Penguen babalar artıyor

ABD'li çocuk doktoru Dr. Harvey Karp'ın çocuk yetiştirmeye yönelik yaklaşımlarına; Karp'ın ülkemizde konferans vermesinde etkili olan meslektaşı Acıbadem Maslak Hastanesi Çocuk Sağlığı, Hastalıkları ve Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Gülnihal Şarman'dan da destek geldi...
ARTIK ANNE YALNIZ DEĞİL
Dr. Şarman, son 20 yılda Türk babalarının çocuk yetiştirme konusundaki 'katılımcı olmayan' yaklaşımlarında 'belirgin' bir yumuşama olduğunu saptadı. Kadınların omzundaki ağır yükü paylaşan babalarla ilgili yeni bir kavram dile getiren Dr. Gülnihal Şarman; 'Penguen Babalar' olarak tanımladığı bu yeni nesil babaları, çocuk yetiştirirken neler yapılması gerektiğini ve kendi deneyimlerini GÜNAYDIN'a anlattı...

20 YILDA ÇOK DEĞİŞTİLER
Hem hekim hem de iki çocuğu olan bir annesiniz. Sizce mutlu çocuk nasıl yetiştirilir? Dr. Carp'ın fikirlerine katılıyor musunuz?
Ben annenin yükünü eşit derecede hatta bazen daha fazla bile alan babalara 'Penguen Baba' diyorum. Son 20 yılda babalarda yumuşama var. Penguenlerin hayatına bakınca kadın yumurtladıktan sonra yumurtanın başında birinin durması şarttır. Yumurtadan yavrunun çıkabilmesi için yumurtanın kesinlikle soğuğa maruz kalmaması gerekiyor. Dişi yumurtladıktan sonra yumurtanın korunmasını, sıcak tutulmasını erkek penguene bırakıyor. Kötü hava koşullarında öyle şiddetli rüzgarlar esiyor ki, erkek penguen devrilse bile yumurtayı korumaktan vazgeçmiyor. Erkek, kış boyunca çok zor şartlarda bu mücadeleyi bırakmıyor.
Sizin eşiniz nasıl bir baba?
Benim eşim de 'Penguen Baba'lara iyi bir örnektir. Her iki çocuğumun bakımı ve büyütülmesinde en büyük destekçim olmuştur. Bebekler doğduktan sonraki ilk 3-4 aylık zor dönemde babalara büyük görev düşüyor. Bunlardan bir tanesi de emzirme dışında kalan zamanlarda bebeğe sahip çıkmaktır. Kızım şiddetli kolik sorunu olan bir bebekti, uyuyamıyordu. Çok zor zamanlar geçirdim. Uykusuz geceler yaşıyordum ve bebeğimin dördüncü ayında yenidoğan ihtisasım başlıyordu. Bu zor zamanlarda hep eşimi yanımda buldum. Kızımızı rahatlatmakta büyük fedakarlıklar yaptı.
HER BEBEK FARKLIDIR
Bebekler sık sık kucaklanmalı mı? Bazıları "Şımarmasın" deyip bebeği kucağa almaktan kaçınıyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
Bebekler bazen ağrıları olmasa da, aç olmasa da, görünürde bir sıkıntıları olmasa da ısrarla ağlıyor. Kucaklanınca yüzde 70-80 oranında rahatlıyor. Çünkü o dönemde şefkate ihtiyacı oluyor. Bebeğin çok kucaklanırsa şımaracağına ilişkin yaklaşımların karşısındayım. Ben özellikle bebeklerin kucaklanması, taşınması konusuna sıcak bakanlardanım. Bazı bebekler çok kolay, bazıları da çok zordur. Bebeğin doğasına göre davranmak son derece önemli.
BAZILARI KUCAK İSTER
Annelere bu konuda nasıl bir mesaj verirsiniz?
Annelere benim vereceğim en önemli mesaj, başka bebeklere ve başka annelere bakıp kendi bebeklerinizi kıyaslamamalarıdır. Çünkü her bebek farklıdır. İnsan ikinci çocukta anlıyor; hepsinin karakteri değişik oluyor. Bazı bebekler ısıtılmak, sık sık kucağa alınmak, karınları tok olmasına rağmen sallanmak ister... Yalnız yatmaktan hoşlanmazlar, temastan ve birine yapışık olmaktan çok memnun olurlar... Bazı bebekler ise bu temasa daha az ihtiyaç duyar ve onları yatıştırmak daha kolaydır.
HER KARNI AĞRIDIĞINDA GAZ İLACI VERMEMELİYİZ
Bebeklere gazları oluyor diye sürekli ilaç vermek doğru mu?
İlaçsız çözüm yok mu? Bebeklere gazları için ilaç vermeye gerçekten ihtiyaçları var mı diye sorgulamak lazım. Bir ayın sonunda her bebek, etrafına karşı daha uyanık olur. Bu dönemde daha huzursuzlanır ve daha çok ağlarlar... Daha fazla kucak ister hale gelirler. Bebeklerin karnı ağrıdığı her zaman "Gazdan oluyordur" dersek olmaz. Bebek gaz ilacına rağmen yatışmıyorsa başka şeylere ihtiyacı vardır. Mutlaka tıbbi bir terim koymak gerekir mi bilmiyorum!
Peki ne yapmak gerekir?
Bebek ağlamasını yatıştırmanın yollarından biri bebeğin tutunmasıdır. Bir antropoloğun değerlendirmesine göre; insan yavruları 'taşınmalık yavrular'dır. Taşınmalık olmasalardı keçi yavrusu gibi yürür, balina yavrusu gibi direkt yüzerlerdi. İnsan yavrusu aylarca kıpırdayamıyor, gözü açılıp uyandıkça yerinde kalma ve sosyal iletişim başlatma ihtiyacını sizden yardım isteyerek almaya çalışıyor. En önemli şey; çocuğumuzu anlayabilmek, gelişim süreçlerinde neler olduğunu iyi gözlemleyebilmek.
PREMATÜRE BEBEKLER...
Prematüre bebeklerin, normalden birkaç ay erken doğdukları için 'hayata yenik başladığı'na dikkat çeken Dr. Gülnihal Şarman, hastane ortamındaki bakım sürecine dair şu önerilerde bulundu:
AİLESİNİ HİSSETMELİ
Anne ve babasını yanında hisseden prematürelerin, uyku ve uyanıklık düzenleri çok daha iyidr. Ailesi yanında olduğu zaman daha hızlı büyürler ve çok daha kısa sürede taburcu olurlar.
Anne karında geçirmesi gereken süreyi yoğun bakımda tamamlamaya çalışan bebeklere, sanki cezaevine konulmuş gibi davranılmamalı, kesin ve keskin sınırlar içeren ziyaret saati olmamalı. Tüm bunları söylerken, ailelerin oradaki kurallara harfiyen uyması gerektiğini de belirtmek isterim...
TEN TEMASI İYİ GELİYOR
Erken doğan ve hayata bir süre kuvözde hazırlanan bebeklerin ailelerine şu görevler düşüyor.
Ailelerin prematürelerin mutluluğu ve iyi bakılması için hastane ekibinden izin alarak, onların yönetiminde bebeğe birlikte bakmaları çok olumlu sonuçlar veriyor.
SAĞLIKLI BÜYÜYOR
Ailelerin bebekleriyle ilgili her türlü gelişmeden haberdar edilmesi gerekiyor.
Profesyonel ekibin, taburcu olmadan önce bebeğin bakımlarını anne-babaya öğretip uygulatmasında yarar var.
Annenin bebeğini çıplak tenine temas ettirerek göğsüne yatırması, onunla arasındaki sıcak teması koruması çok önemli. Bu iletişimin sık sık yaşanması, bebeğin mutlu ve sağlıklı büyümesini sağlıyor.
ÇOCUK EĞİTİRKEN YAY GİBİ EĞİLMEK GEREKİR
Kadınlar "Anne olunca şunu yapacağım, bunu yapmayacağım" diye kendilerini programlamaya çalışıyor. Bebek doğunca bu programlamalar işliyor mu?
Annelik ve babalık planlanan şeyler değildir. Önemli olan çocuğunuzun huyunu göz önünde bulundurarak, yay gibi eğilebilmektir.

SIKI SIKI KUNDAK YAPMAYIN
Bebekler sizce kundaklanmalı mı?
Bebeklerin bacaklarını düzleştirerek sıkı sıkı kundak yapılmamalıdır. Esasında bütün kundaktaki amaç, bebeğin irkilme refleksi dediğimiz refleksini bastırmaktır. En iyi kundaklama yöntemi ise bebekleri emzirme pozisyonunda tutmaktır. Emzirme pozisyonlarında bebekler, karınları doyduğundan mutlu olur ve vücutları almak istedikleri pozisyonu alır. Yakın temastan mutluluk duyarlar.