Genç cerrahların tercihi vats yöntemi

Neşterler artık ameliyathanelerden kalkmak üzere! Yalnızca birkaç santimlik kesilerle kapalı olarak akciğer kanseri ameliyatları bile yapılabiliyor. Geçtiğimiz günlerde Kadir İnanır'ın göğsünde bulunan kitle de laparoskopik yöntemle çıkarılmak istenmiş ama sonra açık ameliyata dönülmüştü. Akciğer kanseri ameliyatlarında kullanılan VATS yöntemi konusunda, dünyada otorite olarak kabul edilen İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Alper Toker; eski cerrahların reddettiği ama gençlerin başarıyla gerçekleştirdiği VATS hakkındaki sorularımızı yanıtladı.
ZOR KABUL ETTİLER
Akciğer kanserinin tedavisinde uygulanan VATS yöntemi nasıl gelişti? Direnç oldu mu?
Bazı ameliyatların kapalı yapılmasının, onkolojik açıdan tehlikeli olduğuna inanan cerrahlar var. Cerrahların bu yöntemi kabulü daha zor oldu. Hâlâ direnen klinikler ve cerrahlar olsa da biz bu konudaki standartlarımızı oturttuk. VATS, öğrenmesi kolay olmayan bir yöntem ve eski kuşak cerrahlar sıklıkla reddediyor.
VATS yönteminin avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Bu yöntem, hastanede kalış süresini kısaltıyor, hastanın iş yaşantısına dönüşünü hızlandırıyor. Kemoterapi uygulanabilme oranı açık cerrahiden daha yüksek oluyor.
ÇOK EMEK HARCADIM
Açık ameliyat yapmayı öğrenmeden kapalı ameliyat başarılı bir şekilde yapılabilir mi?
Açık ameliyat yapmayı öğrenmeden kapalı ameliyat bence öğrenilebilir. Hatta kapalı ameliyatlar sayesinde açık ameliyatın nasıl yapılabileceğini öğrenmek daha kolay. Çünkü bu yöntemle herkes yapılanı görebiliyor ve daha iyi anlayabiliyor. Bazı ekoller ise açık operasyonu öğrenmeden kapalı ameliyatlara başlamayı uygun bulmuyor.
Siz bu yöntemi nasıl öğendiniz, nasıl öğretiyorsunuz?
Bu ameliyat yöntemini öğrenmek için çok emek harcadım. Öncelikle, açık ameliyatları ve açık ameliyatlar sırasında ortaya çıkabilecek sorunlara müdahale edebilme yeteneğini kazandıktan sonra yurt dışındaki kliniklerde, farklı cerrahları ve organ cerrahilerini seyredebilme fırsatım oldu.
HASTA İLE CERRAHIN ORTAK KARARI OLMALI
Kaç santimetrelik akciğer kistlerinde VATS yöntemi kullanılabiliyor?
Eskiden santimetre sınırı vardı ama artık bu sınırı kullanmıyoruz ve uygun olan tüm hastalarda bu yöntemi seçiyoruz. Ama ortalama olarak yeni başlayanlar için 1-2 santimetre, tecrübeliler için 3-5 santimetre diyebiliriz.
Bu ameliyatın nasıl yapılması gerektiğine hasta ile doktor mu yoksa onkoloğun da aralarında bulunduğu bir heyet mi karar vermeli?
Hasta ve cerrah ortak karar vermelidir. Bu tercihte başka kimsenin fikri olmamalıdır. Onkolog ya da göğüs hastalıkları uzmanı kapalı ameliyat konusunda hastaya fikir verebilir, yönlendirebilir ama nihai karar cerrahındır.
Bu yöntem, kanserli kistin yeterince temizlenmesine engel olabilir mi?
Cerrah böyle bir durumun ortaya çıkmasına yol açıyorsa ya eğitimi tamam değildir ya da kapalı operasyon yapabilmek için hastasının hayatını tehlikeye atmayı düşünecek kadar gözünü kapatmıştır! Cerrah bunu hissettiği anda açık operasyona dönmelidir. Operasyon zaten video ile kayıt altındadır ve hasta istediği zaman kaseti alıp değerlendirebilir.
SONUÇLARDAN ÇOK MEMNUNUZ
VATS yöntemiyle yapılan ameliyatların sonuçları nasıl?
Sonuçlardan çok memnunuz. Hasta kaybımız çok az. Bu ameliyat yöntemiyle şu ana kadar uyguladığımız operasyonlardan akciğer kanseri, mediastinal kitle ve timus bezi çıkarılması konusunda; tüm dünyada ilk 10 klinik arasında yer alabilecek durumdayız. Timus ve mediastinal kitle operasyonlarında kuralların belirlenmesine yardımcı olabilecek bilgi birikimine ulaştık.
Timus, mediostinal kitle ne demek? Halk bunu ne olarak biliyor?
Timusu halk 'uykuluk' olarak bilebilir. Myastenia gravis denen hastalıkta rol alır ve bazen de tümörü olabilir.
AÇIK OPERASYON YENİLGİ DEĞİLDİR
Kadir İnanır'ın akciğerinde bulunan kistin kapalı ameliyatla alınacağı söylendi ama sonra açık ameliyatla alındı. Doktorlar neden ameliyat sırasında açığa dönüyor?
Bu karar, doktorun operasyon sırasındaki tasarrufudur. Onkolojik prensiplerden taviz verme gerekliliği ortaya çıktığı anda cerrah açığa geçmekle yükümlüdür. Açık operasyona geçmeyi bir yenilgi olarak algılamamalı.
ÜÇ HAFTADIR HEP KAPALI
Sizin kapalı başlayıp açığa döndüğünüz ameliyatlar oluyor mu?
Açık ameliyata geçme oranımız çok düşük. Özellikle timus cerrahisinde yüzde 2 oranındadır. Başlangıçta bu oran çok daha yüksekti ama akciğer kanseri cerrahisinde neredeyse üç haftadır açık ameliyat yapmadım.
BAKANLIĞIN DESTEĞİ VAR
Sağlık Bakanlığı VATS'a nasıl bakıyor?
Destekliyor mu, uzak mı duruyor? Sağlık Bakanlığı her alanda olduğu gibi bu konuya da destek veriyor. Devlet hastanelerinde ekipman müthiş. Biz ekipman konusunda zorlanıyoruz ama daha iyi bir konuma geleceğiz.
ASİSTANLARA FIRSAT VERİRİM
VAT yönteminde kendinizi nasıl geliştiriyorsunuz?
Her gün yeni bir manevra geliştiriyorum. Benimle çalışan asistanlarımın hepsi de VATS'a çok hakim. Ameliyatlara onlar başlar ve onlara her gün biraz daha uzağa gitmeleri için fırsat veririm.