Komşunuz temiz olsun

Türkiye Hijyen Platformu'na katılan Yeditepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Osman Hayran, GÜNAYDIN için sorularımızı yanıtladı:
GÖRÜNÜŞ YANILTABİLİR
Hijyen, temizlik demek mi?
Hastalıklardan korunmak ve sağlıklı kalmak için alınan her türlü önlem ve uygulamalara 'hijyen' denilmekle birlikte, bu terim ile kastedilen önlemler genellikle bulaşıcı hastalıklardan korunmak için gereken temizlik önlemleridir.
Görüntüde sağlanan temizlik, hijyen için yeterli midir?
Görüntüde sağlanan temizlik, yani kirliliğin yok edilmesi, hastalıklardan korunmak için yeterli değildir. Hastalık yapan mikroorganizmalar gözle görülmeyecek kadar küçük olduklarından herhangi bir yüzey, temiz göründüğü halde hastalık etkenlerini barındırıyor olabilir.
SU VE SABUN!
Sizce her gün yıkanmak gerekli mi, su hijyen sağlamak için yeterli mi? Kişisel temizlik için gerekli olan en önemli maddeler temiz su ve sabundur. Ellerin ve vücudun belirli aralıklarla bol sabunlu temiz su ile yıkanması yeterlidir. Ancak yeterince temiz suyun bulunmadığı durumlarda, sağlık kuruluşları gibi özel ortamlarda, işi gereği sürekli olarak mikroorganizmalarla temas halinde bulunan kişilerde başka ek önlemlere ihtiyaç vardır.
Çocukları ve özellikle bebekleri de her gün yıkamayı önerir misiniz? Her gün yıkanma alışkanlığı bebeklikten mi başlamalı? Yetişkinlere her gün banyo öneriyoruz ancak aynı şey bebekler için geçerli değil. Bebekleri her gün yıkanmasına gerek yoktur, gün aşırı yıkanması da sağlıklıdır.
BEN DE DİKKAT EDERİM
Bireysel hijyen mi, yoksa toplumsal hijyen mi daha önemli?
Bireylerin kendi hijyenlerine özen göstermesinin yanı sıra toplumda da hijyen anlayışının gelişmesi önemlidir. Bu anlamda birisi diğerinden öncelikli değil, birarada olmaları gereklidir. Temizlik kavramının gelişmediği, hijyenik uygulama ve önlemlerin yetersiz olduğu bir toplumda bireysel hijyenine dikkat eden bir kişi risk altında kalmaya devam edecektir. Ayrıca bireysel hijyene önem vermeyen bir kişi de çevresindekiler ya da komşuları için bile hastalık riskleri oluşturur...
Hijyen konusunda siz nelere dikkat ediyorsunuz?
Bir hekim olarak, önerdiğim önlemlerin hepsine tabii ki ben de dikkat ediyorum. Özellikle her tuvalet sonrası, her yemek öncesi ellerimi bol temiz su ve sabun ile yıkamak, yaşadığımız yerlerde çabuk kirlenen ortam ve zeminleri uygun temizlik maddeleri ile sık sık temizlemek, sürekli bulunduğumuz mekanların havasını temiz tutmak, zaman zaman havalandırmak, bulaşıcı hastalığı olduğunu bildiğimiz kişilerle temastan kaçınmak, temas edilmesi kaçınılmaz ise bulaşma yollarına yönelik koruyucu önlemler almak, benim öncelikli önlemlerim!
FANUSTA YAŞANMAZ
El yıkamak sizce hijyen için yeterli bir önlem mi?
Fanus içinde yaşayamazsınız. Çevrenizdeki insanlar temizlik konusunda duyarsızsa siz istediğiniz kadar elinizi yıkayın sonuç yine değişmez.
YARAYI ANTİSEPTİKLE TEMİZLEMEK YETERLİ!
Basit bir yaralanmanın, enfeksiyona dönüşmemesi için hemen alınabilecek hijyenik önlemler neler olabilir?
Basit yaralanmalarda enfeksiyonu önlemek için yara yerini bol temiz su ile yıkamak ve uygun bir antiseptik ile temizlemek çoğu zaman yeterli olabilir. Ancak alınacak önlemler yaranın yerine, büyüklüğüne, şekline ve yaralayan maddenin yapısına bağlı olarak değişir.
HASTALIĞI VE TEMİZLİĞİ SAPLANTI HALİNE GETİRMEYİN
Aşırı hijyen bağışıklık sistemini zayıflatır mı? Hijyenin dozu ne kadar olmalı?
Aşırı hijyenin bağışıklık sistemini zayıflatması diye bir şey söz konusu değildir. Ancak hastalanmayı bir korku, temizliği de bir saplantı haline getirmemek gerekir. Hastalıklardan korunma düşüncesiyle sürekli olarak ellerimizi veya vücudumuzu çeşitli kimyasal maddelerle yıkamak ve bunu saplantı haline getirmek sağlıklı bir davranış değildir. Böyle hallerde cildin tahriş olması, kullanılan temizleyici maddelere bağlı olarak alerjik reaksiyonlar gelişmesi söz konusu olabilir.
ÇÖPLERİ HEMEN DIŞARI ÇIKARIN
Günlük hayatta, hastalıklardan korunmak için dikkat etmemiz gereken genel hijyen kuralları nelerdir?
Sık sık banyo yapmak ve çamaşırlarınızı değiştirmek.
Her tuvalet sonrası veya her yemek öncesi elleri bol temiz su ve sabun ile yıkamak.
Temiz olmadığını bildiğiniz halde temas etmek durumunda kaldığınız nesnelere dokunduktan sonra ellerinizi bol temiz su ve sabun ile yıkamak.
DİŞLERİNİZİ FIRÇALAYIN
Akşam yatmadan önce ve sabah kahvaltıdan sonra dişlerinizi fırçalamak.
İçme ve kullanma sularının, tüketilen gıda maddelerinin temiz ve güvenli olduğundan emin olmak, kirli olduğu bilinen zeminlere asla yiyecek maddeleri koymamak.
Yaşadımız yerlerde çabuk kirlenen ortam ve zeminleri uygun temizlik maddeleri ile sık sık temizlemek.
HAVALANDIRIN
Yaşanılan mekanların havasını temiz tutmak, zaman zaman (saat başı) havalandırmak.
Yaşanılan ortamlarda oluşan atıkları ve çöpleri bekletmeden ve en uygun yöntemlerle uzaklaştırmak.
Bulaşıcı hastalığı olduğunu bildiğimiz kişilerle temastan kaçınmak, temas edilmesi kaçınılmaz ise bulaşma yollarına yönelik koruyucu önlemler almak.
DEZENFEKTAN SPREY ALIN!
Günlük hijyen için günde 8-10 kere doğru biçimde el yıkamayı unutmayın.
Temizlik ve bakım için aromatik kokulu ürünler ve vücut losyonları yeterli değildir. Temiz su, sabun, dezenfektan jeller ve spreyler yeterli ve güvenilirdir.
Kanayan bir yaranın sadece su ile silinmesi yeterli değildir, ilk yardım aşamasında kesik veya sıyrığın üzerine doğrudan antibakteriyel yara spreyi sıkmak doktorlar tarafından tavsiye edilir.
Kesik ve sıyrık gibi yaraların temizlenmesinde yaraya kolonya dökmek yanlıştır.
Ellerinizi temiz su ve kaliteli sabunlarla yıkamak hastalıkların önlenmesi için gereklidir. Önemli olan doğru el yıkamaktır. Ayrıca pek çok hastalıktan korunmak için de ilk adımdır.
Tuvalet sonrası el hijyeni için sadece su ile yıkamak yeterli değildir, mutlaka bol su ve antibakteriyel sabun ile yıkanmalıdır. Ayrıca bizim gibi toplumlarda tuvaletten önce de el yıkamanın büyük yararı vardır.
Aşırı titizlik doğru değil ancak gözle görünmeyen organizmaları uzaklaştırmak için çarşaf, yorgan ve yatak örtülerini haftada bir değiştirmek gerekir.

YARIN: MUSLUĞUNUZ SİFONDAN DAHA PİS!