Göz kararması deyip geçmeyin

Sağlıklı ve kaliteli bir hayat sürmek için, sağlıklı damarlara sahip olmak gerekir. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Damar Cerrahı Doç. Dr. Yusuf Kalko; damar sağlığını korumanın yollarını anlattı.
Damar sertliğine hangi faktörler neden oluyor?
Özellikle sigara kullanımı, kolesterolden zengin beslenme, şeker hastalığı ve hipertansiyon gibi risk faktörleriyle birlikte; damarlar esnekliğini kaybediyor, tıkanıyor ya da darlık oluşuyor. Kalp-damar cerrahlarının en büyük belası damar sertliğidir çünkü kalp, şah ve bacak damarlarının tıkanmasının temel nedenidir. Kalp damarlarının tıkanması kalp kriziyle, bacak damarlarının tıkanması kangrenle ve hatta ayakların kesilmesiyle, şah damarı tıkanıklığı ise felçle sonuçlanabiliyor.
İŞ İŞTEN GEÇMEDEN!
Bacaklardaki damar tıkanıklıklarını önlemenin bir yolu var mı?
Aslında bu hastalara tanı koymak hiç zor değil ama maalesef bazen atlanabiliyor. Halbuki 50 yaşından sonra yapılacak basit bir muayene ve yılda bir kez yapılacak check-up'la bu riskleri önlemek mümkün.
Damar sertliği ne zaman felce yol açabilir? Damar sertliği maalesef zamanında önlem alınmazsa, çok üzücü sonuçlar doğurabiliyor. Bunlardan biri de hepimizin korkulu rüyası felçtir! Eğer bir kişinin şah damarı tıkalıysa ve zamanında önlem almadıysa, bunun sonucu felç olabilir. Türkiye'de yılda 150 bin inme vakası yaşanıyor. Bu vakaların yüzde 60'ını da şah damarında sorun olan hastalar oluşturuyor. Yatalak olan bu hastalar ve aileleri, iş işten geçtikten sonra tam anlamıyla bir dram yaşıyor.
ÖNCÜ DEPREM OLABİLİR
Hastalar, tehlike çanlarının çaldığını nasıl anlayabilir?
Özellikle 50-60 yaşından sonra görülen şah damarı hastalıklarını önlemek için belirtileri ve hastanın yakınmalarını çok ciddiye almak gerekiyor. Geçici görme ve şuur kaybı, göz kararması, kolda güçsüzlük ya da baş dönmesi gibi şikayetleri olan bir hastanın acilen muayene olması lazım çünkü bu bir öncü depremdir ve felç geçirme riski çok yüksektir.
Şah damarı hastalıklarının felçle sonuçlanmasını önlemek mümkün mü?
50 yaşından sonra her hastanın rutin aralıklarla kontrolden geçmesi lazım. Boynunu dinleyerek bile hastanın şah damarının tıkalı olup olmadığını kolaylıkla anlayabiliriz.
KALBİ AZ YORAN TEKNİKLE SOHBETLİ OPERASYON
Şah damarı tıkanıklıklarında tıpkı kangrenli bacaklarda olduğu gibi; minimal invaziv cerrahi yöntemi imdadımıza yetişiyor. Bu ameliyat lokal anesteziyle, hastayla konuşa konuşa gerçekleştiriliyor.
Hastanın önce boynunu uyuşturuyoruz. Belli bir test etme süremiz var; yaklaşık 30 saniye hastanın şuuruna bakıyoruz ve bu arada hastayı konuşturuyoruz. Eğer şuurunda ufacık bir bozulma bile olsa, özel bir kanül yardımıyla beyne kan gönderip, damarın içini temizleyip tekrar damarı hızlıca kapatıyoruz.
Bundan on yıl önce bu ameliyatlar çok uzun ve gerçekten çok zor ameliyatlardı. Ama artık günümüzün teknolojisiyle birlikte, minimal invaziv damar cerrahisindeki teknikler de çok gelişti. Artık lokal anesteziyle yapılan ameliyatlar, yaklaşık 30-40 dakika arasında bitirilebiliyor.
Öte yandan bu yöntem, hastayı ve kalbini en az yoran yöntemdir. Hatta şah damarı müdahalelerinde, lokal anesteziyle ameliyat ettiğimiz hastaları, ertesi gün evlerine bile gönderebiliyoruz.
BUNLAR VARSA BACAK DAMARLARINI KONTROL ETTİRİN!
Bacak damarlarındaki tıkanmanın ilk belirtisi topallamadır. Uyluk kaslarında, baldırlarda ya da diz bölgesindeki damarda bir tıkanıklık varsa, bunların yaratacağı ağrı topallamaya neden olur.
Hastalar topalladığı için giderek yürüme mesafeleri kısalır ve bir süre sonra hiç yürüyemezler.
Hasta akşamları ayağının hep soğuk olduğunu söyler, bu durum kangrene işaret edebilir.
Bacak damarı tıkalı olanların uyurken bile ayaklarında şiddetli ağrılar olur, hatta morfin bile ağrılarını kesmez.
Ayaklarda renk değişimi (morarma veya siyahlaşma) ve tırnaklarda bozukluklar görülebilir. Kıllarda dökülmeler olabilir. Şeker hastalarının bacaklarındaki yaralar bir türlü iyileşmez.
DİYABETLİYE RUTİN DAMAR KONTROLÜ
Bizim en önemli hasta grubumuz özellikle şeker hastalarıdır. Şeker hastaları genellikle ayaklarında ağrı duymazlar, çünkü bu grupta aynı zamanda nöropati dediğimiz sinir tutulması yaşanmaktadır. Mesela hastanın ayakkabısı ayağını vurur ya da ayağında yara çıkar ama ayağı kötüye gidince bize başvurur çünkü durumdan habersizdir. Hastalar, ayaklarında kapanmayan yaralarla, dayanılmaz ağrılarla hatta kangrenli halde bize gelirler.
Çok basit bir damar muayenesiyle, bu hastaların ayaklarını erken zamanda kurtarabiliriz. Bu nedenle şeker hastalığında damar kontrolü hayati önem taşımaktadır.
YARIN: ÇOCUKLARDA BEYİN TÜMÖRÜ