Olimpiyatlarda doping yapılabilir mi?

Olimpiyatlar'da bu yıl farklı bir doping denetimi yapılmaya başlandı. Peki bu yöntem gerçekten işe yarıyor mu, hiç fark edilmeden doping yapmak mümkün mü? Dopingle Mücadele Kurulu Üyesi, GÜ- NAYDIN Sağlık Yazarı Dr. Eren Eroğlu bu konudaki sorularımızı yanıtladı.
AMELİYAT OLAN VAR
Olimpiyatlarda doping yapılabilir mi?
Olimpiyatlar sporun en prestijli organizasyonu; isterseniz dünya rekortmeni olun, eğer olimpiyat madalyanız yoksa, o derece taçlanmıyor. Bu nedenle olimpiyatta kazanmak için yapılan her şey bazıları için mübah. Kimi hakemleri etkilemeye çalışır, kimi politik kulis yapar. Bazılarının seçtiği yol ise doping yapmak. Bunun örnekleri o kadar çok ki; bu iş için ameliyat olan bile var. Macar Adrian Annus'u unutmak mümkün değil; 2004 Atina Olimpiyatları'nda çekiç atmada altın madalya kazanmıştı ama sonraki kontrollerde kendine yapay idrar kesesi yaptırdığı, bunu karnının içine yerleştirttiği ve kontrollerde buradan temiz idrar verdiği ortaya çıkmıştı.
Yakalanmama ihtimali var mı peki?
Suç her zaman adaletin önünde gitmiştir. Önce suç icat olur, onu yakalamaya yönelik yöntemler gelmiştir. O nedenle ne yazık ki dopingin; dopingle mücadelenin bir adım önünde olma ihtimali var. Fakat dopingle mücadele dünyası da artık yöntemlerini değiştirdi; biyolojik pasaport uygulaması da bunun önemli örneğidir.
Nasıl uygulanıyor?
Uluslararası federasyonlar ve dopingle mücadele kuruluşları; kendi test havuzunda yer alan sporcuların kanından ve idrarından, biyolojik değerlerine ulaşıyor ve sonuçları pasaporta kaydediyor. İleri tarihlerde yasaklı madde ya da yöntem kullanımı sonucu biyolojik parametreler değişirse, o sporcuya dopingle mücadele kural ihlali suçlaması yapabiliyor. Şu an için öncelikle kan parametreleri üzerinde çalışılıyor; yasaklı maddelerin uzun dönemde yaptığı etkiler izleniyor. Bir sporcunun kariyeri boyunca biyolojik takibi doping yapmasını zorlaştırır. Çünkü yasaklı madde bulunmasa bile, öncesinde tespit edilen tıbbi değerlere aykırı yeni değerler, doping yaptığına kanıt olarak gösterilebilir.
NEDEN KANI ARTMIŞ?
Bir örnek verebilir misiniz?
Örneğin bisiklet gibi sonsuz dayanıklılık gerektiren bir sporu yapan sporcu; kasları için bol miktarda oksijene ihtiyaç duyuyor ve bunu sağlamak için de kan yapıcı yasak yöntemlere başvurabiliyor. Siz baktığınızda ise sadece fazla kanlı bir insan görüyorsunuz. Klasik kontrolde o an için yasaklı madde bulmak mümkün değil. Pasaportla yapılan takiplerde ise; sporcunun kanının geçmişe göre sebepsiz yere artmış olduğunu anlayabilirsiniz.
DELİL YOKSA DOPİNG YOKTUR
Londra'da 16 yaşındaki Çinli kadın yüzücü Ye Shiwen 400 metre karışıkta, son 50 metreyi dünyanın en hızlı ikinci derecesini yapan erkek yüzücü Ryan Lochte'den bile hızlı yüzdü. Doping iddialarına ne diyeceksiniz?
Olabilir fakat pozitif bilimlerde kanaate dayalı kararlar verilmez. Deliliniz yoksa, doping de yok demektir. Fakat böyle örneklerin en ince detayına kadar tetkik edilmesi gerekir.
ESKİ YÖNTEMLERDEN VAZGEÇİLMESİN!
Doping kontrolünde eski yöntemlerin hükmü hâlâ geçiyor mu?
Ne yazık ki rekabet oldukça, doping de olmaya devam edecek çünkü tarih öyle diyor. Antik Yunan'da cesaretleri artsın diye koyun ödü yiyen askerlerden, LYS'de yüksek puan için ilaç kullanan öğrenciye kadar herkes diğerini alt etmek için uğraşıyor. Hele spor gibi şöhretin ve paranın gırla gittiği bir alanda, dopingin önüne geçmek için çok çabalamak gerekir. O nedenle bırakın eski yöntemlerden vazgeçmeyi; elinizde ne varsa hepsini kullanmanız gerekiyor.
YARIN: Alaturka tuvaletin avantajları