklarına kavuşturduk. Bu hastaların büyük kısmına lezyon cerrahisi uyguladık ve bunların 170'ten fazlasına da beyin pili taktık. Başarılı sonuçlar alıyoruz.

YÜZME SERBEST FUTBOL YASAK
Beyin pili, hastaların günlük yaşamlarında bir kısıtlamaya neden oluyor mu?
Pil takılan hastaların normal günlük yaşantılarında hiçbir değişiklik olmuyor. Hastalar çok sert olmayan, kafa travmasına neden olmayacak tenis, bilardo gibi her türlü sportif faaliyeti sürdürebilir ve yüzebilirler. Ama örneğin futbol ya da karate gibi sporlar yasak! Ayrıca hastalarımızın araba kullanmasını istemiyoruz. Beyninde pil olan hastaların, zarar görebilme olasılığına karşı çok mecbur kalmadıkça MR çektirmelerini istemiyoruz. Çekilecekse de bizim kontrolümüzde olmalı. Hastalarımızın güçlü manyetik alanlardan geçmelerini istemiyoruz. Bu yüzden örneğin; havalimanında sorun yaşamamaları için üzerlerinde elektronik cihaz taşıdıklarına dair bir belge veriyoruz. Havalimanında belgelerini göstererek bu cihazlardan geçmiyorlar.

PİL ŞARJ EDİLMİYOR!
Pil biter mi, şarj edilir mi?
Evet, pilin ömrü 5-7 yıl. Ancak hastadan hastaya bu süre değişebiliyor. Eğer daha yüksek seviyede kullanıyorsa, daha erken bitme ihtimali de var. Pil şarj edilmiyor. Biz hastalarımızdan gece uyurken pili kapatmalarını istiyoruz ama pilin rahatlığına alışan hastalar genellikle pillerini kapatmıyorlar. Pilin ömrü bittiğinde ise yarım saatlik bir ameliyatla pil değiştirilebiliyor.
HANGİ HASTALIKLARA İYİ GELEBİLİR
ARAŞTIRMALAR SÜRÜYOR
Beyin pili araştırmaları, dünyada Parkinson dışındaki bazı hastalıklar içinde devam ediyor. Tıbbi tedaviye cevap vermeyen ve şiddetli ağrı çeken hastalar, beyin pilinin tedavi grubu içinde önemli bir yer alıyor. Sara, depresyon, Alzheimer ve obezite için çalışmalar sürüyor.
SARA İÇİN GERİ SAYIM
Bu hastalıklarda bize sonuçları en yakın görünen sara hastalığı araştırmaları... Sara hastalarındaki beyin pili araştırmalarının bu yıl bitmeden sonuçlanmasını bekliyoruz. Olumlu sonuçlar açıklandığında biz de Türkiye'de ilaç tedavisine yanıt vermeyen sara hastalarını beyin piliyle tedavi edeceğiz. İkinci adımda ise ağır depresyon ve obsesif-kompulsif-nevroz gibi psikolojik hastalıkların tedavisi geliyor. Amerika ve Kanada'da bu alanlardaki çalışmalarda iyi sonuçlar alındığını biliyoruz.
ANILAR GERİ GELEBİLİR!
Beyin pilinde üçüncü adımda ise Alzheimer gibi beyinde belli bölgelerdeki problemleri nedeniyle hafıza ve hatırlama problemi olan hastalar ile obezite yer alıyor. Zira obezite tedavisi için beyin pili uygulaması yapılan bazı hastalarda hafızanın yerine geldiği görüldü ve bu da Alzheimer hastalığının tedavisi açısından önemli bir umut ışığı oldu. Bunların araştırmalarının birkaç yıl içinde tamamlanmasını bekliyoruz.
BULİMİKLER İÇİN UMUT
Beyin pilinin ayrıca bulimia ve anoreksiya nevroza gibi yeme bozuklukları hastalıklarında da etkili olduğuna dair çalışmalar var. Ancak bu dördüncü adımdaki beyin pili uygulamalarının sonuçlarının üç senede alınacağı tahmin ediliyor.
EĞER İSPATLANIRSA
Özellikle Parkinson hastalarında hayat kalitesini ciddi ölçüde artıran beyin pili tedavisi, Türkiye'de zaten hareket bozuklukları ve distoni hastalıklarının tedavisinde de başarıyla uygulanıyor. Eğer beyin pilinin Alzheimer ve sarada da yararlılığı bilimsel çalışmalarla ispatlanırsa, büyük bir olay olacak. Elbette ki tüm dünyayla birlikte hatta belki de daha önce çalışmaları halen süren hastalıkların tedavisine Türkiye'de de başlayacağız.
KONUŞA KONUŞA AMELİYAT
Beyin Cerrahisi Uzmanı Dr. Ali Zırh, beyin pili ameliyatı sırasında 'Mikroelektrot Kayıt ve Stimülasyon Tekniği'nden yararlandıklarını söylüyor. Bu yöntem sayesinde hastayla amileyat sırasında konuştuklarını belirten Zırh "Bu yöntemde amacımız; hastalıktan sorumlu hücrelerin yerini bulmak... Bunun için de ameliyatı, hastayı uyanık tutarak yapıyoruz. Çünkü bu sayede hastanın tepkilerini ölçerek sorunlu bölgeye ulaşmamız kolay oluyor. Ameliyatın ilk altı saatlik bölümünde hasta uyanık oluyor ve karşılıklı yardımlaşıyoruz. Bu teknik sayesinde beynin haritasını çıkarıyoruz" diye konuşuyor.